… ως παράγοντας διάλυσης; Μπορεί να μοιάζει αντιφατικό, αλλά αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς η λιτότητα οξύνει τις εντάσεις ανάμεσα σε χώρες και περιοχές της Ευρώπης.

Η Σκωτία…

… προχωράει σε δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της, η Φλάνδρα διεκδικεί την πλήρη αυτονομία της και η Καταλωνία απειλεί πάλι με απόσχιση από την Ισπανία. Η Βενετία προωθεί την ανεξαρτησία της από τη Ρώμη, ενώ ισχυρά αυτονομιστικά κινήματα αναπτύσσονται στη Σικελία και τη Σαρδηνία. Παλιές συγκρούσεις και ιστορικά παράπονα ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια. Η επιβολή της λιτότητας των Βρυξελλών στους εθνικούς προϋπολογισμούς, έγραφαν πρόσφατα οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης», ξυπνάει τα φαντάσματα της Ιστορίας. Η Καταλωνία δεν αποκλείεται να γίνει ο καταλύτης για ένα νέο κύμα σεπαρατισμού στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Το μεγάλο παράδοξο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που είναι βασισμένη στην έννοια της κοινής κυριαρχίας, είναι πως διευκολύνει τις περιοχές να διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους από τις χώρες στις οποίες ανήκουν. Μπορεί από την κρίση της ευρωζώνης να αναδυθεί μια μεταεθνική Ευρωπαϊκή Ενωση με περισσότερη δημοσιονομική ένωση και με πιο συγκεντρωτικό έλεγχο των εθνικών προϋπολογισμών και των τραπεζών. Μπορεί όμως και να φουντώσει τα καλέσματα για απόσχιση και ανεξαρτησία των πλουσιότερων περιοχών των κρατών – μελών που δεν αντέχουν άλλο να χρηματοδοτούν αυτές τα ελλείμματα των φτωχότερων γειτόνων τους.

Τις δυστυχείς…

… χώρες, όπως τους δυστυχείς γάμους, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να τις κρατούν ζωντανές: κοινή ιστορία, κοινοί πόλεμοι, κοινοί εχθροί. Ομως, η οικονομική κρίση βγάζει στην επιφάνεια και παλιά παράπονα. Ο καταλανός Πρόεδρος Αρτουρ Μας συγκλόνισε πρόσφατα την Ισπανία και τις αγορές όταν υποσχέθηκε δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλωνίας από την Ισπανία, κάτι που η Ισπανία θεωρεί παράνομο. Η Σκωτία σχεδιάζει δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της που θα διεξαχθεί το φθινόπωρο του 2014. Οι Φλαμανδοί της Φλάνδρας έχουν ήδη κατακτήσει τη σχεδόν απόλυτη αυτονομία τους, αλλά εξακολουθούν να παραπονιούνται για τη συνεχιζόμενη «ηγεμονία των γαλλόφωνων της Βαλονίας και της ελίτ των Βρυξελλών». Αυτή η δυσαρέσκειά τους αναμένεται να καταγραφεί στο αποτέλεσμα των περιφερειακών εκλογών της 14ης Οκτωβρίου. Διαδηλωτές στη Βενετία απαίτησαν τις προάλλες από την κεντρική κυβέρνηση της Ιταλίας να τους επιτρέψει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της περιοχής τους από τη Ρώμη. Οπως δήλωσε ο οργανωτής της διαδήλωσης, οι λόγοι είναι κυρίως οικονομικοί. «Η περιοχή μας, η «Ρεπούμπλικα Βένετα», θα μπορούσε να τα βγάλει πέρα μόνη της και με το παραπάνω», είπε. «Θα είχε πληθυσμό περίπου πέντε εκατομμύρια κατοίκους και θα ήταν η πλουσιότερη χώρα στην Ευρώπη».

Η ενότητα…

… που διατυμπανίστηκε ως ένα από τα μεγαλύτερα προτερήματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης αποδεικνύεται λοιπόν απατηλή. Το ίδιο και η ιδέα μιας ένωσης στην οποία η ελίτ και οι δούλοι θα μπορούσαν να δουν αμοιβαία οφέλη από τη μεταξύ τους σχέση.