Μια τρύπα στο νερό με… αποδείξεις εξακολουθεί να θέλει να κάνει το υπουργείο Οικονομικών απαιτώντας και το 2014 από μισθωτούς και συνταξιούχους να μαζεύουν χαρτάκια από επιχειρήσεις, οι οποίες ούτως ή άλλως εκδίδουν αποδείξεις. Μάλιστα, οι πρόσθετες παρεμβάσεις που σχεδιάζονται κάθε άλλο παρά εξαναγκάζουν τους φοροφυγάδες να εκδίδουν αποδείξεις και τους φορολογουμένους να τις ζητούν. Οι απαιτούμενες αποδείξεις θα μπορούν να συγκεντρώνονται μόνο από τα σουπερμάρκετ που ούτως ή άλλως τις εκδίδουν και έτσι θα μένουν στο απυρόβλητο του νέου συστήματος όλοι οι άλλοι, ύποπτοι για φοροδιαφυγή, κλάδοι επαγγελμάτων.

Παρότι ο πρώτος μήνας του έτους πλησιάζει στο τέλος του, υπουργική απόφαση με την οποία να ξεκαθαρίζει πλήρως ποιες αποδείξεις μαζεύουν φέτος οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι δεν έχει υπογραφεί.

Ετσι τα μόνα δεδομένα εξαντλούνται στη νομοθετική παρέμβαση, στο παρά πέντε της εκπνοής του 2013, όταν με τροπολογία αποφασίστηκε ότι φέτος μισθωτοί και συνταξιούχοι έχουν υποχρέωση να συλλέξουν αποδείξεις αξίας ίσης με το 10% του εισοδήματός τους, από 25% πέρυσι. Το μέγιστο όριο απαιτούμενων αποδείξεων παραμένει αμετάβλητο στα 10.500 ευρώ, ενώ αν ο φορολογούμενος συλλέξει λιγότερες αποδείξεις από τις απαιτούμενες εξακολουθεί να επιβαρύνεται –στη διαφορά –με φόρο 22%.

Η μείωση του ποσοστού από το 25% στο 10% είχε αιτιολογηθεί τον Δεκέμβριο από παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών με το σκεπτικό ότι φέτος δεν θα αναγνωρίζονταν όλες οι αποδείξεις. Οπως έλεγαν χαρακτηριστικά τότε, «τι νόημα έχει να βάζουμε τον κόσμο να συλλέγει αποδείξεις από τα σουπερμάρκετ, τα οποία ούτως ή άλλως τις εκδίδουν κανονικά».

ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ. Μάλιστα, στο τραπέζι είχαν τεθεί και προτάσεις για την εφαρμογή του πορτογαλικού μοντέλου, σύμφωνα με το οποίο η συλλογή αποδείξεων από συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών (στην Πορτογαλία αφορά εστιατόρια, ξενοδοχεία, κομμωτήρια, κέντρα αισθητικής, επισκευές αυτοκινήτων και μοτοσικλετών) στις οποίες βρίσκει πρόσφορο έδαφος η φοροδιαφυγή οδηγεί σε επιστροφή ΦΠΑ 15% στους καταναλωτές. Προϋπόθεση για να υπάρχει επιστροφή ΦΠΑ είναι όλες οι αποδείξεις να καταγράφονται ηλεκτρονικά, κάτι το οποίο θα μπορούσε να γίνει στην Ελλάδα με τη φοροκάρτα, η εφαρμογή της οποίας σημαδεύτηκε από μνημειώδη αποτυχία.

Τελικά, τίποτα από όλα αυτά δεν έγινε και τώρα το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να καλύψει το προφανές κενό που ανακύπτει από τη μείωση του ποσοστού από το 25% στο 10%, προωθεί το σενάριο οι αποδείξεις από σουπερμάρκετ και βενζινάδικα να μετράνε στο 50% της αξίας τους. Τα μπρος πίσω δεν λείπουν καθώς στο μεταξύ έχει εξεταστεί ακόμα και να μην περνάνε καθόλου ή να αναγνωρίζονται στο 100%. Το τελευταίο σενάριο πάντως αναφέρει πως θα αναγνωρίζονται σε ποσοστό 50%.

Αυτό σημαίνει πως ένας μισθωτός με εισόδημα 10.000 ευρώ τον χρόνο μπορεί να καλύψει μόνο και μόνο με το σουπερμάρκετ, το οποίο ούτως ή άλλως τις εκδίδει κανονικά –τις απαιτούμενες αποδείξεις. Συγκεκριμένα, στα 10.000 ευρώ εισοδήματος, θα πρέπει να έχουν συγκεντρωθεί αποδείξεις 1.000 ευρώ. Αν μετράνε οι αποδείξεις του σουπερμάρκετ στο 50%, χρειάζονται 2.000 ευρώ αποδείξεις ή 167 ευρώ τον μήνα, ποσό που δεν υπάρχει καμία αμφιβολία αν καλύπτεται από τις μηνιαίες δαπάνες σουπερμάρκετ.

Και στα 20.000 ευρώ εισοδήματος όμως, όπου απαιτούνται 2.000 ευρώ αποδείξεις ή μόνο από σουπερμάρκετ 4.000 ευρώ (333 ευρώ τον μήνα) η συγκέντρωσή τους είναι πανεύκολη.

ΧΩΡΙΣ ΚΙΝΗΤΡΟ. Με αυτά τα δεδομένα, εύλογα προκύπτει το ερώτημα τι εξυπηρετεί το συγκεκριμένο μέτρο. Δεν προβλέπεται το παραμικρό κίνητρο για τον καταναλωτή να ζητήσει απόδειξη από ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίοι συνηθίζεται να προτείνουν «να τα βρούμε στον ΦΠΑ χωρίς απόδειξη».

Πηγές του υπουργείου Οικονομικών επικαλούνται τις δημοσιονομικές δυσκολίες για την παροχή κινήτρων συλλογής αποδείξεων. Σημειώνουν πάντως πως «εξετάζονται οι δημοσιονομικές και τεχνικές δυνατότητες για την αλλαγή της φιλοσοφίας στο ζήτημα συλλογής των αποδείξεων και τη μετάβαση σε ένα σύστημα επιβράβευσης των φορολογουμένων».