Ξέρετε τι; Φέτος έχει Euro. Και μάλιστα παίζει και η Ελλαδάρα. Και ξέρετε και κάτι άλλο; Φέτος έχει και Ολυμπιακούς Αγώνες! Μη μου πείτε πως το σκηνικό δεν σας θυμίζει τίποτα… Ναι, από μια άποψη, το 2012 είναι μια ακριβής (αθλητική) ρεπλίκα του 2004. Στα χαρτιά φυσικά. Γιατί το 2004 φαντάζει πλέον σε όλους μας εξαιρετικά μακρινό. Σαν ένα παραμύθι που μας έλεγαν οι γιαγιάδες μας δίπλα στο τζάκι.

Ας ξαναφέρουμε όμως στο μυαλό μας εκείνο το καλοκαίρι. Θα μπορούσε κανείς να πει πως ήταν κάτι σαν τον σύγχρονο Χρυσό Αιώνα του Περικλή για τη χώρα μας. Επειτα από δύο γεμάτες δεκαετίες πρωτοφανούς ευμάρειας για τον ελληνικό λαό η Ελλάδα έπιανε κορυφή. Ολα ξεκίνησαν από το σουτ-«τούβλο» του Καραγκούνη στον πρώτο αγώνα του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου κόντρα στη γηπεδούχο Πορτογαλία, στις 10 Ιούνη (μόνο έτσι θα λέγονται οι μήνες από ‘δώ και μπρος). Τέσσερις εβδομάδες αργότερα η Εθνική Ελλάδας ολοκλήρωνε τη μεγαλύτερη ποδοσφαιρική έκπληξη όλων των εποχών, κερδίζοντας ξανά την Πορτογαλία στον τελικό της διοργάνωσης.

Αν το καλοσκεφτεί κανείς, υπάρχει ένας απίστευτος συμβολισμός σε εκείνη την εκπληκτική επιτυχία: ο θρίαμβος στο Euro 2004 ήταν και αυτός μια φούσκα. Μια χώρα χωρίς υποδομή, χωρίς κανένα συγκεκριμένο ποδοσφαιρικό στυλ, με περιορισμένες ποδοσφαιρικές αρετές, ανέβαινε ξαφνικά στην κορυφή της Ευρώπης. Σκέτη φούσκα, χωρίς καμία συνέχεια. Οπως ήταν και η ευμάρεια για την οποία μίλησα παραπάνω. Μια ευμάρεια που στηρίχτηκε σε ψέματα, σε πλαστικό χρήμα, στην κομπίνα, στα λεφτά των άλλων. Μια ευμάρεια που τελικά σπαταλήθηκε στη φιγούρα και στο show off. Σε μια βαρβάτη κραιπάλη στα μπουζούκια, σε ένα σούπερ γουάου αμάξι.

Και μετά ήρθαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Ισως η πιο άψογη διοργάνωση όλων των εποχών – αν και παντελώς ασήμαντη σε ό,τι αφορά τις αθλητικές επιδόσεις. Τον Αύγουστο του 2004 η Ελλάδα βαρέθηκε να μαζεύει τα μπράβο ολάκερου του ντουνιά, με χαρακτηριστικότερο το «Εφκαριστούμε Ατίνα! Εφκαριστούμε Ελλάντα» του Ζακ Ρογκ τη βραδιά της τελετής λήξης. Και όμως η άρπα κόλλα Ελλάδα τα είχε καταφέρει. Ακόμη και το γκράντε σκάνδαλο «Θάνου – Κεντέρης» χώθηκε κάτω από το χαλάκι. Πώς τα καταφέραμε; Κεκτημένη ταχύτητα; Ρέντα; Θετική ενέργεια; Το περιβόητο ελληνικό φιλότιμο; Το γεγονός πάντως είναι πως η Ελλάδα εκείνη την εποχή δεν έχανε με τίποτα.

Σήμερα όλα έχουν πια αλλάξει… Γιατί; Πολλές απαντήσεις. Επειδή η φούσκα έσκασε και μας ήρθε ο λογαριασμός. Επειδή όλες οι αυτοκρατορίες (η Ελλάδα του 2004 ήταν αυτοκρατορία – το σύνθημα που μας αποκαλούσε «ΗΠΑ των Βαλκανίων» ήταν απόλυτα σωστό) κάποια στιγμή παρακμάζουν και καταρρέουν με πάταγο. Επειδή το «Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα» του ’89 πληρώνεται τώρα με τόκους. Επειδή κάθε μεταρρύθμιση που πήγε να συμμαζέψει κάπως τα πράγματα πολεμήθηκε με λύσσα από την εκάστοτε αντιπολίτευση. Επειδή από το 2004 έως το 2009 η Ελλάδα ουσιαστικά δεν κυβερνήθηκε καν. Το χειρότερο είναι ότι κάποιοι εξακολουθούν να πιστεύουν πως ζούμε στο 2004. Και εξακολουθούν να τάζουν. Και Euro και Μουντιάλ και Κόπα Αφρικα…

Είναι πάντως εντυπωσιακό. Το πρόσωπο του καλοκαιριού του 2004 ήταν ένας Γερμανός: ο Οτο Ρεχάγκελ. Ο άνθρωπος που οδήγησε μια από τις πιο αδύναμες εθνικές ομάδες της Ευρώπης στην κορυφή της. Το 2012 ξεχωρίζει μια Γερμανίδα: η Ανγκελα Μέρκελ. Η Καγκελάριος της Γερμανίας – σύμβολο μιας σκληρής και άτεγκτης ευρωπαϊκής στάσης απέναντι σε έναν δεινό κακοπληρωτή. Δεν έχει σημασία όμως. Σε οκτώ χρόνια από τώρα πιθανότατα δεν θα παίζει ρόλο στη ζωή μας κανένας Γερμανός. Ούτε κανένας άλλος Ευρωπαίος.

Ο Θανάσης Χειμωνάς είναι συγγραφέας

Τελευταία Νέα