Ρεσιτάλ προχειρότητας και καθυστερήσεων δίνει κάθε ημέρα που περνά το υπουργείο Οικονομικών έχοντας εγκλωβίσει σε μια φορολογική άβυσσο φορολογουμένους, εφοριακούς και λογιστές.

Αφού έφερε τα πάνω κάτω με αλλεπάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις τόσο στη φορολογία εισοδήματος όσο και στις φορολογικές διαδικασίες, εμφανίζεται αδύναμο να διεκπεραιώσει την έκδοση περισσοτέρων από 100 εγκυκλίων και αποφάσεων για να ενεργοποιηθούν πρακτικά οι αλλαγές οι οποίες ισχύουν εδώ και 39 ημέρες. Οι νόμοι έχουν ψηφιστεί από οκτώ μήνες έως και έναν χρόνο νωρίτερα, οπότε οι δικαιολογίες έναντι του όγκου δουλειάς μάλλον αποδυναμώνονται. Η μνημειώδης κωλυσιεργία έχει οδηγήσει σε ένα άνευ προηγουμένου αλαλούμ στην αγορά, το οποίο δεν θα αργήσει να αποτυπωθεί στα φορολογικά έσοδα την ώρα που τα παραθυράκια των ασαφειών αφήνουν περιθώρια στους φοροφυγάδες να αλωνίζουν.

Στην αγορά ακινήτων, από τις αρχές του έτους δεν έχει γίνει ούτε μία μεταβίβαση αφού κανείς δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει αυτόν τον περιβόητο φόρο υπεραξίας στις μεταβιβάσεις, εφοριακοί για παραβάσεις που διαπιστώνονται δεν έχουν την παραμικρή ιδέα τι πρόστιμο να επιβάλουν, λογιστές τραβάνε τα μαλλιά τους διότι δεν ξέρουν σε τι παρακράτηση φόρου να προχωρήσουν σε συνταξιούχους και ελεύθερους επαγγελματίες, μισθωτοί και συνταξιούχοι αγνοούν ποιες αποδείξεις πρέπει να μαζεύουν για να μην πέσουν στο τέλος της χρονιάς στην παγίδα του πρόσθετου φόρου με συντελεστή 22%, φορτηγατζήδες μεταφέρουν εμπορεύματα χωρίς να γνωρίζουν αν στα τιμολόγια που εκδίδονται, μετά την κατάργηση των φορτωτικών, θα πρέπει να γίνεται παρακράτηση φόρου και αν κάποιος επιχειρηματίας θέλει να μεταβιβάσει ένα μερίδιο της επιχείρησής του διαπιστώνει ότι πολύ απλώς δεν μπορεί. Και κατά τη μεταβίβαση εταιρικών μεριδίων επιβάλλεται από την 1η Ιανουαρίου –λέει ο νόμος –φόρος υπεραξίας με συντελεστή 15% ανάμεσα στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης. «Πώς προκύπτει όμως η τιμή κτήσης του εταιρικού μεριδίου που μεταβιβάζεται; Είναι μέρος του κεφαλαίου δημιουργίας της επιχείρησης; Δεν το ξέρουμε» λέει στα «ΝΕΑ» ο φοροτεχνικός Αντώνης Μουζάκης.

Γράψε – σβήσε για τα πρόστιμα φωτιά από την Εφορία

Δραστικές αλλαγές στα πρόστιμα φωτιά δρομολογεί η κυβέρνηση μετά τη θύελλα αντιδράσεων. Ενώ στις αρχικές σκέψεις ήταν το κούρεμα των υψηλών προστίμων για μη υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ κατά 50% μόνο κατά την πρώτη παράβαση, πηγές του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν τώρα ότι εξετάζεται γενικότερα το ύψος των προστίμων. Ετσι δημιουργούνται περιθώρια για γενική δραστική μείωση των προστίμων των 1.000 και 2.500 ευρώ που προβλέπονται στον νόμο του περασμένου καλοκαιριού. Αντίστοιχα πρόστιμα άλλωστε (1.000 ευρώ για υπόχρεους με απλογραφικά βιβλία και 2.500 ευρώ για υπόχρεους με διπλογραφικά) προβλέπονται για μη έκδοση αποδείξεων χωρίς να υπάρχει πλαφόν. Για παράδειγμα, αν σήμερα εντοπιστεί μια επιχείρηση με διπλογραφικά βιβλία να μην έχει εκδώσει 50 αποδείξεις, το πρόστιμο είναι 125.000 ευρώ και με τα δεδομένα της αγοράς θεωρείται βέβαιο πως θα μείνει ανείσπρακτο διογκώνοντας περαιτέρω τη δεξαμενή ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους 63 δισ. ευρώ. Προωθείται λοιπόν η καθιέρωση πλαφόν, π.χ. 30.000 ευρώ στο πρόστιμο για μη έκδοση αποδείξεων προκειμένου τα πρόστιμα να είναι όχι μόνο ρεαλιστικά, αλλά και εισπράξιμα. Εγκύκλιος δεν έχει εκδοθεί ούτε για την αρχική μορφή των προστίμων και οι εφορίες δεν έχουν ιδέα τι να βεβαιώσουν όταν διαπιστώνουν παραβάσεις.

Αγνωστες οι δαπάνες που θα εκπίπτουν από τους επαγγελματίες

Με τις διατάξεις του Νόμου 4172/2013, ο οποίος μένει να ερμηνευθεί σχεδόν στο σύνολό του, προβλέπεται ότι από τις αρχές του 2014 δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών δαπάνες άνω των 500 ευρώ αν έχουν εξοφληθεί με μετρητά. Για να εκπίπτουν θα πρέπει να έχουν εξοφληθεί είτε μέσω καρτών είτε από τράπεζες.

Ο νόμος ορίζει για τις εκπιπτόμενες δαπάνες ότι θα περνούν όλες εφόσον αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή, πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης, εγγράφονται στα βιβλία της επιχείρησης και αποδεικνύονται με δικαιολογητικά. Αν κάποιος βιαστεί να θεωρήσει ότι δεν χρειάζεται ερμηνευτική εγκύκλιος για την παραπάνω διάταξη, πλανάται πλάνην οικτράν. Για κάθε διάταξη νόμου αν δεν εκδοθεί εγκύκλιος δεν γίνεται τίποτα. Ετσι και στο μέτωπο των εκπιπτόμενων δαπανών ουδείς γνωρίζει τι ισχύει ακριβώς.

Πλήρης ασάφεια υπάρχει για δεκάδες διατάξεις. Μεταξύ αυτών, ο φόρος υπεραξίας στις πωλήσεις μετοχών, η υποβολή δηλώσεων που καθιερώθηκε για εργολήπτες δημοσίων έργων αξίας άνω των 6.000 ευρώ, η παρακράτηση φόρου σε κάθε παροχή υπηρεσίας (π.χ. ηλεκτρολόγοι, φορτηγατζήδες, μηχανολόγοι, γεωλόγοι) και χίλιες δυο άλλες…

Ερωτηματικά για τις αποδείξεις που πρέπει να μαζέψουμε

Μέσω διαρροών, το υπουργείο Οικονομικών πληροφόρησε τους φορολογουμένους ότι φέτος οι αποδείξεις από σουπερμάρκετ και βενζινάδικα θα υπολογίζονται στο 50% της αξίας τους προκειμένου να καλυφθεί η υποχρέωση συλλογής αποδείξεων από μισθωτούς και συνταξιούχους. Ο νόμος, όπως τροποποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, ορίζει ότι μισθωτοί και συνταξιούχοι πρέπει να συγκεντρώνουν αποδείξεις αξίας ίσης με το 10% του εισοδήματός τους, με μέγιστο απαιτούμενο όριο τα 10.500 ευρώ. Αν λείπουν αποδείξεις, επιβάλλεται στη διαφορά με την αξία των απαιτουμένων φόρος με συντελεστή 22%.

Αρχικά κυκλοφόρησε η πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών να αφαιρέσει εντελώς από τον κατάλογο των αποδείξεων που συνυπολογίζονται τα σουπερμάρκετ. Αφού διαπιστώθηκε ότι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, οι χαμηλόμισθοι και οι χαμηλοσυνταξιούχοι οι οποίοι δαπανούν σχεδόν το σύνολο του εισοδήματός τους στα σουπερμάρκετ δεν θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν τις αποδείξεις και θα απειλούνταν με έξτρα φόρο έπεσε στο τραπέζι το 50%. Ακόμη όμως απόφαση με την οποία να περιγράφονται αναλυτικά ποιες αποδείξεις υπολογίζονται και πόσο, δεν έχει εκδοθεί.

Αναδρομικό σοκ με την παρακράτηση στους συνταξιούχους

Θεωρητικά από τις αρχές του έτους θα έπρεπε να έχει αλλάξει η κλίμακα παρακράτησης φόρου στις επικουρικές συντάξεις. Μέχρι τα τέλη του 2013, στις επικουρικές συντάξεις η μηνιαία παρακράτηση φόρου διενεργούνταν με συντελεστές από 5% έως και 15% ανάλογα με το ύψος της σύνταξης. Από τις αρχές του 2014, ο νόμος ορίζει ότι η παρακράτηση στις επικουρικές γίνεται με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος με συντελεστές από 22% έως και 42%, ανάλογα με το ύψος του αθροίσματος κύριας και επικουρικής σύνταξης.

Η αλλαγή αυτή παρότι δεν αλλάζει το ύψος της συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης των συνταξιούχων, θα οδηγήσει σε μειώσεις των μηνιαίων αποδοχών τους από 5 έως και περίπου 100 ευρώ, ανάλογα με το ύψος των συντάξεων. Οσο καθυστερεί η έκδοση της απόφασης για τη μηνιαία παρακράτηση φόρου, τα λογιστήρια δεν μπορούν να προχωρήσουν σε αλλαγές με αποτέλεσμα χιλιάδες φορολογούμενοι να βρίσκονται αντιμέτωποι με σημαντικές αναδρομικές μειώσεις στις αποδοχές τους.

Το πρόβλημα με την παρακράτηση αφορά και τα μέλη εταιρειών. Μέχρι πέρυσι η μηνιαία παρακράτηση γινόταν με συντελεστή 40%, αλλά φέτος η αμοιβή θεωρείται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, άρα θα πρέπει να εφαρμόζονται συντελεστές 22%-42%.

Ο φόρος υπεραξίας ακινήτων μπλοκάρει τις μεταβιβάσεις

Η κυρία Κατερίνα Μ., ύστερα από δύο χρόνια αγωνιώδους προσπάθειας να πουλήσει ένα σπίτι, κατάφερε να βρει αγοραστή. Πήγε την περασμένη εβδομάδα στην Εφορία για να προχωρήσει στη μεταβίβαση. «Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε, ελάτε σε κάνα μήνα» ήταν η απάντηση του εφοριακού, όπως λέει στα «ΝΕΑ». Κάπως έτσι, από τις αρχές του έτους δεν έχει γίνει καμία μεταβίβαση με βασικό υπαίτιο τον φόρο υπεραξίας 15% ανάμεσα στην τιμή κτήσης και στην τιμή πώλησης που ισχύει από 1η Ιανουαρίου.

Αρχικά οι συμβολαιογράφοι κατέβασαν τα μολύβια διότι ο νόμος τούς όριζε υπευθύνους για τον προσδιορισμό, την είσπραξη και την απόδοση στη ΔΟΥ του φόρου υπεραξίας. Το υπουργείο Οικονομικών σε μια προσπάθεια διόρθωσης της κατάστασης ανακοίνωσε ότι οι εφορίες θα προσδιορίζουν τον φόρο υπεραξίας.

Και οι εφορίες όμως έχουν δεμένα χέρια. Εγκύκλιος δεν υπάρχει. Τώρα, ο φόρος ξαναγράφεται και οι αλλαγές θα είναι ριζικές. Η ΠΟΜΙΔΑ έχει προτείνει την καθιέρωση ενός φόρου με συντελεστή 3%-5%, ανάλογα με τον χρόνο απόκτησης του ακινήτου, επί του τιμήματος ο οποίος θα επιβαρύνει τον πωλητή. Φόρο υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων είχε επιχειρήσει και το 2005 ο Γ. Αλογοσκούφης, όμως έμεινε στα χαρτιά. Μεγάλο ερωτηματικό αποτελεί επίσης το ενδεχόμενο να προκύψει φόρος υπεραξίας για ιδιοκτήτες οι οποίοι έχουν αγοράσει τα ακίνητά τους σε πραγματικές τιμές υψηλότερες από τις τωρινές.

Εφυγαν τα βιβλία για τους αγρότες, έμειναν οι απορίες

Είκοσι ημέρες μετά την έκδοση της απόφασης, βάσει της οποίας οι αγρότες με ακαθάριστα έσοδα πάνω από 10.000 ευρώ ή επιδοτήσεις πάνω από 5.000 ευρώ θα έπρεπε από την 1η Ιανουαρίου να τηρούν βιβλία και στοιχεία και αφού οι αγρότες βγήκαν με τα τρακτέρ στους δρόμους, η απόφαση αρχίζει να ξαναγράφεται.

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι καταργείται η υποχρέωση τήρησης βιβλίων – προβλέπεται με νόμο εδώ και έναν χρόνο – από τους αγρότες. Θα έχουν υποχρέωση να τηρούν μόνο στοιχεία (τιμολόγια) εφόσον το εισόδημά τους υπερβαίνει τα 15.000 ευρώ, δεν θα υποβάλλουν συγκεντρωτικές καταστάσεις κάθε μήνα παρά μία φορά τον χρόνο, όπως άλλωστε και δηλώσεις ΦΠΑ.

Για να ισχύσουν όλα αυτά θα πρέπει να εκδοθεί νέα απόφαση ενώ ασαφές παραμένει τι ισχύει με τις επιδοτήσεις στις οποίες δεν έγινε αναφορά με τις κυβερνητικές ανακοινώσεις.

Ενα ακόμη θέμα αφορά σε δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους οι οποίοι έχουν παράλληλο εισόδημα από αγροτικές δραστηριότητες. Ο δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας απαγορεύει να τηρούν βιβλία και στοιχεία. «Τι θα κάνουμε εμείς;» αναρωτιέται υπάλληλος του υπουργείου Οικονομικών στον οποίο μεταβίβασε ο πατέρας του – για να γλιτώσει τους φόρους – 10 στρέμματα με ελιές.

Πετάνε το μπαλάκι ο ένας στον άλλον

Στους διαδρόμους της Καραγιώργη Σερβίας είναι κοινό μυστικό ότι ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης και ο γενικός γραμματέας Χάρης Θεοχάρης δεν έχουν την καλύτερη δυνατή συνεργασία. Οπως λένε εφοριακοί «ο Μαυραγάνης πετάει το μπαλάκι των ευθυνών στον Θεοχάρη και ο γραμματέας, ούτε λίγο ούτε πολύ, λέει ότι φταίνε οι υπηρεσιακοί». Η κατάσταση αυτή έχει θορυβήσει το Μέγαρο Μαξίμου και σύμφωνα με πληροφορίες ο βουλευτής Επικρατείας και στενός συνεργάτης του Αντώνη Σαμαρά, Χρύσανθος Λαζαρίδης, έχει αναλάβει ρόλο συντονιστή για να ξεμπλέξει το φορο-κουβάρι. Μάλιστα, οι αλλαγές στον φόρο υπεραξίας ακινήτων ανατέθηκαν στον σύμβουλο του Γιάννη Στουρνάρα, καθηγητή Νίκο Καραβίτη.