… να καταλάβει μερικές από τις καλύτερες νέες ιδέες για την καταπολέμηση της φτώχειας καλό είναι να ξεκινήσει από την καλύβα της οικογένειας Νασόνι στο Μαλάουι. Ο Αλφρεντ Νασόνι και η γυναίκα του Μπίτι Ρόουζ έκαναν επτά παιδιά στο χωριό Μασούμπα. Τα δύο πέθαναν χωρίς καν να τα δει γιατρός. Ο Αλφρεντ και η Μπίτι ανάγκασαν τον μεγαλύτερο γιο τους να αφήσει το σχολείο γιατί δεν μπορούσαν να πληρώσουν τα πέντε δολάρια που χρειάζονταν τον χρόνο. Και καλλιεργούσαν ένα μέρος μόνο του κτήματός τους, που είναι δέκα στρέμματα, γιατί δεν είχαν να πληρώσουν για τους σπόρους.

Η φτώχεια όμως…

… είναι πιο πολύπλοκη απ’ αυτό. Τα παιδιά του 45χρονου Αλφρεντ μπορεί να πεινούσαν, αλλά εκείνος δαπανούσε 2 δολάρια την εβδομάδα για αλκοόλ και 50 σεντ για τσιγάρα. Εδινε επίσης πάνω από 2 δολάρια την εβδομάδα για να πηγαίνει με γυναίκες – παρ’ όλο που το AIDS είναι πολύ διαδεδομένο. Τα δεινά που συνδέονται με τη φτώχεια προκαλούνται πολλές φορές όχι μόνο από τα χαμηλά εισοδήματα αλλά και από αυτοκαταστροφικές παθολογίες. Στην Κεντρική Κένυα, πρόσφατη κυβερνητική μελέτη δείχνει ότι οι άνδρες δαπανούν περισσότερα χρήματα για αλκοόλ παρά για τρόφιμα. Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο: η απελπισία οδηγεί τον κόσμο σε λύσεις που επιτείνουν την απελπισία.

Υπάρχουν όμως…

… και οδοί διαφυγής. Το 2005 η Μπίτι Ρόουζ εντάχθηκε σε μια ομάδα αποταμίευσης που ίδρυσε η γνωστή διεθνής οργάνωση CARE. Η ίδια και άλλα 19 μέλη κατέθεσαν από 10 σεντ. Τα χρήματα δανείστηκαν στη συνέχεια άλλα μέλη και η CARE ανέλαβε να τα καθοδηγήσει για το πώς να ξεκινήσουν μικρές επιχειρήσεις. Με ένα δάνειο 2 δολαρίων η Μπίτι Ρόουζ άρχισε να παρασκευάζει και να πουλά μια τοπική εκδοχή λουκουμάδων, που πουλούσε στην αρχή έναντι 2 σεντ τον έναν. «Οι λουκουμάδες μου άρεσαν πολύ», λέει και σύντομα άρχισε να έχει κέρδη πολλών δολαρίων την ημέρα. Ο Αλφρεντ ζήλεψε, άρχισε να καλλιεργεί και να πουλά λαχανικά και αποδείχθηκε κι αυτός άριστος επιχειρηματίας. Βλέποντας την οικογενειακή επιχείρηση να ανθεί, έκοψε τις γυναίκες και περιόρισε το ποτό.

Ο Αλφρεντ και η Μπίτι…

… απασχολούν σήμερα στο κτήμα τους δέκα εργάτες. Αλλοτε η παραγωγή καλαμποκιού δεν ξεπερνούσε το ένα σακί τον χρόνο. Σήμερα γεμίζουν επτά κάρα. Δεν είναι βέβαια όλοι οι αποταμιευτές τόσο επιτυχημένοι. Το σίγουρο είναι ότι η αποταμίευση, ο δανεισμός και το ξεκίνημα μιας επιχείρησης μπορούν να αλλάξουν τη ζωή των φτωχών. Η CARE έχει επεκτείνει το μοντέλο της και σε άλλες περιοχές του Μαλάουι, αλλά οι ομάδες αποταμίευσης έχουν πολλαπλασιαστεί έτσι κι αλλιώς. Πέρασαν μάλιστα και τα σύνορα και λειτουργούν σε πολλά χωριά της Μοζαμβίκης. Η Εστέρ Ντιφλό, μια οικονομολόγος από το ΜΙΤ που έχει γράψει το πολύ καλό βιβλίο «Poor Economics», υποστηρίζει ότι οι εξωτερικές παρεμβάσεις έχουν αποτελέσματα όταν προσφέρουν ελπίδα στους ανθρώπους. Αυτό έχει αποδειχθεί περίτρανα στην Αφρική: η βοήθεια έχει αποτέλεσμα όταν δίνει στον κόσμο την αίσθηση ότι ένα καλύτερο αποτέλεσμα είναι δυνατό.

Ο Ρούσσος Βρανάς απουσιάζει για προσωπικούς λόγους