Υπηρεσίες Ασφαλείας της Βρετανίας προς Guardian: «Αρκετά παίξατε. Τώρα θέλουμε το υλικό»

Για τον διευθυντή της «Γκάρντιαν» Αλαν Ράζμπριτσερ, η εισβολή μελών της βρετανικής Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας στα γραφεία της εφημερίδας που συνοδεύτηκε από την καταστροφή των σκληρών δίσκων των υπολογιστών ήταν «μια από τις πιο περίεργες στιγμές στη μακρόχρονη ιστορία του εντύπου». Οι βρετανικές Αρχές κατέστρεψαν τους σκληρούς δίσκους με την υποψία ότι περιείχαν απόρρητες πληροφορίες που είχε στη διάθεσή του ο Εντουαρντ Σνόουντεν για τα προγράμματα παρακολούθησης της αμερικανικής Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας. Η υπενθύμιση του Αλαν Ράζμπριτσερ ότι η καταστροφή των δίσκων ήταν άσκοπη, δεδομένου ότι τα ρεπορτάζ της «Γκάρντιαν» είχαν συνταχθεί και υποστεί επεξεργασία στη Νέα Υόρκη, αποδείχθηκε μάταιη. Στο κενό έπεσε και η υπενθύμιση ότι ο δημοσιογράφος Γκλεν Γκρίνγουολντ που χειρίζεται τις πληροφορίες του Σνόουντεν ζει στη Βραζιλία.

Ο Αλαν Ράζμπριτσερ, επικεφαλής της «Γκάρντιαν» από το 1995, περιέγραψε με λεπτομέρειες στην εφημερίδα του αυτή την «περίεργη στιγμή». Πιάνει το νήμα από την αρχή, όταν πριν από δύο μήνες ήρθε σε επαφή μαζί του ανώτατος αξιωματούχος της βρετανικής κυβέρνησης, ο οποίος του είπε ότι θα του μιλούσε εκ μέρους του βρετανού Πρωθυπουργού. Ακολούθησαν ακόμη δύο συναντήσεις, κατά τις οποίες ο εκπρόσωπος του Ντέιβιντ Κάμερον ζήτησε από τον διευθυντή της «Γκάρντιαν» να παραδώσει ή να καταστρέψει το υλικό που είχε στη διάθεσή της η εφημερίδα από τον Εντουαρντ Σνόουντεν. Ο τόνος του συνομιλητή του ήταν εγκάρδιος, αλλά αποφασιστικός. Η έμμεση απειλή που χρησιμοποίησε ήταν ότι άλλα μέλη της κυβέρνησης είχαν ταχθεί υπέρ πιο δραστικών μέτρων.

Το κλίμα άλλαξε έναν μήνα αργότερα. Ο Ράζμπριτσερ έλαβε τηλεφώνημα από το «κέντρο της κυβέρνησης», όπως λέει. «Εντάξει, αρκετά παίξατε. Τώρα θέλουμε το υλικό πίσω», άκουσε να του λέει η φωνή από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. Ακολούθησαν και άλλες συναντήσεις με τους ανθρώπους του υπουργείου Αμυνας. Το αίτημα ήταν πάντοτε το ίδιο. «Προκαλέσατε τον θόρυβο που θέλατε. Δεν χρειάζεται να γράψετε άλλο», του είπε κάποια στιγμή ένας από αυτούς. Σε μια από τις συναντήσεις ο Ράζμπριτσερ ρώτησε ευθέως τους συνομιλητές του αν σκόπευαν να κινηθούν νομικά εναντίον της εφημερίδας του ώστε να την υποχρεώσουν να παραδώσει το υλικό. Η απάντηση που έλαβε ήταν καταφατική. Ο,τι ήταν σχεδόν αδύνατον να συμβεί στις ΗΠΑ, ήταν πολύ πιθανό να συμβεί στη Βρετανία.

Αλλά ο δημοσιογράφος ήταν προετοιμασμένος για αυτό το ενδεχόμενο. Από την εμπειρία του σχετικά με τη δημοσίευση των απόρρητων εγγράφων του Wikileaks ήξερε ότι η διεθνής συνεργασία ήταν ένα τείχος προστασίας. Οπως εξήγησε στους συνομιλητές του, η επεξεργασία των ρεπορτάζ για τις δραστηριότητες της NSA γινόταν στη Νέα Υόρκη. Ο συντάκτης τους έμενε στη Βραζιλία.

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ. Η συνέχεια είναι σοκαριστική. «Ο άνδρας έμεινε ακίνητος. Και τότε ήλθε μια από τις περίεργες στιγμές στην πολύχρονη ιστορία της εφημερίδας. Δύο ειδικοί ασφαλείας της GCHQ επέβλεπαν την καταστροφή των σκληρών δίσκων στα γραφεία της «Γκάρντιαν» προκειμένου να βεβαιωθούν ότι δεν θα απομείνει τίποτε σε αυτή τη μάζα μετάλλων που θα μπορούσε να φτάσει στα χέρια κινέζων πρακτόρων. «Εντάξει, δεν θα φέρουμε τα μαύρα ελικόπτερα» αστειεύτηκε ένας από αυτούς, ενώ εμείς μαζεύαμε ό,τι είχε απομείνει από έναν υπολογιστή MacBookPro», διηγείται ο διευθυντής της «Γκάρντιαν» από τις σελίδες της εφημερίδας του.

Αυτή όμως δεν ήταν η μοναδική έκπληξη για τον Αλαν Ράζμπριτσερ. Το επεισόδιο αυτό έκανε τον βρετανό δημοσιογράφο να αναρωτηθεί αν οι ειδικοί του υπουργείου Αμυνας της χώρας του έχουν αντιληφθεί ότι ζούμε στην ψηφιακή εποχή.