Σαφείς οδηγίες στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, σύμφωνα με τις οποίες «οποιαδήποτε νέα εκταμίευση δανείων προς επιχειρήσεις θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μόνο μετά τη σχεδιαζόμενη επιτόπια εκτίμηση της Τραπέζης της Ελλάδος», είχε δώσει ήδη από τον Οκτώβριο του 2009 η ΤτΕ, όπως προκύπτει από επίσημο έγγραφο που αποκαλύπτουν «ΤΑ ΝΕΑ».

Το επίμαχο έγγραφο, με ημερομηνία αποστολής 21 Οκτωβρίου 2009, που υπογράφει ο τότε ο διευθυντής Εποπτείας του Τραπεζικού Συστήματος Γιάννης Γούσιος κατ’ εντολήν του διοικητή της ΤτΕ Γιώργου Προβόπουλου, έχει αποδέκτη τον Αγγελο Φιλιππίδη και καταγράφει τα όσα συνέβαιναν στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

Παράλληλα, στο κείμενο του εγγράφου γίνεται λόγος για συναντήσεις που είχαν πραγματοποιηθεί ανάμεσα σε στελέχη της ΤτΕ και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, αλλά και προγενέστερες οδηγίες ήδη από τον Απρίλιο του 2009, όταν δηλαδή είχε γίνει εμφανές το άνοιγμα που είχε κάνει η διοίκηση Φιλιππίδη στα επιχειρηματικά δάνεια.

Επιπλέον, στο κείμενο του εγγράφου η Τράπεζα της Ελλάδος καθιστά σαφές προς το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο ότι θα πρέπει «να διασφαλίζεται σε κάθε περίπτωση η ύπαρξη των κατάλληλων συστημάτων και διαδικασιών για την παρακολούθηση και τη διαχείριση των κινδύνων που συνδέονται με τις σχετικές χορηγήσεις», επιρρίπτοντας ουσιαστικά ευθύνες στη διοίκηση της τράπεζας για τις πρακτικές της.

ΚΟΚΚΙΝΑ ΔΑΝΕΙΑ. Παράλληλα, στα πολυσέλιδα πορίσματα που προέκυψαν από τους ελέγχους που έκανε η Τράπεζα της Ελλάδος στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και τα οποία εν συνεχεία πήραν τον δρόμο της Δικαιοσύνης γίνεται λεπτομερέστερη περιγραφή των κόκκινων δανείων του ΤΤ αλλά και των εμπλεκομένων εταιρειών.

Συνολικά υπάρχουν στοιχεία για περισσότερα από 100 μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια μεγάλης αξίας, τα οποία αξιοποιήθηκαν από τις μετέπειτα διοικήσεις του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου αλλά και από τις δικαστικές Αρχές.

Στα κείμενα αυτά μάλιστα περιλαμβάνονται λεπτομερείς περιγραφές, τόσο της διαδικασίας δανειοδότησης όσο και των ίδιων των δανειοληπτών, οι οποίες αποτέλεσαν την άκρη του νήματος για την αποκάλυψη των υποθέσεων και την έκδοση των εισαγγελικών πορισμάτων.

Θα πρέπει να σημειωθεί. πάντως, ότι το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο βρισκόταν ήδη στο μικροσκόπιο της Τραπέζης της Ελλάδος από το 2006, επί διοίκησης δηλαδή Τσουπίδη, όταν και πραγματοποίησε μαζικές επενδύσεις σε αδιαφανή «δομημένα» προϊόντα τα οποία εν συνεχεία ρευστοποιήθηκαν με σημαντικές ζημιές. Το 2006, το 2007 και το 2008 η Τράπεζα της Ελλάδος έκανε ενδελεχείς ελέγχους και το αποτέλεσμα αυτών ήταν να υποχρεώσει το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο να σταθμίζει τις επενδύσεις του σε σύνθετα προϊόντα με υψηλό δείκτη κινδύνου, ενώ ταυτόχρονα ζήτησε την αύξηση του μετοχικού του κεφαλαίου, η οποία και υλοποιήθηκε λίγο αργότερα.

Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ. Εν συνεχεία, και μετά την αλλαγή της διοίκησης, στις αρχές του 2009 η Τράπεζα της Ελλάδος διαπίστωσε την αλλαγή του επιχειρηματικού σχεδίου της τράπεζας. Ενώ δηλαδή το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο χορηγούσε κυρίως στεγαστικά δάνεια και είχε περιορισμένη διείσδυση στα καταναλωτικά δάνεια και τις πιστωτικές κάρτες, η διοίκηση Φιλιππίδη έδωσε μια σειρά επιχειρηματικών δανείων, κυρίως ομολογιακών και μεγάλης αξίας, και μάλιστα χωρίς να ενημερώσει σχετικά για τις προθέσεις της την Τράπεζα της Ελλάδος.

Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο από την πλευρά του απάντησε στην Τράπεζα της Ελλάδος τον Ιούλιο του 2009 και ενημέρωσε εκ των υστέρων τόσο για τις διορθωτικές ενέργειες που έκανε όσο και για την πρόθεσή του να επεκταθεί στον τομέα των επιχειρηματικών δανείων, ενώ παράλληλα συνέχισε τις χορηγήσεις. Και, παρότι -σύμφωνα με το έγγραφο το οποίο αποκαλύπτουν «ΤΑ ΝΕΑ» –η Τράπεζα της Ελλάδος ζήτησε αυτό να γίνει μόνο έπειτα από επιτόπιο έλεγχο και εφόσον διαπιστωνόταν η απαιτούμενη επάρκεια συστημάτων και διαδικασιών, οι χορηγήσεις και οι αναχρηματοδοτήσεις συνεχίστηκαν.

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ. Ετσι, έναν χρόνο αργότερα, το 2010, επιβλήθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος ειδικός περιορισμός που προέβλεπε ότι το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θα μπορούσε να δίνει δάνεια μόνο σε εταιρείες με υψηλή πιστοληπτική διαβάθμιση ή στο πλαίσιο κοινοπρακτικών δανείων.

Μάλιστα η BlackRock, η οποία το 2011 έκανε ενδελεχή έλεγχο στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, χαρακτήρισε «επιθετική» την πολιτική της τράπεζας στα επιχειρηματικά δάνεια, επιβεβαιώνοντας έτσι την ορθότητα των κινήσεων της Τραπέζης της Ελλάδος.

ΜΕΓΑΛΩΝΑΝ ΟΙ ΖΗΜΙΕΣ. Επιπλέον, μόλο που η γενική εικόνα του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου ήταν καλή, καθώς προέκυπταν πιθανές ζημιές μόλις 7% επί του συνολικού χαρτοφυλακίου, στα επιχειρηματικά δάνεια το ποσοστό εκτινασσόταν στο 33%!

Και μάλιστα, όπως αποκάλυψε ο κ. Προβόπουλος, το ποσοστό αφορούσε νέα δάνεια τα οποία «δεν είχαν ωριμάσει». Δηλαδή πολλά από τα δάνεια που είχε δώσει το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο σταμάτησαν να εξυπηρετούνται «από την πρώτη ημέρα», γεγονός που θεωρείται ασυνήθιστο για τα τραπεζικά δεδομένα.

Οι έλεγχοι της Τραπέζης της Ελλάδος συνεχίστηκαν και το 2012 και με βάση τα αποτελέσματά τους εκπονήθηκαν πολυσέλιδα πορίσματα, τα οποία εστάλησαν από τον κ. Προβόπουλο στην Αρχή Ξεπλύματος Βρώμικου Χρήματος. Αυτή, με τη σειρά της, συνέχισε την έρευνα και συγκέντρωσε τα στοιχεία με βάση τα οποία εκπονήθηκαν τα εισαγγελικά πορίσματα.