Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη μπορεί να υπήρχε από παλιά σε εμβρυϊκή μορφή στις πρακτικές κάποιων επιχειρήσεων, αλλά μόνο τις τελευταίες δεκαετίες άρχισε να ενσωματώνεται στην επιχειρηματική τους φιλοσοφία.

Παράλληλα, ο σχεδιασμός και η υλοποίησή της άρχισε να γίνεται πλέον στοχευμένα ειδικά από τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους της χώρας και κυρίως από αυτούς των οποίων οι δεσμοί με την ελληνική κοινωνία είναι μεγάλοι.

Το εύρος της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) ξεκινά από την υλοποίηση προγραμμάτων ενίσχυσης των τοπικών κοινωνιών, ευαίσθητων οικονομικά κοινωνικών ομάδων, προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και χορηγικών προγραμμάτων για τον πολιτισμό και την εκπαίδευση.

Πάντως, σήμερα στην Ελλάδα μόλις το 10% των ελληνικών επιχειρήσεων έχει συστηματική δράση στον τομέα αυτόν, γεγονός που δείχνει ότι η ελληνική επιχειρηματική τάξη έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει και να αποδεχθεί όλες τις πτυχές μιας πολύμορφης ΕΚΕ.

Στην πραγματικότητα, οι επιχειρήσεις μέσω της ΕΚΕ δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να επιστρέφουν κατά μία έννοια μέρος των κερδών τους στην κοινωνία. Αποδίδουν ένα κοινωνικό μέρισμα καθώς η επιχείρηση είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας από την οποία αντλεί εργαζομένους, πελάτες, πόρους και σε αυτήν οφείλει να επιστρέψει τελικά μέρος των κερδών της. Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται κάθε επιχείρηση την ΕΤΕ είναι διαφορετικός.

Πολλές επιχειρήσεις συντάσσουν απλώς έναν κώδικα ηθικής ή οδηγό καλής συμπεριφοράς, στον οποίο εκθέτουν μια σειρά από προθέσεις και παραινέσεις σχετικά με την κοινωνία και το περιβάλλον. Αλλες θέτουν στόχους, αναλαμβάνουν δράσεις σε σχέση με το περιβάλλον, τον πολιτισμό ή ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες και πολλές φορές η κοινωνική ευθύνη ενσωματώνεται στην επιχείρηση στο πλαίσιο ενός πλήρως εξειδικευμένου συστήματος διαχείρισης, προσέγγιση που αφορά κυρίως θέματα περιβάλλοντος. Ανεξάρτητα πάντως από τον τρόπο με τον οποίο κάθε επιχείρηση αντιλαμβάνεται την ΕΤΕ, στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι η δράση αυτή έρχεται να τονώσει τις τοπικές κοινωνίες, τις κοινωνικές ομάδες και κατ’ επέκταση τον ίδιο τον άνθρωπο, αφού οι ενέργειες που αναπτύσσουν στο πλαίσιο αυτό οι επιχειρήσεις συμβάλλουν στην αντιμετώπιση ζητημάτων που ευρύτερα απασχολούν την κοινωνία. Αλλωστε οι επιχειρήσεις είναι και αυτές κομμάτι της κοινωνίας και η πορεία τους αλλά και η ανάπτυξή τους εξαρτώνται από την καλή ή κακή πορεία μιας κοινωνίας στο σύνολό της. Μάλιστα, από έρευνα για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Υπεύθυνη Κατανάλωση (CRS 2009) προκύπτει ότι το 32,9% των ελλήνων καταναλωτών έχει ανταμείψει μια κοινωνικά υπεύθυνη εταιρεία, ενώ αντίθετα το 48,4% των καταναλωτών έχει τιμωρήσει μια μη κοινωνικά υπεύθυνη εταιρεία, στοιχείο που δείχνει και το όφελος που έχουν οι επιχειρήσεις από αυτέ τις δράσεις τους.

Επιπλέον οι έλληνες καταναλωτές θεωρούν ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να συμβάλουν περισσότερο στη βελτίωση της κοινωνίας γενικότερα ή της τοπικής κοινωνίας σε συγκεκριμένους τομείς, οι επικρατέστεροι των οποίων είναι: το περιβάλλον (21,1%), η φτώχεια (19,6%) και η υγεία (15,8%).

ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ. Η πεποίθηση ότι η ΕΚΕ ως φιλοσοφία και τρόπος άσκησης της επιχειρηματικότητας είναι μονόδρομος για την επίτευξη τόσο της κοινωνικής συνοχής όσο και της βιώσιμης ανάπτυξης αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία του Ελληνικού Δικτύου Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης πριν από 12 χρόνια. Την εποχή εκείνη 13 αρχικά επιχειρήσεις και τρεις συλλογικοί φορείς υιοθέτησαν τη δέσμευση να προωθήσουν την εφαρμογή της ΕΚΕ και την ευρύτερη διάδοσή της στην επιχειρηματική κοινότητα της Ελλάδας.

Σήμερα πολλά έχουν αλλάξει και στη σύνθεση του ελληνικού δικτύου και στην ευρύτερη σημασία της ΕΚΕ και των βασικών αρχών που απορρέουν από αυτή για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία. Η εκτεταμένη οικονομική ύφεση σε παγκόσμιο επίπεδο, οι αιτίες που δημιούργησαν την κρίση αυτή, αλλά και τα νέα δεδομένα που αντιμετωπίζει η παγκόσμια κοινότητα από την εξέλιξη των νέων τεχνολογιών, τη διαφοροποίηση των καταναλωτικών πρακτικών και τη συνεχώς αυξανόμενη επιρροή της κοινωνίας των πολιτών δημιουργούν νέες πρακτικές και προϋποθέσεις λειτουργίας των επιχειρήσεων και αλληλεπίδρασής τους με την κοινωνία.

Οι ελληνικές επιχειρήσεις παρακολουθούν και προσπαθούν να συμμετέχουν ενεργά στην εξέλιξη της ΕΚΕ, που αποτελεί πλέον ένα παγκόσμιο δυναμικό κίνημα εξέλιξης της επιχειρηματικότητας. Αυτό διαχρονικά αποτυπώνεται στη συνεχή αύξηση των μελών του δικτύου, μεταξύ των οποίων ορισμένες από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, αλλά και στον πλούτο των πρωτοβουλιών και πρακτικών ΕΚΕ που υιοθετούν και εφαρμόζουν.

Οι κυρίαρχοι τομείς δραστηριοποίησης στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι πρωτίστως η απασχόληση και η ανάπτυξη των εργαζομένων, η προστασία του περιβάλλοντος και η συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών. Παράλληλα, ολοένα περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις αποσκοπούν στη βελτίωση της εμπιστοσύνης και για να επιτύχουν τον στόχο αυτόν δημοσιοποιούν ετησίως αποτελέσματα των κοινωνικών και περιβαλλοντικών τους επιδόσεων σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.