Περισσότεροι από 120.000 ασφαλισμένοι που έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα, έχουν δηλαδή συμπληρώσει τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης ώς το 2012 αλλά πρέπει να περιμένουν από 2 έως και 7 χρόνια προκειμένου να «πιάσουν» και το απαιτούμενο κάθε φορά όριο ηλικίας, βρίσκονται στο στόχαστρο σε ενδεχόμενη ανατροπή των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, όπως απαιτούν οι δανειστές. Συνολικά, περίπου 270.000 ασφαλισμένοι εκτιμάται ότι βρίσκονται ένα βήμα πριν από τη συνταξιοδότηση με ειδικά όρια, είτε για πρόωρη είτε για πλήρη σύνταξη. Από αυτούς, 150.000 ασφαλισμένοι έχουν ήδη θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης, έχουν δηλαδή έως το 2012 συμπληρώσει τόσο τα απαιτούμενα κάθε φορά έτη ασφάλισης όσο και το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.

Πάντως η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας διαβεβαιώνει σε όλους τους τόνους ότι δεν θα θιγούν μητέρες με ανήλικα τέκνα, άτομα με ειδικές ανάγκες, εργαζόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, καθώς και ασφαλισμένοι πριν από το 1983. Ως γνωστόν οι θεσμοί απαιτούν στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης να μην υπάρχουν πλέον παράθυρα για πρόωρες συντάξεις και δικαίωμα συνταξιοδότησης πριν από τα 62 για μειωμένη σύνταξη και τα 67 για πλήρη.

Για το θέμα της εξάλειψης των κινήτρων και των ανοικτών παραθύρων που οδηγούν σε πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, στο στόχαστρο πιθανότατα θα μπουν όσοι ασφαλισμένοι –δημόσιοι υπάλληλοι και εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ και τράπεζες –έχουν κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012, και μπορεί να εφαρμοστεί είτε με τη μέθοδο της σταδιακής αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (όπως προέβλεπε το e-mail Χαρδούβελη) είτε με την κατάργηση των προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου και την επιβολή επιπλέον κινήτρων ή αντικινήτρων σε όσους επιλέγουν την πρόωρη έξοδο. Σε ό,τι αφορά τους ασφαλισμένους πριν από το 1983 (κατά κύριο λόγο δημόσιοι υπάλληλοι και ασφαλισμένοι στα Ειδικά Ταμεία) η βασική πρόταση που εξετάζεται προβλέπει οι ανατροπές να αφορούν ένα τμήμα των παλιών ασφαλισμένων που έχει ώς και 25 χρόνια ασφάλισης. Ωστόσο, αν δεν συγκεντρωθούν τα απαιτούμενα χρήματα δεν αποκλείεται να μη γλιτώσουν και όσοι αποχωρούν με 35ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας. Ενα άλλο σενάριο αφορά τηνεθελούσια έξοδο. Δηλαδή στα λεγόμενα Ειδικά Ταμεία και κυρίως στα Ταμεία των τραπεζοϋπαλλήλων, να εξεταστεί η διακοπή των προγραμμάτων εθελούσιας εξόδου. Περίπου 10.000 υπάλληλοι έχουν αποχωρήσει μέσω των συγκεκριμένων προγραμμάτων τα τελευταία χρόνια. «Εχω ζητήσει να γίνουν αναλογιστικές μελέτες για τις σκανδαλώδεις εθελούσιες εξόδους σε πρώην ΔΕΚΟ και τράπεζες», επισημαίνει ο αναπληρωτής υπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων Δημήτρης Στρατούλης.

Τέλος σε ό,τι αφορά το ΙΚΑ, μελετάται να υπάρξουν κίνητρα ώστε ηλικιωμένοι άνεργοι να συνεχίσουν την αναζήτηση εργασίας και να παραμείνουν στον χώρο αντί να βγουν σε πρόωρη σύνταξη.

Οι εργαζόμενοι στριμώχνονται στην έξοδο για τη σύνταξη

Ο ένας στους τρεις ασφαλισμένους έχει τη δυνατότητα να βγει στη σύνταξη πρόωρα πριν από τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας του. Μεταξύ άλλων πρόκειται για ασφαλισμένους πριν από το 1983 που αποχωρούν με 35ετία, γυναίκες που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 αλλά και εργαζομένους στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Μια σειρά ασφαλιστικών διατάξεων δίνει δυνατότητα εξόδου με μειωμένη σύνταξη, από τα 50 έως τα 60 για όσους πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012, με μεγάλες κερδισμένες τις μητέρες ανηλίκων. Για όσους κλειδώνουν το δικαίωμα από το 2013 και μετά πρόωρη σύνταξη – όπου αυτή προβλέπεται – δίνεται στα 62 (καθώς πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στα 67).

Στοιχεία τα οποία παρουσιάστηκαν στη Βουλή από το υπουργείο Εργασίας δείχνουν πως στα ταμεία του Δημοσίου και το ΙΚΑ το 75% των εργαζομένων βγαίνει σε πρόωρη συνταξιοδότηση. Συνολικά το 75,88% βγαίνει στη σύνταξη κάτω από τα εθνικά όρια ηλικίες. Η κατάσταση μάλιστα είναι ακόμα χειρότερη στα ευγενή Ταμεία όπου το 91,6% παίρνει σύνταξη κάτω από τα εθνικά όρια συνταξιοδότησης.

Αντα Ποντίκη

Δεν νιώθω αδικημένη

Στα τέλη Δεκεμβρίου 2012 βγήκε σε σύνταξη πρόωρα. Η Αντα Ποντίκη εργαζόταν στο παράρτημα του ΟΤΕ στην Τρίπολη. Προσελήφθη αρχικά ως καθαρίστρια και τα τελευταία χρόνια εργαζόταν στη γραμματεία. Με το πρόγραμμα της εθελουσίας βγήκε στη σύνταξη έχοντας συμπληρώσει 25 χρόνια εργασίας και όντας 55 ετών. Ηταν μία από τους 70 εργαζομένους του ΟΤΕ στην ευρύτερη περιοχή της Αρκαδίας που συνταξιοδοτήθηκαν με εθελουσία. «Η σύνταξή μου είναι πλέον μειωμένη κατά περίπου 300 ευρώ. Νομίζω ότι η απόφαση να φύγω νωρίτερα ήταν σωστή, δεν νιώθω αδικημένη. Αλλωστε, αν συνέχιζα να εργάζομαι και δεν έβγαινα σε σύνταξη νωρίτερα, δεν γνωρίζω τελικά εάν θα ήμουν κερδισμένη. Κι αυτό γιατί η κατάσταση με τις συντάξεις είναι τέτοια, με απανωτές μειώσεις και κρατήσεις, που δεν ξέρω αν θα κατάφερνα να βγάλω έστω και τη σύνταξη που έχω σήμερα».

Πολύβιος Τσίρκας

Εχασα το 55%

Το 2000 βγήκε σε σύνταξη σε ηλικία 50 ετών και σήμερα είναι πρόεδρος των συνταξιούχων της ΔΕΗ. Συνταξιοδοτήθηκε δύο χρόνια πριν συμπληρώσει τα 32 χρόνια που απαιτούνταν εκείνη την εποχή για να βγάλει πλήρη σύνταξη. Ο κ. Τσίρκας δούλευε σε υποσταθμό της ΔΕΗ. «Ημασταν κοντά σε ηλεκτρομαγνητικά κύματα, τα οποία επιβάρυναν καρδιακές παθήσεις. Οι γιατροί, όταν διαγνώσθηκα με σοβαρό πρόβλημα καρδιάς, δεν μου επέτρεψαν να συνεχίσω» εξηγεί. Το γεγονός ότι βγήκε νωρίτερα σε σύνταξη του κόστισε 300 ευρώ. «Εκείνη την εποχή ακόμη και η πρόωρη σύνταξη ήταν αρκετά υψηλή. Ξεκίνησα να παίρνω 2.300 ευρώ, ποσό που μου επέτρεπε να πάρω και δάνειο για να φτιάξω το εξοχικό μου και να συντηρήσω την οικογένειά μου. Αυτή τη στιγμή, ύστερα από μειώσεις έως και 55%, η σύνταξή μου δεν ξεπερνά τα 1.200 ευρώ. Τα μισά χρήματα πηγαίνουν στη δόση του δανείου και πρέπει να κάνουμε αιματηρή οικονομία για να βγει ο μήνας».