Αυτή η επιχείρηση της ιταλικής αστυνομίας στην καρδιά της Καμόρα έγινε με ένα μηχάνημα εκσκαφών. Οι αστυνομικοί, με τις καθαρές μαύρες μπότες, πόζαραν στις τηλεοπτικές κάμερες ενώ στο φόντο το μηχάνημα έσκαβε σε ένα κατάφυτο χωράφι ψάχνοντας για θαμμένα βαρέλια με τοξικά απόβλητα ή κάποιες άλλες παράνομες βιομηχανικές σαρκοφάγους. Η αστυνομία έφθασε ώς εκεί χάρη στις πληροφορίες δύο μετανοημένων μελών της Καμόρα, οι οποίοι και υπέδειξαν το μέρος όπου η εγκληματική οργάνωση είχε θάψει τα βαρέλια. Το μέρος αυτό βρίσκεται βόρεια της Νάπολι και ονομάζεται πια Τρίγωνο του Θανάτου εξαιτίας των αυξημένων κρουσμάτων καρκίνου που καταγράφονται στην περιοχή. Μια περιβαλλοντική οργάνωση εκτιμά ότι δέκα εκατομμύρια τόνοι τοξικών αποβλήτων έχουν θαφτεί εκεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 αποδίδοντας κέρδη δισεκατομμυρίων στη Μαφία, η οποία αδιαφορεί για τη ρύπανση του εδάφους και του πόσιμου νερού.

Αλλά παρά το γεγονός ότι οι χωματερές πολλαπλασιάζονταν, η κρίση των σκουπιδιών γινόταν βαθύτερη. Την ίδια ώρα, το παράλληλο πρόβλημα της παράνομης καύσης των τοξικών αποβλήτων χάριζε στην περιοχή ένα άλλο όνομα: η γη της φωτιάς. Καθώς νέες αποκαλύψεις πυροδοτούν την οργή της κοινής γνώμης, το ερώτημα που τίθεται είναι εάν η ιταλική κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει την Καμόρα και θα καθαρίσει την περιοχή ή εάν η περιοχή είναι αδύνατο να καθαριστεί. «Το περιβάλλον εδώ έχει δηλητηριαστεί» δηλώνει ο Αλφρέντο Μάτζα, ένας καρδιολόγος, ο οποίος έκρουσε πρώτος τον κώδωνα του κινδύνου για την αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2004 στη βρετανική ιατρική επιθεώρηση «Lancet». «Είναι αδύνατο να καθαριστεί η περιοχή εντελώς. Είναι πολύ μεγάλη» σημειώνει, για να προσθέσει: «Καθόμαστε πάνω σε μια βόμβα».

Τα σκουπίδια είναι ένα αιώνιο πρόβλημα στην Ιταλία, με αποτέλεσμα να προκαλούνται περιοδικές κρίσεις σε πόλεις όπως η Νάπολι και η Ρώμη. Αλλά η γη της Καμόρα, που εκτείνεται από τις ακτές του Τυρρηνικού Πελάγους έως τους πρόποδες των Απεννίνων, είναι η ζωντανή απόδειξη μιας κατεστραμμένης ομορφιάς: σκουπίδια πεταμένα στις άκρες των αυτοκινητοδρόμων που τα παίρνει ο αέρας και καταλήγουν στα αρδευτικά κανάλια· αρουραίοι που ψάχνουν φαγητό σε πεταμένες λαμαρίνες από αμίαντο, σπασμένες οθόνες υπολογιστών και άδεια κουτιά βαφής· στήλες μαύρου καπνού που υψώνονται συχνά στον ουρανό από τα σκουπίδια που καίγονται.

Το τοπίο αυτό είναι αποτέλεσμα των συμφωνιών που έγιναν κάτω από το τραπέζι ανάμεσα στις βιομηχανίες και την Καμόρα. Οι πρώτες ήθελαν να γλιτώσουν χρήματα, η δεύτερη ήθελε να βγάλει. «Η Καμόρα πλούτισε από τα σκουπίδια» επισημαίνει ο Τσίρο Τούφανο, ένας 44χρονος λογιστής, ο οποίος πίεζε επί δύο δεκαετίες τις τοπικές Αρχές να καθαρίσουν μια περιοχή γεμάτη τοξικά που βρισκόταν κοντά στο σπίτι του. «Οι πολιτικοί θα έπρεπε να είναι ενήμεροι αλλά δεν ενδιαφέρονται» προσθέτει. Οι αγρότες διαμαρτύρονται από την πλευρά τους ότι οι τιμές των προϊόντων τους πέφτουν επειδή δεν έχουν ζήτηση. Ενας από αυτούς θυμάται τον απομαγνητοφωνημένο διάλογο ανάμεσα σε δύο αφεντικά της Καμόρα: «Μολύνουμε τα σπίτια μας και τη γη μας. Τι θα πίνουμε;» ρώτα ο ένας. «Είσαι ηλίθιος» του απαντά ο άλλος. «Θα πίνουμε μεταλλικό νερό».

Αυστηρές ποινές

Τον περασμένο μήνα η κυβέρνηση Λέτα ψήφισε νόμο με τον οποίο αυξάνονται οι ποινές για την παράνομη ταφή ή καύση των απορριμμάτων