Αναζήτηση
Ζει ο Λαφαζάνης εκτός κόμματος; «Αυτό είναι μεγάλο ερώτημα» όπως παραδέχεται γελώντας στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ για τον εργασιομανή/ιδεοληπτικό/εμμονικό/ συγκεντρωτικό/ ανιδιοτελή/ καχύποπτο/ευγενή/ ανασφαλή/ κομματικά πατριώτη/ αλλά και «πολύ γλυκό άνθρωπο» όταν το αποφασίσει ο «αντίπαλος» του Αλέξη Τσίπρα.
ΣΥΡΙΖΑ. Οτι με τις απόψεις του τραβάει το κόμμα προς μια άλλη, μονολιθική εποχή. Την εποχή της Πρώτης, Δεύτερης, Τρίτης και Τέταρτης και Πέμπτης (και πάει λέγοντας) Διεθνούς. Η αλήθεια είναι όμως ότι ο Λαφαζάνης ποτέ δεν τράβηξε το σχοινί μέχρι να σπάσει. Ακόμα και σε πολύ δύσκολες συγκρούσεις στο εσωτερικό, στην τελική ευθεία, μάλλον «άφηνε λάσκα» παρά τράβαγε. Ισως να είναι αυτό το στοιχείο του που έκανε την ηγεσία του κόμματος να αφήσει πάνω του ολόκληρη την υπόθεση των 120 για τη ΔΕΗ. Μήπως δεν γνωρίζουν όλοι ο Λαφαζάνης και τα «λαφαζανάκια» κρατούν το αριστερόμετρο στο χέρι; Ολοι το γνωρίζουν, αφού έχει ειπωθεί με χίλιους τρόπους τα τελευταία χρόνια.
Ολα για το κόμμα. Τόσο ο πρόεδρος όσο και τα κορυφαία στελέχη του κόμματος γνωρίζουν κατά βάθος ότι ο Λαφαζάνης θα ενεργήσει με κομματικό πατριωτισμό και ανιδιοτέλεια. Οι παλαιότεροι στην Κουμουνδούρου στο πρόσωπό του βλέπουν και το στέλεχος που αρνήθηκε «να βγει μπροστά». Ηταν τότε που εξελέγη πρόεδρος ο Αλέκος Αλαβάνος, με συνυποψηφίους τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη και τον Χριστόφορο Παπαδόπουλο από το Κοκκινοπράσινο Δίκτυο. Τότε που μια σκληρή ομάδα του Ρεύματος πρότεινε τον Λαφαζάνη για υποψήφιο απέναντι στον Παπαγιαννάκη –η υποψηφιότητα Παπαδόπουλου ήταν κυρίως συμβολική –αντί του Αλαβάνου. Η συζήτηση μεταξύ των στελεχών του Αριστερού Ρεύματος κράτησε πολύ. Σε αυτή μεταξύ των άλλων συμμετείχαν Νίκος Βούτσης, Αλέκος Φλαμπουράρης, Σόφη Παπαδόγιαννη, Δημήτρης Στρατούλης, Στάθης Λεουτσάκος και Αλέξης Τσίπρας. «Εκανε τραγικό λάθος που δεν δέχτηκε τότε» λέει σήμερα ένας από τους παραπάνω.
Στέλεχος που βρίσκεται «απέναντι» στις απόψεις του θεωρεί ότι ο Λαφαζάνης «δεν βγήκε μπροστά» γιατί εκτιμούσε πως η δική του πολιτική ταυτότητα θα τον καθιστούσε ευάλωτο απέναντι στην κριτική πολιτικών αντιπάλων του Συνασπισμού. Η επιλογή Αλαβάνου είχε πιο ευρωπαϊκό και μαλακό ιδεολογικά προφίλ. Ο ίδιος ο Αλαβάνος είχε πει τότε πως «αν θέλει ο Παναγιώτης, εγώ αποσύρομαι». Το ερώτημα αν ο Λαφαζάνης έχει ηγετικές βλέψεις, εκτιμάται ότι απαντήθηκε τότε. Εκτοτε, όπως λέει κομματικό στέλεχος που εισήλθε πολύ αργότερα στον ΣΥΝ, του αρκεί ο ρόλος του ηγέτη της αριστερής αντιπολίτευσης στο κόμμα. Ενας ρόλος ο οποίος κατοχυρώθηκε στο ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, τον Ιούλιο του 2013.
Το δίλημμα. Σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος, η εκρηκτική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ τον Μάιο του 2012 του προκάλεσε μεγάλο πρόβλημα. Γιατί, πρώτη φορά τον έφερε αντιμέτωπο με το δίλημμα του κυβερνητισμού. Να κυβερνήσει κανείς ή να μην κυβερνήσει; Τον προβληματισμό μάλιστα έβγαλε και ο ίδιος προς τα έξω, με την περίφημη φράση «δεν είμαστε έτοιμοι». Η φράση αυτή έριξε νερό στον μύλο των πολιτικών αντιπάλων του ΣΥΡΙΖΑ και προκάλεσε την πρώτη μείζονα κρίση με την ηγεσία. Κάποιοι πιστεύουν ότι ο Λαφαζάνης θέλει ένα κόμμα που να ηγεμονεύει στην Αριστερά χωρίς κυβερνητικές δουλείες. Ομως τόσο ο Τσίπρας όσο και τα κορυφαία στελέχη είχαν κάνει ήδη τις επιλογές τους ως προς αυτό. Ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικεί την εξουσία και τη διεκδικεί σήμερα. Το μήνυμα εστάλη αρμοδίως.
Λίγο αργότερα εμφανίστηκε το θέμα του νομίσματος. «Ο Παναγιώτης είχε μιλήσει για τα προβλήματα του ευρώ από το 1998 ακόμα» λέει στέλεχος της Πλατφόρμας. Μέλος της ομάδας των οικονομολόγων του ΣΥΡΙΖΑ όμως επιμένει ότι το θέμα του νομίσματος βγήκε στον αφρό από την πλευρά Λαφαζάνη, εξαιτίας των πιέσεων που δεχόταν και ο ίδιος από την πλευρά Αλαβάνου και ΑΝΤΑΡΣΥΑ ότι «πρόδωσε το κίνημα». Η πλευρά αυτή, σύμφωνα με την ίδια πηγή, δεν σταμάτησε ποτέ να πιέζει τον Λαφαζάνη να φτιάξει μια καθαρά αριστερή συμμαχία με σημαία το νόμισμα. «Πρόκειται για την πλευρά που θεωρεί ότι αριστερό είναι το αντιιμπεριαλιστικό, η οποία στην πραγματικότητα θα ήθελε να αναβιώσει μια Ευρώπη του Μεσοπολέμου».
Η ρήξη. Αν συμφωνούν όλες οι πλευρές για κάτι σχετικά με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη είναι ο κομματικός πατριωτισμός του. Ακόμα και στο θέμα του νομίσματος, ποτέ δεν τράβηξε πραγματικά το σχοινί. Ισως να φταίει για αυτό το παλιό τραύμα της ρήξης με το ΚΚΕ. Ο Λαφαζάνης έρχεται από την αντι-ΕΦΕΕ και τη δικτατορία. Μεταπολιτευτικά υπήρξε ηγετικό στέλεχος της ΚΝΕ και γρήγορα μεταπήδησε στο ΚΚΕ για να γίνει αναπληρωματικό μέλος Πολιτικού Γραφείου. Υπήρξε αγαπημένο «παιδί» του Χαρίλαου Φλωράκη.
Οταν αποχωρεί από το ΚΚΕ με την ρήξη του ’91 μαζί με Δραγασάκη, Αλαβάνο, Καρτερό, Καραγκουλέ, Στρατούλη, Δαμανάκη και άλλα κορυφαία στελέχη, φτιάχνει το Αριστερό Ρεύμα του ΣΥΝ. «Ηταν μια εποχή που υπήρχαν εκφυλιστικά φαινόμενα στον ΣΥΝ και προσπαθούμε να συγκρατήσουμε τη ρευστοποίηση του κόμματος» θυμάται ένας από τους παλιούς του Αριστερού Ρεύματος. Μάλιστα σε όσους υποστηρίζουν ότι είναι πολύ συγκεντρωτικός και δεν αφήνει κανένα νέο στέλεχος να αναπτυχθεί, στενός συνεργάτης του έχει να αντιτάξει το εξής: «Ο Παναγιώτης; Μα πώς; Αυτός άνοιξε την πόρτα του ΣΥΝ για τον Νίκο τον Βούτση όταν έφυγε από το ΚΚΕ εσωτερικού και ήρθε στο Αριστερό Ρεύμα».
Αυτή όμως ίσως να ήταν και η… τελευταία φορά που έγινε αυτό, όπως παρατηρεί μια φαρμακόγλωσσα του ΣΥΡΙΖΑ. Παρά τις εμμονές σε συνεργάτες και ιδεολογία, υπάρχει η άποψη ότι ο Παναγιώτης Λαφαζάνης κρατάει με επιτυχία τα αριστερά μπόσικα σε έναν ΣΥΡΙΖΑ που αλλάζει μέρα με την ημέρα. Ισως για αυτό και έχει δεχτεί την πιο σφοδρή κριτική από την πλευρά του ΚΚΕ. Η δεδομένη κομματική ανιδιοτέλειά του και η κοινοβουλευτική εμπειρία του τον κάνουν χρήσιμο στο κόμμα, που ανοίγεται σε αχαρτογράφητα νερά.
Ισως για αυτό ο Αλέξης Τσίπρας βρήκε στο πρόσωπό του τον ιδανικό γεφυροποιό προς τα αριστερά στο σχέδιο των 120. Παρά τη σφοδρότητα των επιθέσεων από τον Περισσό, ο ίδιος κρατάει τις γέφυρες με παλαιούς συντρόφους του ΚΚΕ. Και όταν χρειάστηκε, δεν δίστασε να συνομιλήσει και με τους Ανεξάρτητους Ελληνες. Οσο για τους συντρόφους της ΔΗΜΑΡ, πολλοί θυμήθηκαν ότι ο ίδιος είχε ταχθεί κατά της αποχώρησής τους από τον ΣΥΡΙΖΑ το 2010.
