Στις 23 και 24 Φεβρουαρίου περισσότεροι από 42.000 δικηγόροι προσέρχονται στις κάλπες για να αναδείξουν τους προέδρους και τις διοικήσεις των κατά τόπους δικηγορικών συλλόγων. Υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα, ιδιαίτερα για τους νεοεισερχόμενους, δεν είναι άλλο από την ανεργία. Οπως προκύπτει και από τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, αυξάνονται οι δικηγόροι με μηδενικές παραστάσεις σε ακροατήρια και συμβόλαια και μειώνεται το εισόδημα αλλά και το μέρισμα που παραδοσιακά μοιράζονται οι δικηγόροι ανά εξάμηνο κατ’ έτος. Το 2013, για παράδειγμα, οι δικηγόροι της Αθήνας εισέπραξαν το κατώτερο της τελευταίας δεκαετίας.

Στη συγκυρία αυτή, οκτώ υποψήφιοι διεκδικούν την ψήφο των 26.500 δικηγόρων που ανήκουν στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών. Τέσσερις από αυτούς μιλούν στα «ΝΕΑ» για την επόμενη ημέρα.

Η οικονομική κρίση έχει γίνει ο χειρότερος εφιάλτης τα τελευταία χρόνια για πολλούς δικηγόρους οι οποίοι –σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία –έχουν στο ενεργητικό τους μηδενικές παραστάσεις, γεγονός που ισοδυναμεί και με μηδενικό εισόδημα.

Η φθίνουσα πορεία που αποτυπώνεται στους αριθμούς των παραστάσεων σε ακροατήρια αλλά και σε συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων τείνει να μετατρέψει τη δικηγορία, όπως κατ’ επανάληψη έχουν διαπιστώσει οι δικηγόροι, σε «κλειστό» επάγγελμα παρά τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχουν προηγηθεί τα τελευταία χρόνια για το άνοιγμά του. Πολλοί μάλιστα οι οποίοι δεν καταφέρνουν να είναι συνεπείς στην πληρωμή των αυξημένων ασφαλιστικών τους εισφορών φτάνουν στο σημείο να υποβάλλουν τις παραιτήσεις τους από τους δικηγορικούς συλλόγους τους.

Σε όλα αυτά που συνθέτουν την εικόνα της δικηγορίας εν έτει 2014 προστίθεται και η διαπίστωση ότι οι έλληνες δικηγόροι είναι από τους χαμηλότερα αμειβομένους σε όλη την Ευρώπη. Το αποτέλεσμα περιγράφει με τον πλέον εύγλωττο τρόπο ο δικηγόρος Δημήτρης Μπόλης, ο οποίος γνωρίζει συναδέλφους του με 10ετή εμπειρία που «παρακαλούν να προσληφθούν σε δικηγορικά γραφεία με μισθό 300 ευρώ (!) τον μήνα».

«Ο έλληνας δικηγόρος αμείβεται πολύ χαμηλά σε σχέση με οιονδήποτε άλλον ευρωπαίο και μη συνάδελφό του, καταβάλλει 4.000 ευρώ ασφαλιστικές εισφορές ετησίως, όμως η ιατροφαρμακευτική κάλυψη είναι υποτυπώδης, αν όχι ανύπαρκτη». Από την ώρα πάλι που θα μπει πελάτης στο γραφείο, ο δικηγόρος «αυστηρώς επαγγελματικά είναι αυτός που καθημερινά έρχεται αντιμέτωπος με το παράλογα γραφειοκρατικό κράτος που ζητάει «πρόσφατο» πιστοποιητικό θανάτου (προφανώς για να αντιμετωπισθεί περίπτωση αναστάσεως) ή θεωρεί αιγιαλό (παραλία δηλαδή) μέχρι και το διάζωμα που χωρίζει τα δύο ρεύματα κυκλοφορίας της Λεωφόρου Ποσειδώνος, γιατί εκεί έφτανε το κύμα της θάλασσας το 1919» συμπληρώνει ο Δημήτρης Μπόλης.

Οσο για τη δικηγορική αμοιβή από το 2010 επιβαρύνεται με 23% ΦΠΑ. Επιπλέον, «η υποβολή ενδίκων βοηθημάτων ή μέσων (π.χ. έφεση) από το 2012 επιβαρύνεται με παράβολα υπέρ του Δημοσίου από 200 έως 400 ευρώ. Οταν ο πολίτης αιτείται την επιδίκαση κάποιου ποσού (ο Α χρωστάει χρήματα στον Β) οφείλει να καταβάλει υπέρ του Δημοσίου ποσό περίπου 1,1%. Αρα, έχει καταστεί για τον έλληνα πολίτη η προσφυγή του στη Δικαιοσύνη δυσβάσταχτα ακριβή έως πολυτελής».

ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ. Μία από τις μεγαλύτερες πληγές κατά γενική ομολογία είναι η ραγδαία μείωση των συμβολαίων, από τα οποία τα προηγούμενα χρόνια κατάφερναν πολλά δικηγορικά γραφεία να είναι βιώσιμα.

Απώλειες όμως μετρούν οι δικηγόροι και σε ό,τι αφορά τις παραστάσεις σε ποινικά, αστικά και διοικητικά δικαστήρια. Τη μεγαλύτερη πτώση εμφανίζουν όσοι νομικοί παραστάτες έχουν στο ενεργητικό τους περισσότερες από 10 παρουσίες. Οσο δε αυξάνεται ο αριθμός των παραστάσεων τόσο –όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία –μικραίνει η πίτα για τους δικηγόρους. Ετσι, ενώ το 2009 1.832 νομικοί είχαν περισσότερες από 50 παραστάσεις κατ’ έτος στο ενεργητικό τους, το 2013 έχουν συρρικνωθεί στις 633. Αντίθετα, αυξητικές τάσεις παρουσιάζει ο αριθμός των δικηγόρων με μηδενικές παραστάσεις. Το 2009 ήταν 6.389 και το 2013 8.497 συνάδελφοί τους δεν κατάφεραν, όπως φαίνεται, να μπουν σε δικαστική αίθουσα.

Η εκδίκαση κακουργημάτων αργεί

Εκτός των οικονομικών προβλημάτων και των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, ο δικηγόρος πρέπει να έχει και υπομονή, καθώς ο χρόνος εκδίκασης των κακουργηματικών πράξεων μπορεί να ξεπεράσει και τα 10 χρόνια. «Η επιβίωση του έλληνα δικηγόρου ως επαγγελματία, που το λειτούργημά του αποτελεί θεμέλιο του κράτους δικαίου, είναι μάλλον αδύνατη» λέειο δικηγόρος Δ. Μπόλης