«Να βρει λύσεις» μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για τη μετανάστευση καλεί την Ελβετία ο πρόεδρος της Κομισιόν ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, αποκλείοντας οποιαδήποτε διαπραγμάτευση όσον αφορά την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών. Η ελληνική προεδρία διαμηνύει ταυτόχρονα στην ελβετική κυβέρνηση ότι η ΕΕ δεν μπορεί να αποδεχτεί τη διάσπαση θεμελιωδών ελευθεριών πάνω στις οποίες οικοδομείται η ενιαία αγορά.

«Η Ελβετία είναι αυτή που θα πρέπει να βρει τις λύσεις. Όχι εγώ, ούτε η Επιτροπή» δήλωσε ο Μπαρόζο στους δημοσιογράφους την Πέμπτη.

«Υπάρχουν ήδη επαφές» μεταξύ των Βρυξελλών και των ελβετικών αρχών, όμως «δεν πρέπει να αυταπατόμαστε: δεν θα διαπραγματευτούμε όσον αφορά την αρχή της ελεύθερης μετακίνησης των πολιτών» υπογράμμισε.

Ο Μπαρόζο σημείωσε ότι έλαβε υπόψη του την απόφαση που έλαβε την Τετάρτη η ελβετική κυβέρνηση να παρουσιάσει ως τα τέλη Ιουνίου ένα σχέδιο εφαρμογής των διατάξεων που προβλέπονται στο δημοψήφισμα που διεξήχθη την Κυριακή, και να ακολουθήσει νομοσχέδιο έως το τέλος του 2014.

«Σεβόμαστε» την απόφαση του δημοψηφίσματος, όμως «προκαλεί σοβαρά προβλήματα, κυρίως στην Ελβετία» επισήμανε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Προσφέρουμε στην Ελβετία μια ειδική κατάσταση. Η Ελβετία έχει πρόσβαση χωρίς περιορισμούς στην εσωτερική μας αγορά. Οι Ελβετοί μπορούν να εγκαθίστανται όπου θέλουν στην Ευρώπη», πρόσθεσε ο Μπαρόζο. «Δεν είναι δίκαιο η Ευρώπη να προσφέρει αυτές τις συνθήκες και η Ελβετία όχι» σημείωσε, υπενθυμίζοντας ότι η ΕΕ είναι «η πρώτη εμπορική εταίρος της Ελβετίας».

Η ελληνική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ διεμήνυσε επίσης προς την Βέρνη ότι η έννοια της ενιαίας αγοράς βασίζεται σε τέσσερις αδιαίρετες ελευθερίες, μία από τις οποίες είναι η ελεύθερη μετακίνηση των προσώπων, καθώς και ότι δεν μπορεί η ΕΕ να αποδεχτεί τη διάσπαση των θεμελιωδών ελευθεριών, πάνω στις οποίες οικοδομείται η ενιαία αγορά.

Η Ελβετίδα υπουργός Δικαιοσύνης Σιμονέτα Σομαρούγκα ενημέρωσε τον Βαγγέλη Βενιζέλο, υπό την ιδιότητα του προεδρεύοντος του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ, σχετικά με το πλαίσιο μέσα στο οποίο σκοπεύει να κινηθεί το ομοσπονδιακό Συμβούλιο της Ελβετίας.

Ο έλληνας ΥΠΕΞ επισήμανε πως οι εσωτερικές συνταγματικές αλλαγές δεν συνιστούν νομικά κρίσιμη πράξη στο πεδίο του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, που διέπει τις σχέσεις της Ελβετικής Συνομοσπονδίας με την ΕΕ και ότι, σε καμία περίπτωση, η ΕΕ δεν μπορεί να αποδεχτεί διαφοροποίηση στο εσωτερικό των κρατών-μελών σε σχέση με τα 27 παλιά κράτη-μέλη και την Κροατία ως νέο κράτος-μέλος, σε ό,τι αφορά στην ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών τους.

Τη Δευτέρα ανεστάλησαν μονομερώς από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονταν μεταξύ της Ελβετίας και της ΕΕ για μια συμφωνία για το ηλεκτρικό ρεύμα εν είδη αντιποίνων, αν και είχαν σχεδόν ολοκληρωθεί.

Η οριακή έγκριση της πρότασης για επιβολή περιορισμών στη μετανάστευση έπεσε σαν κεραυνός στις Βρυξέλλες δεδομένου ότι η Ελβετία είχε υπογράψει διμερείς συμφωνίες με τις οποίες διασφαλιζόταν η ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων.

Πριν τεθούν σε εφαρμογή αυτές οι συμφωνίες, η Ελβετία υποδεχόταν κάθε χρόνο 20.000-30.000 ξένους εργαζόμενους. Μετά την εφαρμογή της ελεύθερης κυκλοφορίας, κάτι που έγινε σταδιακά μετά το 2002, ο αριθμός αυτός υπερδιπλασιάστηκε, φτάνοντας τους 80.000 ετησίως.

Το 50,3% των Ελβετών ενέκρινε την Κυριακή την πρωτοβουλία του ακροδεξιού κόμματος UDC που ζητούσε την επαναφορά των ποσοστώσεων για να τερματιστεί η «μαζική μετανάστευση». Με βάση το σύστημα της άμεσης δημοκρατίας που ισχύει στην Ελβετία, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει την απόφαση ακόμη και αν διαφωνεί με αυτήν.