Ο ρεπόρτερ του ΡΙΚ ξεροσταλιάζει έξω από τη Βουλή την Πέμπτη. Το πλάνο τον δείχνει σε ζωντανή σύνδεση. Ο παρουσιαστής της εκπομπής «Προεκτάσεις» τού απευθύνει τον λόγο. Ο ρεπόρτερ όμως δεν κοιτά την κάμερα. Δίνει τις πληροφορίες προφίλ, σαν να κοιτά μια άλλη κάμερα. «Επιδιώκεις από κάποιους να σου πουν δυο κουβέντες…» λέει ο παρουσιαστής σε μια προσπάθεια να διορθώσει ευγενικά το λάθος. «Είμαστε μακριά από την είσοδο και οι βουλευτές δεν βγαίνουν από εδώ αλλά από το υπόγειο με τα αυτοκίνητα» απαντά χαλαρά ο ρεπόρτερ, συνεχίζοντας να χαρίζει στους τηλεθεατές το αγέρωχο προφίλ του.

Ολες αυτές τις ημέρες που οι κυπριακές τράπεζες είχαν κατεβάσει ρολά και το παγκόσμιο τηλεοπτικό κοινό διψούσε για ενημέρωση από τη Μεγαλόνησο, οι Ελληνες είχαν το προνόμιο, χάρη στην κοινή γλώσσα, να παίρνουν πληροφόρηση από την πηγή: από το ΡΙΚ SAT. Ακόμη και στην ιστοσελίδα του το ΡΙΚ παραδέχεται ότι «η ζήτηση ήταν τεράστια, χωρίς προηγούμενο». Το Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου, που γιορτάζει φέτος 60 χρόνια λειτουργίας, μπήκε αιφνίδια στις τηλεοπτικές μας συνήθειες και μας θύμισε σκηνές από την ελληνική τηλεόραση της δεκαετίας του 1990.

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ. Τα talk-show στα κυπριακά ονομάζονται επικαιρικές εκπομπές. Οι γραμματοσειρές των σημάτων παραπέμπουν στα πρώτα χρόνια της ιδιωτικής τιβί εν Ελλάδι. Τα σκηνικά είναι φτωχά. Στα τηλεπαράθυρα δεν υπάρχουν «σούπερ», αυτές οι μικρές ετικέτες στο κάτω μέρος που πληροφορούν το κοινό περί της ταυτότητας αυτού που παρουσιάζεται στην οθόνη. Οι τηλεθεατές κάνουν υπομονή για να ακούσουν το όνομα του ομιλητή, αν τον προσφωνήσει κάποιος. Στο Νησί άλλωστε του περίπου 1 εκατ. κατοίκων όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους. Στα ρεπορτάζ των ειδήσεων το σπικάζ δεν είναι απαραίτητο. Συχνά βλέπεις απλώς εικόνες, χωρίς δημοσιογραφική περιγραφή –όπως από το «ρεπορτάζ» για τις παρελάσεις της 25ης Μαρτίου, όπου τα πλάνα παρήλαυναν ασχολίαστα με φυσικό ήχο επί δύο λεπτά. Μοντάζ, ηχητικά εφέ, μουσικά «χαλιά», όλα αυτοί οι τηλεοπτικοί μαγνήτες είναι περιττοί. Στο ΡΙΚ οι ειδήσεις είναι ωμές, σαν να επανέρχονται από το χρονοντούλαπο της τηλεοπτικής αθωότητας.

Δεν τηρούν όλοι αυτούς τους κανόνες «αποδραματοποίησης». Αντιθέτως. Η παρουσιάστρια του κεντρικού δελτίου διακόπτει συνεχώς τους συναδέλφους. Παρεμβαίνει στην αφήγηση των γεγονότων διανθίζοντάς την με σχόλια του τύπου «Α! Είμαστε η ανατροπή της ανατροπής» ή «Αρα δεν εν τυχαίο που λέγαμε από χθες έπρεπε να έχουν ληφθεί αποφάσεις».

Υπάρχουν όμως νυχτερινά δελτία σε άπταιστα αγγλικά αλλά και «Haberler» (ελληνιστί ειδήσεις) σε άπταιστα τουρκικά. Τα σχόλια είναι αγαπημένη συνήθεια των μεγάλων δημοσιογραφικών ονομάτων του ΡΙΚ, ενώ η κινητοποίηση του δημοσιογραφικού προσωπικού είναι τόσο μεγάλη ώστε την Κυριακή ο Γιάννης Καρεκλάς, διευθυντής Ειδήσεων και Επικαίρων του ΡΙΚ, ηγείται τηλεμαραθώνιας επικαιρικής εκπομπής μέχρι τις 00.30 τα μεσάνυχτα. Τα σετ των καλεσμένων άλλαζαν, αυτός όμως παρέμενε στις επάλξεις. Συχνά πυκνά έθετε στους καλεσμένους του ερωτήσεις εν είδει μίνι λόγου. Εκανε ωστόσο και καίριες ερωτήσεις όπως «Θα σταθείτε στο ύψος των περιστάσεων;». Κάποια στιγμή που ο νομπελίστας οικονομολόγος Χριστόφορος Πισσαρίδης λέει «η HSBC είναι η μόνη τράπεζα που έχει τσακωθεί να κάνει money laundering αλλά επειδή είναι πολύ μεγάλη…», ο Γιάννης Καρεκλάς θα σχολιάσει «όπου φτωχός κι η μοίρα του».

Στο ΡΙΚ σερφάρουν διαρκώς στο Ιντερνετ. «Οπως μεταφέρεται τώρα από το Διαδίκτυο έχει ολοκληρωθεί η έκτακτη συνεδρία του Eurogroup» ενημερώνει το κοινό ο οικοδεσπότης των «Προεκτάσεων». Μετά θα περάσει σε ένα άλλο ζήτημα από το Διαδίκτυο και δη τα «κοινωνικά μέσα δικτύωσης», οι Κύπριοι αδελφοί είναι θυμωμένοι με τους Ελληνες. Κυρίως επειδή ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος αρνήθηκε να τους δώσει 2 δισ. ευρώ από τον μηχανισμό στήριξης των ελληνικών τραπεζών. Λίγο αργότερα, στο μικρό διαφημιστικό μπρέικ το κλίμα αλλάζει. Παίζει το σποτ της εκπομπής «Σάββατο κι απόβραδο» με υπότιτλο «Ούλα χαλάλι σου». Πρόκειται για την κυπριακή εκδοχή του «Στην Υγειά μας».

Ευτυχώς ο «προγραμματισμός» (δηλαδή το πρόγραμμα) θα προσφέρει και κάποιες στιγμές γέλιου. Γιατί όπως άλλωστε το θέτει και ένας νεαρός σε πλάνα από της «Δευτέρας της Καθαράς» το πανηγύρι: «Παρόλον που ‘χει κρίσιν η καλοπέρασιν ‘ναι στο αίμαν των Κυπραίων». Ετσι, προβάλλεται η σατιρική εκπομπή «Patates 8» δύο φορές την Παρασκευή και δύο φορές σε επανάληψη το Σάββατο. Για όποιον δεν εμπέδωσε τη σκηνή στην οποία ένας ευτραφής μελαψός Κύπριος με ξανθιά περούκα και ταγεράκι υποδύεται τη Μέρκελ και «κουρεύει» τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη. Και για τους φαν της σαπουνόπερας μεταδόθηκε η δραματική σειρά εποχής «Βήματα στην άμμο», με συγκλονιστικές εξελίξεις στις ζωές της Αφρούλας, του Γαβρίλη, της Φιγενούς, του Μάξη και του Χρυσήλιου που καθηλώνουν.

ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ. Για τον Ελλαδίτη που για πρώτη φορά συντονίστηκε στη συχνότητα της κυπριακής τηλεόρασης το να βλέπει ΡΙΚ ήταν σαν να ανακαλύπτει μια άλλη Ελλάδα. Τόσο κοντινή και τόσο μακρινή παράλληλα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πως ούτε για μια στιγμή δεν ακούγεται στον αέρα η αγαπημένη στα ελληνικά πάνελ φράση «αφήστε με να ολοκληρώσω». Οι Κύπριοι, είτε μνημονιακοί είτε αντιμνημονιακοί, παραμένουν ευγενείς στις συζητήσεις. Οι δημοσιογράφοι δεν αναγκάζονται ποτέ να κάνουν παρατηρήσεις στους καλεσμένους. Ουδείς ανεβάζει τα ντεσιμπέλ. Παρά τη γεωγραφική εγγύτητα στη Μέση Ανατολή, παραμένουν Ευρωπαίοι. Παρά τον επαρχιωτισμό που προδίδουν –τεχνικά –τα πλάνα του ΡΙΚ, οι Κύπριοι έχουν κουλτούρα διαλόγου. Είτε συζητούν στο στούντιο είτε διαδηλώνουν.

Τελευταία Νέα