Σε ένα τερέν όπως αυτό του καλλιτεχνικώς προσδιορισμένου ευρωπαϊκού σινεμά, η τόλμη και η πρόκληση υπολογίζονται ως βασικό ατού: και κακή να είναι η ταινία σου, θα ακουστεί. Οι φετινές Κάννες δεν δείχνουν διατεθειμένες να «σπάσουν» αυτή την παράδοση. Και καλά κάνουν. Αλλωστε, τα μεγάλα φεστιβάλ δεν κρίνονται μόνο από την «αξία» των ταινιών τους –αλλά και από τον θόρυβο που προκαλούν.

Ας πιάσουμε λοιπόν το διαγωνιστικό πρόγραμμα φέτος: Στο «Marguerite & Julien» της Βαλερί Ντονζελί το κεντρικό θέμα είναι η αιμομιξία. Στο πόστερ της «Νιότης» του Πάολο Σορεντίνο ένα γυμνό γυναικείο κορμί «λάμπει», ενώ το απολαμβάνουν οι Μάικλ Κέιν και Χάρβεϊ Καϊτέλ. Και φυσικά υπάρχει το τρισδιάστατο και άκρως τολμηρό (λένε) «Love» του Γκασπάρ Νοέ με μια αφίσα που ελπίζουμε να μην μας κλείσουν από τη στιγμή που τη δημοσιεύουμε.

Αλλο πράγμα οι ταινίες όμως, κι άλλο οι σκηνοθέτες: Πολλές φορές είναι πιο προκλητικοί από τις δημιουργίες τους. Πάρτε για παράδειγμα τον Λαρς φον Τρίερ. Που το 2009 παρουσίασε σε ένα έκπληκτο κοινό τον «Αντίχριστό» του. Ορθωμένα πέη από τα οποία αναβλύζει αίμα, σαδιστική βία, μελοδραματική υστερία, όλα στο «δέκα» που λένε. Ε, όταν επέστρεψε στις Κάννες με την ηπιότερη «Μελαγχολία» του, το 2011, αποφάσισε να ανεβάσει τα αίματα στη συνέντευξη Τύπου, όπου δήλωσε το εξής απίστευτο: «Νόμιζα πως ήμουν Εβραίος παλαιότερα. Με χαροποιούσε αυτή η ιδέα. Μετά βέβαια ανακάλυψα πως είμαι Ναζί! Τι να πω, καταλαβαίνω τον Χίτλερ. Οχι πως είμαι υπέρ του Β’ Παγκοσμίου, αν και το Ισραήλ τελευταία τα ‘χει κάνει χάλια. Πώς να βγω απ’ αυτή την πρόταση τώρα! ΟΚ, είμαι Ναζί!». Δίπλα του η Κίρστεν Ντανστ προσπαθεί να διορθώσει τα αδιόρθωτα, αλλά η ζημιά έχει γίνει. Και φυσικά την επόμενη μέρα οι Κάννες «εξόρισαν» τον σκηνοθέτη, που μάλλον το χάρηκε, έστω και λίγο. Τον είδαμε άλλωστε και στη Βενετία αλλά και στο Βερολίνο, επιδεικνύοντας ένα μπλουζάκι με το σήμα των Καννών και από κάτω την επιγραφή «Personna Non Gratta»!

ΤΟ ΕΝΔΟΞΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ. Ακόμη κι όταν ο αισθησιασμός απουσιάζει από τις οθόνες, υπάρχουν πάντα οι πολυαγαπημένες στάρλετ στην Κρουαζέτ έτοιμες να φωτογραφιστούν και να χαρίσουν τα κάλλη τους στο κοινό. Μια παράδοση που κρατά από το 1953, τότε δηλαδή που μια γαλλίδα ενζενί στάθηκε πλάι στον Κερκ Ντάγκλας για να φωτογραφιστεί λίγο πριν γίνει διάσημη με το όνομα Μπριζίτ Μπαρντό. Την επόμενη χρονιά, η Σιμόν Σίλβα επανέλαβε το ίδιο, γυμνόστηθη, δίπλα στον Ρόμπερτ Μίτσαμ. Ομοίως και η Τζέιν Μάνσφιλντ λίγα χρόνια μετά. Φυσικά, υπάρχει και η αστεία πλευρά του «θεσμού», καθώς το 2006 ο Σάσα Μπάρον Κόεν επανέλαβε το ίδιο κόλπο, αυτή τη φορά ντυμένος ως «Μπόρατ» με ένα πράσινο μαγιό που έδενε στους ώμους του. Γελάω και μόνο που το θυμάμαι.

Φυσικά, οι σκηνοθέτες έκαναν κι αυτοί ό,τι μπορούσαν. Στη «Βιριδιάνα» του Λουί Μπουνιουέλ, παραγωγής 1961, μια υποψήφια καλόγρια επισκέπτεται τον θείο και κηδεμόνα της λίγο πριν ορκιστεί. Μια γυναίκα, αφοσιωμένη στον Θεό, φορέας της αμαρτίας. Οι καθολικοί υστεριάζουν, το φιλμ φεύγει με Χρυσό Φοίνικα. Το ίδιο συνέβη και έναν χρόνο πριν, όταν δηλαδή το «Ντόλτσε βίτα» του Φεντερίκο Φελίνι έφευγε από το Φεστιβάλ ξανά με το πρώτο βραβείο. «Δεν καταλαβαίνω γιατί διαμαρτύρονται, αλλά αν είμαι αμαρτωλός, πιστέψτε με, δεν είχα ιδέα» δηλώνει περιπαικτικά ο σκηνοθέτης.

Στο «Μεγάλο φαγοπότι» του Μάρκο Φερέρι, παραγωγής 1973 (όπου οι Μισέλ Πικολί, Φιλίπ Νουαρέ, Μαρτσέλο Μαστρογιάνι και Ούγκο Τονιάτσι τρώνε και ερωτοτροπούν μέχρι θανάτου), το θέμα θα φτάσει μέχρι το γαλλικό Κοινοβούλιο. «Είναι ντροπή η χώρα μας να εκπροσωπείται από ένα τέτοιο σκουπίδι» διαμαρτύρονται οι δεξιοί βουλευτές –κάτι που φυσικά λειτουργεί υπέρ της ταινίας. Το σεξ πρωταγωνιστεί στο «Σεξ, ψέματα και βιντεοταινίες» του Στίβεν Σόντερμπεργκ (1989) και κερδίζει ξανά Χρυσό Φοίνικα. Στο «Brown Bunny» του Βίνσεντ Γκάλο, το selling-point είναι μια σκηνή πεολειξίας που κρατά οκτώ λεπτά. Και φυσικά, στην πρόσφατη «Ζωή της Αντέλ» οι ερωτικές στιγμές των πρωταγωνιστριών σοκάρουν με την τόλμη τους. Ποιο βραβείο κέρδισε το φιλμ; Ε, το βρήκατε. Η πρόκληση λοιπόν είναι ένα από τα βασικά θέλγητρα των Καννών. Ας είναι. Κακό δεν κάνει.

Τελευταία Νέα