Ο καιρός είχε αρχίσει να βελτιώνεται ήδη από το Σάββατο στην Ανατολική Ανταρκτική. Ενας λαμπερός ήλιος ζέστανε, το πρωί, το ακρωτήρι Ντε λα Μοτ, ενώ η θερμοκρασία κυμάνθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας στον ευχάριστα ανεκτό -1 βαθμό Κελσίου. Χθες το μεσημέρι πια, οι 68 επιβαίνοντες του ρωσικού πλοίου «Akademik Shokalskiy» μπορούσαν να ελπίζουν ξανά ότι πολύ σύντομα θα βρεθούν στη θαλπωρή του σπιτιού τους: οι πάγοι που τους παγίδευσαν την παραμονή των Χριστουγέννων είχαν αρχίσει να σπάνε, την ώρα που το πανίσχυρο αυστραλιανό παγοθραυστικό «Aurora Australis» βρισκόταν εν πλω για να ολοκληρώσει αυτό που κατέστη αδύνατο δύο ημέρες πριν για τον κινεζικό «Δράκο του Χιονιού».

Ενα ολόκληρο Σαββατοκύριακο κύλησε με τους 48 επιβάτες του ρωσικού πλοίου –επιστήμονες και τουρίστες, οι οποίοι ακολουθούσαν τα χνάρια του αυστραλού εξερευνητή Ντάγκλας Μόσον με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 χρόνων από το ταξίδι του στην Ανταρκτική –και το 20μελές πλήρωμα να ατενίζουν τον καταγάλανο ορίζοντα· το μεν Σάββατο αναμένοντας το κινεζικό παγοθραυστικό και χθες το αυστραλιανό. Κάποιοι βόλταραν στις πέριξ παγωμένες επιφάνειες ή σκότωναν την ώρα τους φτιάχνοντας ιγκλού. Οι υπόλοιποι, με τα κιάλια κολλημένα στα μάτια τους, παρατηρούσαν επί ώρες τα πλοία να κάνουν ζιγκ-ζαγκ στον πάγο αργά, αθόρυβα, αλλά σταθερά. Και οι πιγκουίνοι –προφανώς σε σύγχυση –περιφέρονταν δεξιά και αριστερά αναζητώντας τρόπο να βγουν στην ακτή, καθώς οι πάγοι που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα επέπλεαν στην επιφάνεια της θάλασσας είχαν συγκεντρωθεί γύρω από το πλοίο.

Σε κάθε περίπτωση, οι επιβαίνοντες ενημερώθηκαν χθες το πρωί πως ακόμη και στην περίπτωση που το «Aurora Australis» δεν κατάφερνε να τους απεγκλωβίσει, άπαντες θα εγκατέλειπαν το πλοίο εντός 48 ωρών με τη βοήθεια ελικοπτέρων. Κατά συνέπεια –αν όχι όλοι –οι περισσότεροι δεν έδειχναν να ανησυχούν. «Το καταλαβαίνω ότι ο κόσμος αγωνιά. Ομως το κλίμα πάνω στο πλοίο είναι καλό, σαν να κάνουμε καλοκαιρινές διακοπές και ο καιρός μάς τα χάλασε ξαφνικά. Εχουμε αφοσιωθεί στο διάβασμα και στο Scrabble», διαβεβαίωνε το Σάββατο η αυστραλή γερουσιαστής των Πρασίνων στη Βικτόρια, Τζάνετ Ράις, η οποία συμμετείχε στην αποστολή.

Στις 24 Δεκεμβρίου, ενώ έπλεε ανατολικά, γύρω από τον Κόλπο της Κοινοπολιτείας με κατεύθυνση προς τον παγετώνα Μερτζ, το «Akademik Shokalskiy» βρέθηκε στο έλεος μιας φοβερής χιονοθύελλας. Ισχυροί νοτιοανατολικοί άνεμοι έσπρωξαν τα επιπλέοντα παγόβουνα προς τις ακτές, με αποτέλεσμα μέσα σε λίγη ώρα να σχηματιστεί ένας τεράστιος όγκος πάγου γύρω από το ρωσικό πλοίο. Τις επόμενες δύο ημέρες, η κακοκαιρία συνεχίστηκε εγκλωβίζοντας πλέον το πλοίο στο ακρωτήριο Ντένισον.

Σε απόσταση δύο μιλίων από τις ακτές της Ανταρκτικής, οι επιβαίνοντες έβλεπαν πεντακάθαρα τις κορυφές των παγόβουνων. Γύρω τους, η παγωμένη επιφάνεια εκτεινόταν σε μια απόσταση περίπου 18 μιλίων. Το τοπίο, περιγράφει ο Εϊλοκ Τζα, επιστημονικός ανταποκριτής της βρετανικής «Γκάρντιαν» στην περιοχή, έμοιαζε πολύ με τις εικόνες του «Curiosity Rover» από τη Σελήνη –σε λευκή έκδοση ασφαλώς…

Την περασμένη Παρασκευή ξεκίνησε η πρώτη επιχείρηση διάσωσης από ένα κινεζικό παγοθραυστικό, μήκους 166 μέτρων. Επειτα από 12 ώρες και 7 ναυτικά μίλια, όμως, ο «Δράκος του Χιονιού» έκανε στροφή 360 μοιρών προς την ανοιχτή θάλασσα. «Το στρώμα του πάγου ήταν αδιαπέραστο (το πάχος του έφθανε σε κάποια τμήματα τα 3-4 μέτρα). Ο κυβερνήτης του πλοίου αποφάσισε ότι το καλύτερο θα ήταν είτε να περιμένουν βοήθεια από ένα δεύτερο παγοθραυστικό είτε να περιμένουν μια αλλαγή του καιρού· έναν δυτικό άνεμο ο οποίος θα απελευθέρωνε την πίεση των πάγων στην περιοχή», εξηγούσε το Σάββατο ο Κρις Φόγκουιλ, ειδικός επιστήμονας από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας και επικεφαλής της Αυστραλιανής Αποστολής στην Ανταρκτική. Σύμφωνα με τον Φόγκουιλ, με την κατάλληλη στρατηγική, ο απεγκλωβισμός του «Akademik Shokalskiy» ήταν θέμα χρόνου.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας που παρέμειναν εγκλωβισμένοι, οι επιστήμονες συνέχισαν τις έρευνές τους πάνω στη θερμοκρασία και την αλμυρότητα στις ρωγμές της παγωμένης επιφάνειας.

Στα χνάρια του Ντάγκλας Μόσον

Τα «Akademik Shokalskiy» απέπλευσε από τη Νέα Ζηλανδία στις 28 Νοεμβρίου. Στόχος των επιβατών ήταν να ακολουθήσουν τη διαδρομή που είχε ακολουθήσει το 1911 ο μεγάλος εξερευνητής Ντάγκλας Μόσον και να καταγράψουν τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στο κλίμα και τους ωκεανούς στο διάστημα αυτών των 100 ετών.