Η Τζάνετ Γέλεν θα πρέπει να κάνει περισσότερα από το να μιλάει κατά της δημιουργίας φούσκας στις αγορές, εάν θέλει πραγματικά να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο αυτόν.

Λίγες ημέρες μετά τις δηλώσεις της επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) ότι οι αποτιμήσεις των μετοχών είναι «αρκετά υψηλές», αναλυτές της Gitigroup εκπόνησαν μελέτη για το τι έκαναν στο παρελθόν οι κεντρικές τράπεζες προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις υπερβολές των αγορών. Η απάντηση είναι ότι συνήθως χρειάζεται όχι μία ούτε δύο, αλλά τουλάχιστον τρεις –και πιθανώς έως πέντε –αυξήσεις επιτοκίων για να μπει φρένο στην άνοδο των τιμών. Καθώς η Fed δεν αναμένεται να προχωρήσει σύντομα σε αύξηση των επιτοκίων, όπως εκτιμούν οι αναλυτές αυτοί, οι τιμές των μετοχών θα συνεχίσουν να αυξάνονται, παρά τις ανησυχίες που εκφράζει η Γέλεν.

Σήμερα οι κεντρικές τράπεζες δεν αναμένεται να αλλάξουν εύκολα την πολιτική τους, όσο ο πληθωρισμός παραμένει σε τόσο χαμηλά επίπεδα. Ετσι η τρίτη αύξηση επιτοκίων από τη Fed δεν αναμένεται να πραγματοποιηθεί πριν από το τρίτο τρίμηνο του 2016, εκτιμά η Citigroup. Ακόμη και τότε, όμως, εάν συνυπολογιστεί ο πληθωρισμός τα επιτόκια θα συνεχίσουν να είναι αρνητικά. Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να συνεχίσει να αγοράζει κρατικά ομόλογα έως τον Σεπτέμβριο του 2016, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τη ρευστότητα στο σύστημα.

«Το μάθημα (του παρελθόντος) μας δείχνει ότι οι φούσκες μπορεί να συνεχίσουν να αυξάνονται ακόμη και μετά την πρώτη αύξηση των επιτοκίων» ανέφερε η τράπεζα σε έκθεσή της με ημερομηνία 14 Μαΐου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ιαπωνία στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Τότε η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας διατηρούσε χαμηλά το κόστος δανεισμού καθώς ο πληθωρισμός παρέμενε σε χαμηλά επίπεδα. Η πρώτη μείωση των επιτοκίων έγινε τον Μάρτιο του 1989 αλλά οι τιμές στις αγορές εξακολούθησαν να ανεβαίνουν. Τα επιτόκια αυξήθηκαν από 2,5% σε 4,25% πριν φτάσει το Χρηματιστήριο στα υψηλότερα επίπεδα τιμών. Αυτό έγινε τον Δεκέμβριο του 1989.

Χρειάστηκε επίσης αρκετός καιρός για να σκάσει, την προηγούμενη δεκαετία, η τεχνολογική φούσκα της Γουόλ Στριτ. Οσον αφορά τις αναπτυσσόμενες αγορές του 2006, η Fed χρειάστηκε να αυξήσει τα επιτόκια στο 5,25% για να μπει φρένο στη φούσκα. Ακόμη και τότε οι τιμές των μετοχών των αναδυόμενων οικονομιών δεν ξεφούσκωσαν πριν περάσουν άλλοι 18 μήνες.

© Bloomberg News