Το μπλοκ…

… της λιτότητας καταρρέει. Αιρετές κυβερνήσεις συντρίβονται η μία μετά την άλλη – ή αντικαθίστανται από μη αιρετούς τεχνοκράτες προκειμένου να αποφευχθεί μια εκλογική συντριβή. Και αυτό συμβαίνει σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης όπου η ανεργία έχει φτάσει σε διψήφιο επίπεδο, παρατηρεί ο Ιβανς-Πρίτσαρντ στην «Ντέιλι Τέλεγκραφ»: στην Ισπανία (23,6%), στην Πορτογαλία (15%), στην Ιρλανδία (14,7%), στη Σλοβακία (14%), στην Ελλάδα (21%).

Η πολιτική…

… σφαγή είναι εντυπωσιακή. Η λιτότητα εξωθεί τους ψηφοφόρους στα άκρα. Δεν έχουμε φτάσει βέβαια στο κρίσιμο σημείο, σε εκείνο που έφτασε η Ευρώπη τον Ιούλιο του 1932, όταν οι Ναζί και οι κομμουνιστές είχαν αποσπάσει περισσότερες από τις μισές έδρες του γερμανικού Κοινοβουλίου. Αυτή ήταν τότε η κατάληξη της λιτότητας και της κατακρεούργησης των μισθών που είχε επιβάλει η κυβέρνηση του καγκελάριου Μπρούνινγκ. Σήμερα προτιμούμε να ξεχνάμε – και ιδίως οι Γερμανοί – πως η Γερμανία ήταν καταχρεωμένη στους ξένους στη δεκαετία του 1930, όπως ακριβώς είναι σήμερα οι περιφερειακές ευρωπαϊκές χώρες. Ξεχνάμε – και ιδίως οι Γερμανοί – πως η επίμονη άρνηση των πιστωτριών δυνάμεων εκείνης της εποχής (ΗΠΑ και Γαλλίας) να ελαφρύνουν τους επαχθείς όρους που είχαν επιβάλει στη Γερμανία, ήταν αυτό που την έσπρωξε στον γκρεμό. Οι παραλληλισμοί είναι τρομακτικοί, αν και η σημερινή κατάσταση είναι πιο ήπια, τουλάχιστον για την ώρα.

Η γερμανική…

… εφημερίδα «Χάντεσμπλατ» γράφει πως η Καγκελάριος Μέρκελ περνάει εφιαλτικές μέρες, καθώς το μέτωπο της λιτότητας διαλύεται στα εξ ων συνετέθη. Στήριξε με όλες τις δυνάμεις της τον Σαρκοζί – ακόμη και κατά παράβαση του διπλωματικού πρωτοκόλλου – για να βρεθεί τελικά με έναν διαφορετικό Πρόεδρο, πιθανότατα τον Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος ορκίζεται να ξεσκίσει το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Δημοσιονομικής Σταθερότητας (δηλαδή αιώνιας λιτότητας) και να γονατίσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο σύμβουλος της Καγκελαρίου Πέτερ Αλτμάγιερ δηλώνει πως η Γαλλία διακινδυνεύει την «απομόνωση». Κάποιοι, όπως ο Ιβανς-Πρίτσαρντ, θα μπορούσαν να του αντιτάξουν ότι η Γερμανία δείχνει ήδη απομονωμένη, αντιμέτωπη με έναν νέο ριζοσπαστικό πολιτικό αστερισμό στην Ευρώπη, ίσως μια παραλλαγή του 1936, όταν το Λαϊκό Μέτωπο του Λεόν Μπλουμ στάθηκε απέναντι στις πολιτικές λιτότητας της κυβέρνησης του Πιερ Λαβάλ. Αν ο Φρανσουά Ολάντ ηγηθεί μιας «λατινικής εξέγερσης», θα μπορούσε να εξαναγκάσει τη Γερμανία να κάνει τη μισητή επιλογή που εδώ και καιρό αποφεύγει: είτε να εγκαταλείψει τη λιτότητα είτε να τραβήξει τον δρόμο της χωρίς τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, με κίνδυνο να χάσει όλα όσα είχε επενδύσει στη μεταπολεμική παγκόσμια τάξη.

Μεγάλα ζητήματα…

… Ομως ο Φρανσουά Ολάντ δεν είναι ο Λεόν Μπλουμ. Δεν ήταν άλλωστε ούτε ο Μιτεράν, που δύο χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας εξήγγειλε ένα «διάλειμμα λιτότητας» το οποίο κρατάει ακόμη. Ούτε κανείς άλλος σοσιαλδημοκράτης. Γι’ αυτό ακριβώς, οι δοκιμαζόμενοι ευρωπαϊκοί λαοί δεν απέχουν σήμερα πολύ από τα άκρα.