Οταν οι γονείς της εγκατέλειπαν τις Ηνωμένες Πολιτείες διαμαρτυρόμενοι για τον πόλεμο του Βιετνάμ και πήγαιναν να εγκατασταθούν στον Καναδά, δύσκολα θα μπορούσαν να φανταστούν τι είδους θριαμβευτική επιστροφή τούς επιφύλασσε το μέλλον.

Η Ναόμι Κλάιν, η κόρη τους, η οποία γεννήθηκε στο Μόντρεαλ και μεγάλωσε ως καναδή πολίτης, κατόρθωσε να γίνει, σύμφωνα με τον «New Yorker», η πιο προβεβλημένη και με τη μεγαλύτερη επιρροή προσωπικότητα της αμερικανικής Αριστεράς, κάτι σαν αυτό που υπήρξαν πριν από μερικές δεκαετίες ο Χάουαρντ Ζιν και ο Νόαμ Τσόμσκι.

Η Αριστερά, άλλωστε, υπήρξε οικογενειακή υπόθεση τριών γενεών. Ο παππούς τής Ναόμι απολύθηκε από την Ντίσνεϊ όπου δούλευε επειδή οργάνωσε την πρώτη απεργία που έγινε ποτέ σε κινηματογραφικά στούντιο! Η μητέρα της γύρισε μια ταινία κατά της πορνογραφίας, η οποία συζητήθηκε. Είχε τίτλο «Not a Love Story». Ο πατέρας της, γιατρός στο επάγγελμα, υπήρξε μέλος του κινήματος Physicians for Social Responsibility και ο αδελφός της, Σεθ, είναι διευθυντής ενός καναδικού Κέντρου για Εναλλακτικές Πολιτικές.

ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΟΥ ΣΟΚ. Δημοσιογράφος βραβευμένη, με αρκετές επικίνδυνες αποστολές στο ενεργητικό της, όπως οι ανταποκρίσεις της από το Ιράκ, η 43χρονη σήμερα Κλάιν έγινε διεθνώς γνωστή όταν έγραψε το «No Logo», ένα βιβλίο-καρπό της ενασχόλησής της με κινήματα κατά της υπερβολικής επέκτασης των μεγάλων εταιρειών. Το βιβλίο αυτό μεταφράστηκε σε 28 γλώσσες και πούλησε ένα εκατομμύριο αντίτυπα. Το μεγάλο άλμα στη φήμη της έγινε όμως με το «Δόγμα του σοκ», βιβλίο που εκδόθηκε το 2007 και έγινε σημαία των επικριτών του νεοφιλελευθερισμού. Το «Δόγμα του σοκ» ενέπνευσε δημιουργούς ταινιών και θεατρικών έργων, ενώ το σύστηναν στο κοινό τους και καλλιτέχνες –από τους Radiohead έως τη Λόρι Αντερσον.

Εγινε μπεστ σέλερ και στην Ελλάδα, με τις ντάνες να εξαφανίζονται συνεχώς από τα βιβλιοπωλεία επί περίπου έναν χρόνο μετά την έκδοσή του.

Οσο για την ίδια τη Ναόμι Κλάιν, θα ήταν πλέον η πιο περιζήτητη ομιλήτρια σε συγκεντρώσεις των κινημάτων κατά της παγκοσμιοποίησης. Το 2011, λ.χ., θα λάβει τον λόγο μπροστά στους διαδηλωτές του Occupy Wall Street και θα πει ότι το κίνημά τους είναι ό,τι σημαντικότερο συνέβαινε στον κόσμο τη στιγμή εκείνη.

Η βασική ιδέα του βιβλίου, την οποία πρώτη εκείνη ανέδειξε με τέτοια σαφήνεια, είναι ότι ο νεοφιλελευθερισμός δεν έχει τις ρίζες του στις πολιτικές της Μάργκαρετ Θάτσερ και του Ρόναλντ Ρίγκαν αλλά στη Σχολή του Σικάγου και στον Μίλτον Φρίντμαν, ο οποίος επινόησε τις πολιτικές-σοκ για τη γρήγορη μεταρρύθμιση των οικονομιών με βάση τους νεοφιλελεύθερους κώδικες. Η πρώτη εφαρμογή έγινε στη Χιλή του Αουγκούστο Πινοτσέτ και ακολούθησαν πολλές άλλες: στην Πολωνία του Λεχ Βαλέσα, στη Ρωσία του Μπορίς Γέλτσιν, στην Κίνα μετά την Τιενανμέν, στο κατεχόμενο Ιράκ, στη Σρι Λάνκα μετά το τσουνάμι· ακόμη και στις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Νέα Ορλεάνη, λίγους μήνες μετά τον τυφώνα Κατρίνα που κατέστρεψε και τα σχολεία, το σύστημα της δημόσιας εκπαίδευσης (που για τον Φρίντμαν είναι σοσιαλιστική επινόηση) αντικαταστάθηκε από επιδοτούμενα ιδιωτικά σχολεία. Νωρίτερα ο ίδιος ο Φρίντμαν είχε εφαρμόσει το εκπαιδευτικό αυτό μοντέλο και στη Χιλή.

Βασική θέση του Φρίντμαν, σύμφωνα με την Κλάιν, είναι ότι οι μεγάλες κρίσεις –οικονομικές, πολεμικές ή από φυσικές καταστροφές –αποτελούν ευκαιρίες προώθησης των «θεραπειών-σοκ» (ιδιωτικοποιήσεις, μείωση κοινωνικού κράτους, απορρύθμιση εργασιακών σχέσεων) που, κατ’ αυτόν, αναζωογονούν την οικονομία.

Βασική θέση της Ναόμι Κλάιν, πάλι, είναι ότι τέτοιες πολιτικές δεν μπορούν ποτέ να περάσουν με γνήσια δημοκρατικές διαδικασίες, γι’ αυτό και «καπιταλισμός και δημοκρατία, ελεύθερες αγορές και ελεύθεροι άνθρωποι δεν πάνε χέρι χέρι».

Ντοκιμαντέρ

Στο πλαίσιο ντοκιμαντέρ που ετοιμάζει η Ναόμι Κλάιν για την οικονομική κρίση στις χώρες του Νότου, ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας τής παραχώρησε συνέντευξη. Παράλληλα, ο κ. Τσίπρας ετοιμάζει τις βαλίτσες του για την Ισπανία όπου πρόκειται να μεταβεί την επόμενη εβδομάδα με στόχο την προώθηση ενός κοινού μετώπου των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου απέναντι στις πολιτικές λιτότητας. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ για την πραγματοποίηση μιας εναλλακτικής Συνόδου Κορυφής στις 7 και 8 Ιουνίου στην Αθήνα