Η σημαντική αύξηση της ανεργίας στα επίπεδα των 27 εκατ. ατόμων (ΕΕ-27, 2012) διαπιστώνεται και στους νέους ηλικίας 15-24 ετών. Ειδικότερα στις χώρες της Μεσογείου και στην Ιρλανδία, η ανεργία στη συγκεκριμένη ομάδα ηλικιών έχει τριπλασιασθεί κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης και ύφεσης 2008-2012 (Eurostat, 2012). Οι προβλέψεις για την πορεία της ανεργίας γενικά, καθώς και για την ανεργία των νέων 15-24 ετών είναι αυξητικές, δεδομένης της παράτασης της ύφεσης. Από την άποψη αυτή στην Ελλάδα, τον Νοέμβριο του 2012, που το επίπεδο της ανεργίας διαμορφώθηκε στο 27% του εργατικού δυναμικού, η ανεργία των νέων 15-24 ετών διαμορφώθηκε στο 61,7%. Στην Ισπανία, με επίπεδο ανεργίας 26%, η ανεργία των νέων κάτω των 25 ετών διαμορφώθηκε στο 53,2%.

Τα υψηλά αυτά επίπεδα ανεργίας έχουν συμβάλει στην ποσοστιαία αύξηση των νέων που συγκατοικούν με τους γονείς τους (Ελλάδα 59,6% το 2010 από 59,2% το 2007, Πορτογαλία 61,8% το 2010 από 58,3% το 2007, Alternatives Economiques, 2012). Παράλληλα, το επίπεδο της φτώχειας το 2010 στην ομάδα ηλικιών 18-24 ετών στην ΕΕ-27 είναι το μεγαλύτερο (21,1%) σε σύγκριση με τις άλλες ομάδες ηλικιών (14,7% 25-49 ετών, 13,6% 50-64 ετών, 16% 65 ετών και άνω, Eurostat, 2010). Οι δυσμενείς αυτές εξελίξεις της ανεργίας, ειδικότερα της ανεργίας των νέων στην Ευρώπη, θα παραταθούν και το 2013, εάν λάβουμε υπόψη (ΟΟΣΑ 2012) ότι το ΑΕΠ στην ευρωζώνη θα συρρικνωθεί κατά 0,1% και ειδικότερα, εκτός από την Ελλάδα (-4,5%, -5,5%), θα συρρικνωθεί στην Ισπανία κατά -1,5%, στην Ιταλία κατά -1% και στην Πορτογαλία κατά -1,8%. Ο υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας επιβεβαίωσε πρόσφατα την προαναφερόμενη μείωση του ΑΕΠ στη χώρα του το 2013 καθώς και αυτή του 2012 (-1,4%), υπογραμμίζοντας ότι «εάν η Ισπανία είχε απευθυνθεί το 2012 στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και στον μηχανισμό στήριξης για να ζητήσει οικονομική βοήθεια, τότε το ΑΕΠ θα είχε συρρικνωθεί 4%-5%», με ό,τι αυτό αρνητικά συνεπάγεται για τον ρυθμό αύξησης της ανεργίας και ειδικότερα της ανεργίας των νέων.

Το δυσμενές αυτό περιβάλλον στις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου αποτυπώνεται στην αρνητική εξέλιξη του πληθυσμού της ομάδας ηλικιών 20-29 ετών (2007-2011) στις χώρες αυτές (-29,3% Ιρλανδία, -13,1% Ισπανία, -10,2% Ελλάδα, -9,9% Πορτογαλία, -3,1% Ιταλία) σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης όπου η εξέλιξη του πληθυσμού της ίδιας ομάδας ηλικιών είναι θετική (+1,7% Γερμανία, +1,8% Γαλλία, +2,1% Φινλανδία, +2,5% Αυστρία, +2,8% Ολλανδία, +4,3% Βέλγιο, +7,1% Δανία, +8,3% Αγγλία, +12,3% Σουηδία) εξαιτίας, κυρίως, των μεταναστευτικών ρευμάτων των νέων που εγκατέλειψαν την περίοδο αυτή τις χώρες τους (Νότια Ευρώπη) και εγκαταστάθηκαν στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, ΗΠΑ, Αυστραλία κ.λπ.

Σε αυτά τα μεταναστευτικά ρεύματα των νέων 20-24 ετών συμμετέχουν κατά πλειοψηφία πτυχιούχοι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ιδιαίτερα από την Ισπανία, την Ελλάδα, την Ιταλία και την Πορτογαλία (Alternatives Economiques, 2012). Κατά συνέπεια, με κεντρικό και κατά προτεραιότητα σημαντικότητας πρόβλημα της ανεργίας και ειδικότερα της ανεργίας των νέων, τα οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα στην Ευρώπη της Μεσογείου πολλαπλασιάζονται ενώ οι στόχοι του προγράμματος της «εσωτερικής υποτίμησης» δεν επιτυγχάνονται, με αποτέλεσμα τα βασικά οικονομικά και κοινωνικά μεγέθη στις μεσογειακές κυρίως χώρες να έχουν υποχωρήσει μέσα σε δύο χρόνια κατά τουλάχιστον μία δεκαετία. Η διαπίστωση αυτή αναδεικνύει με τον πιο σαφή και κατηγορηματικό τρόπο, παραφράζοντας μια διατύπωση του Φρανσουά Μιτεράν, το ερώτημα: τι είναι αυτό τελικά που δεν έχει αποφασισθεί για την καταπολέμηση της ανεργίας;

Η απάντηση συνοπτικά αναφέρεται στη μη άμεση και έγκαιρη απόφαση των ορθών και αποτελεσματικών μέτρων χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής και διακοπής της μείωσης των δημόσιων και κοινωνικών δαπανών στα κράτη-μέλη της μεσογειακής Ευρώπης αλλά και στο σύνολο των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ο Σάββας Γ. Ρομπόλης είναι καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ

Τελευταία Νέα