Την ώρα που φουντώνει η πολιτική μάχη για το αν μπορούμε να φύγουμε ή όχι από το Μνημόνιο χωρίς συνέπειες στη λειτουργία του κράτους, τα επίσημα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Φανερώνουν ότι το 2012 το Δημόσιο χωρίς το Μνημόνιο δεν θα μπορεί να πληρώσει ούτε τόκους ούτε ένα μέρος των μισθών και των συντάξεων που προβλέπονται στον προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, οι δαπάνες για τη λειτουργία του κράτους ξεπερνούν τα 100 δισ. ευρώ και περιλαμβάνονται σε αυτές 12,8 δισ. ευρώ για τόκους εξυπηρέτησης του χρέους. Την ίδια στιγμή τα έσοδα από φόρους, τέλη και ασφαλιστικές εισφορές δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τα 84,7 δισ. ευρώ και αν η ύφεση γίνει ακόμη βαθύτερη – όπως προβλέπουν οικονομικοί αναλυτές λόγω της παράτασης της κρίσης και της πολιτικής αβεβαιότητας -, τότε θα μειωθούν και άλλο.

Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα το έλλειμμα του κράτους να ξεπεράσει τα 15-16 δισ. ευρώ, ενώ στο υποθετικό σενάριο της μη πληρωμής των τόκων το πρωτογενές έλλειμμα για εφέτος θα ξεπεράσει τα 2,5 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό για να καλυφθεί θα χρειαστεί να προσφύγει το κράτος σε δανεισμό. Ωστόσο, με δεδομένο ότι οι αγορές θα παραμείνουν κλειστές, το κράτος είτε θα προχωρήσει σε μερική στάση πληρωμών, είτε θα μειώσει και άλλο μισθούς, συντάξεις, επιδόματα και λειτουργικές δαπάνες, είτε θα επιβάλει νέες έκτακτες εισφορές επί δικαίους και αδίκους.

Οπως επισημαίνουν παράγοντες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, αν προκύψει μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη ύφεση (για εφέτος το Μνημόνιο προβλέπει ύφεση 4,7% και οι αναλυτές έως 5,5%), τότε θα δοθεί μεγάλη «μάχη» για να επιτευχθεί ο στόχος των εσόδων, με δεδομένο ότι όλα τα κόμματα έχουν δεσμευτεί πως δεν θα υπάρξουν νέες αυξήσεις των φορολογικών συντελεστών. Σημειώνεται ότι τον περασμένο μήνα και ενόψει εκλογών τα έσοδα του κράτους υποχώρησαν κατά 13%.

Από χθες στελέχη της Τραπέζης της Ελλάδος και του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους ενημερώνουν αναλυτικά εκπροσώπους των κομμάτων για την πραγματική ταμειακή κατάσταση των δημόσιων οικονομικών, ενώ τις επόμενες ημέρες ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος θα δώσει στη δημοσιότητα την πλήρη εικόνα του ταμείου του κράτους.

Πολιτική αντιπαράθεση. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η διαφορά των 2,5 δισ. ευρώ που απαιτούνται για να ισοσκελιστούν τα έσοδα με τις πρωτογενείς δαπάνες (δηλαδή χωρίς τους τόκους) θα μπορούσε να καλυφθεί από την πάταξη της φοροδιαφυγής. Τα έως τώρα στοιχεία όμως έχουν δείξει ότι η Ελλάδα είναι πολύ πίσω σε αυτή την προσπάθεια και πολύ δύσκολα θα μπορέσει να εισπράξει αυτό το ποσό από τους φοροφυγάδες.

Επίσης, τα εφετινά έσοδα καλύπτονται σε πολύ μεγάλο ποσοστό από τις εισφορές- χαράτσια σε εισοδήματα και ακίνητα, την επιβολή νέων αυξημένων τεκμηρίων και τη μείωση του αφορολογήτου στις 5.000 ευρώ.

Ωστόσο, αν εφέτος δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς δανεικά, δεν ισχύει το ίδιο για το 2013, αφού όπως προβλέπεται στο Μνημόνιο η ελληνική οικονομία έχει τη δυνατότητα να περάσει σε πρωτογενή πλεονάσματα. Δηλαδή τα έσοδα του κράτους και των ασφαλιστικών ταμείων να είναι ικανά να καλύψουν όλες τις δαπάνες πλην των τόκων εξυπηρέτησης του χρέους.

Αυτό σημαίνει ότι τα δανεικά που θα στέλνει η τρόικα με βάση το δεύτερο Μνημόνιο θα καλύπτουν μόνο τις ανάγκες για εξυπηρέτηση του χρέους, δηλαδή την αποπληρωμή ομολόγων που λήγουν και των ετήσιων τόκων και δεν θα πηγαίνουν για την πληρωμή μισθών και συντάξεων.

Τα παραπάνω, δηλαδή τα πρωτογενή πλεονάσματα, θα ισχύσουν εφόσον επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις του Μνημονίου. Ωστόσο με την ανεργία να καλπάζει, με τα ασφαλιστικά ταμεία να αγκομαχούν να βρουν χρήματα για να πληρώσουν τις συντάξεις – αφού έχουν μειωθεί οι εισπράξεις τους λόγω της καταβαράθρωσης των μισθών του ιδιωτικού τομέα – και με το Δημόσιο να κινδυνεύει να πέσει έξω στα έσοδα που προβλέπει ότι θα εισπράξει από φόρους, το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013 φαντάζει μακρινό όνειρο. Και δεν θα είναι η πρώτη φορά που θα έχει πέσει έξω το Μνημόνιο και τα μέτρα που εφαρμόζονται μέσω αυτού.

Τι λέει ο φ. Σαχινίδης. Ο υπουργός Οικονομικών Φίλιππος Σαχινίδης, ο οποίος χθες συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο και τον ενημέρωσε για τη δημοσιονομική κατάσταση, δήλωσε πως, παρότι το έλλειμμα μειώθηκε το 2011, το πρωτογενές έλλειμμα, δηλαδή η διαφορά των εσόδων από τις δαπάνες χωρίς να υπολογίζονται οι τόκοι, ανήλθε σε 4,5 δισ. ευρώ. Εφέτος, σύμφωνα με τους στόχους που έχουν τεθεί από την απερχόμενη κυβέρνηση και την τρόικα, το πρωτογενές έλλειμμα θα κινηθεί μεταξύ 2-3 δισ. ευρώ και μόνο το 2013 εφόσον επιτευχθούν οι προβλεπόμενοι στόχοι η Ελλάδα θα έχει ισοσκελισμένες τις δαπάνες (χωρίς τους τόκους) με τα έσοδα.