«Είμαι κατηγορηματικά αντίθετος στην ιδέα να δημιουργηθεί μια επιτροπή, η οποία θα έχει ως μόνη αποστολή (να επιβλέπει) την Ελλάδα. Αυτό είναι απαράδεκτο και για την Ελλάδα και για εμένα», δήλωσε κατά την άφιξή του στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

Ο κ. Γιούνκερ υποστήριξε ότι δεν πρέπει να «εξατομικεύεται» η περίπτωση της Ελλάδας.

«Αν μια χώρα παρεκκλίνει διαρκώς, δεν θα ήμουν αντίθετος να κάνουμε κάτι τέτοιο», όπως η δημοσιονομική εποπτεία, «όμως δεν το βρίσκω πολύ καλό να γίνει αποκλειστικά για την Ελλάδα», σημείωσε ο κ. Γιούνκερ.

«Δεν νομίζω ότι θα πρέπει να ξεχωρίσουμε την Ελλάδα. Εάν είμαστε προετοιμασμένοι να διασφαλίσουμε στην συνθήκη ότι αυτό θα το κάνουμε σε χώρες που συνεχώς είναι εκτός στόχων, τότε δεν είμαι αντίθετος, αλλά δεν νομίζω ότι είναι σωστό να το έχουμε αυτό μόνο σε σχέση με την Ελλάδα», είπε ο Πρόεδρος του Eurogroup, όπως μεταδίδει το Reuters.

Ρίχνει τους τόνους η Γερμανία

Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να βοηθήσουμε την Ελλάδα να εκπληρώσει τις υποσχέσεις της για μεταρρυθμίσεις, δήλωσε η Καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, σε μια προσπάθεια να μετριάσει τις αντιδράσεις που προκάλεσε η γερμανική πρόταση να τεθεί η Ελλάδα υπό επιτροπεία.

Η συζήτηση θα πρέπει να αφορά το «πώς μπορεί η Ευρώπη να βοηθήσει, ώστε να υλοποιηθούν στην Ελλάδα οι υποχρεώσεις που έχει αναλάβει» δήλωσε στους δημοσιογράφους κατά την άφιξή της στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.

«Όμως όλα αυτά θα λειτουργήσουν μόνον αν η Ελλάδα και τα άλλα κράτη-μέλη τα συζητήσουν. Δεν επιθυμώ μια πολεμική, αλλά μια συζήτηση που θα καταλήξει σε επιτυχία», πρόσθεσε η Καγκελάριος.

«Πρόκειται ακόμη για μια γενική σκέψη», διαβεβαίωσε ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος της Γερμανίας Γκέοργκ Στράιτερ, κατά την τακτική ενημέρωση των δημοσιογράφων, για να συμπληρώσει: «Όλα είναι υπό διαμόρφωση. Το θέμα είναι να βοηθηθεί η Ελλάδα».

Με τη σειρά του, ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών Μάρτιν Κότχαους, έκανε λόγο για συζήτηση εργασίας για να δούμε, όπως ανέφερε, «τι είναι δυνατό να κάνουμε όταν ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων επιμένει να παρεκκλίνει», στην προκειμένη περίπτωση αυτό της Ελλάδας, όπου «όλα δείχνουν πως υπάρχει ένα έλλειμμα» στην εφαρμογή των μέτρων λιτότητας.

Ο κ. Κότχαους μίλησε για δύο πιθανές πορείες:

– Η πρώτη να εισαχθεί στο δίκαιο (της Ελλάδας) μια διάταξη που θα δίνει απόλυτη προτεραιότητα στην αποπληρωμή του χρέους επί των άλλων δημοσιονομικών δαπανών, «ένα είδος ενισχυμένου χρυσού κανόνα», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.

– Η δεύτερη, είπε, θα ήταν «να δούμε αν υπάρχει η δυνατότητα να ενισχυθεί η παρακολούθηση των φορέων των μεταρρυθμίσεων δίνοντας ορισμένες εξουσίες απόφασης για τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας σε μια εξωτερική αρχή».

Την πρόταση τοποθέτησης επιτρόπου στην Ελλάδα απορρίπτει ο πρόεδρος του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ σημειώνοντας πως ο επίτροπος θα εκλαμβανόταν ως «δύναμη κατοχής». Ο γερμανός πολιτικός τόνισε ότι «τέτοια πρόταση μπορούν να κάνουν μόνο άνθρωποι, οι οποίοι δεν καταλαβαίνουν τίποτα από ιστορία και πολιτική»

Σε συνέντευξή του σε γερμανικό ραδιόφωνο, ο κ. Γκάμπριελ προειδοποιεί ότι αυτή η κίνηση «θα εξουδετέρωνε την δημοκρατία» και προσθέτει ότι υπάρχει ήδη η τρόικα, η οποία δίνει συμβουλές στους Έλληνες.

«Αυτό που χρειάζονται στην Ελλάδα είναι συμβουλές και βοήθεια και όχι κατάργηση της δημοκρατίας», τονίζει και ζητεί πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη και την απασχόληση, ενώ τάσσεται υπέρ της επιβολής του φόρου στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές σε ολόκληρη την ευρωζώνη.

Ο επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών προτείνει για τις ελληνικές αποκρατικοποιήσεις το μοντέλο της «Τρόιχαντ», η οποία διαχειρίστηκε την επανένωση της Γερμανίας.

«Μέσα στην κρίση οι Έλληνες δεν θα πάρουν πολλά χρήματα από τις ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων. Θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε λοιπόν ένα ευρωπαϊκό μοντέλο Τρόιχαντ. Με αυτόν τον τρόπο θα έχουμε άμεσα χρήματα για να μειωθεί το χρέος και όταν η οικονομία βελτιωθεί, θα πουλήσουμε τις επιχειρήσεις αυτές στους ιδιώτες κομμάτι-κομμάτι», εξηγεί.

Καταλήγει δε, λέγοντας ότι «οι άνθρωποι όμως, υφίστανται τώρα τις συνέπειες και η κατάσταση δεν θα βελτιωθεί αν στείλουμε εκεί έναν γερμανό επίτροπο».

Σε ό,τι αφορά πάντως την επιπλέον βοήθεια προς την Ελλάδα, ο κ. Γκάμπριελ επισημαίνει ότι «θα πρέπει να εξεταστούν οι πραγματικές επιδόσεις των Ελλήνων, τι υλοποιήθηκε τελικά από τις δεσμεύσεις» και ζητεί να μη δοθεί νέα βοήθεια αν δεν υπάρξει κινητικότητα.

Αντίθετη στα γερμανικά σχέδια η Αυστρία

Σαφώς κατά του διορισμού επιτρόπου τάχθηκε τη Δευτέρα ο καγκελάριος της Αυστρίας και αρχηγός των Αυστριακών Σοσιαλδημοκρατών, Βέρνερ Φάιμαν, σε δηλώσεις του πριν από τη συνάντηση των ηγετών του Ευρωπαικού Σοσιαλιστικού Κόμματος στις Βρυξέλλες, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως δεν μπορεί να αποδεχτεί με τίποτε όρους όπως «επιτηρητής».

Ο ίδιος θεωρεί πως η Ελλάδα -και αυτό, όπως σημειώνει, θα πρέπει σαφέστατα να τονιστεί- έχει να εκπληρώσει σκληρούς όρους, κάτι που σίγουρα δεν είναι εύκολο για τους Έλληνες, αλλά και οι ίδιοι δεν κάνουν ευκολότερη την κατάσταση. Πρόκειται, όπως είπε, για μια διαδικασία που θα διαρκέσει χρόνια, μέχρις ότου η Ελλάδα θα μπορεί να δανειστεί χρήματα από τις αγορές.

Κατά την άποψή του, μέχρι τότε θα πρέπει να τηρηθούν αυτοί οι όροι, όμως, από την άλλη, στην πολιτική κανείς δεν επιτρέπεται να προσβάλει τον άλλο, καθώς με αυτό τίποτε δεν επιτυγχάνεται και οδηγεί στη λάθος κατεύθυνση.

Επίσης, ο κ. Φάιμαν τάχθηκε εκ νέου υπέρ της ενίσχυσης του Μηχανισμού Στήριξης. Στόχος είναι, σύμφωνα με τον ίδιο, η αντιμετώπιση των κερδοσκόπων και προς τούτο πρέπει να υπάρξει πρόνοια, ώστε η πολιτική να έχει «το λέγειν» περισσότερο από τις χρηματαγορές και για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να υπάρχει η ετοιμότητα για τη λήψη μέτρων, καθώς δεν αρκεί να διακηρύσσεται μόνον η πρωτοκαθεδρία της πολιτικής, που δεν μπορεί βέβαια να λειτουργήσει χωρίς να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Άσελμπορν, ο οποίος παρατήρησε ότι η γερμανική πρόταση «δεν είναι και πολύ λογική». Ο κ. Ασελμπορν προειδοποίησε ότι «πρέπει να προσέξουμε να μην πληγώσουμε περισσότερο από όσο είναι αναγκαίο» τον ελληνικό λαό, ενώ εκτίμησε πως η Γερμανία θα πρέπει να είναι «λίγο πιο προσεκτική στις δηλώσεις της».

Η συμφωνία για τον ΕSM

Την επίσπευση της ενεργοποίησης του ESM, του μόνιμου μηχανισμού στήριξης για την ευρωζώνη, από τον φετινό Ιούλιο, συμφώνησαν οι ευρωπαίοι ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών. Η συμφωνία που θα διέπει τη λειτουργία του μηχανισμού θα καταρτιστεί σε επόμενη φάση.

«Υπάρχει συμφωνία (για την επίσπευση του μηχανισμού), η συνθήκη θα υπογραφτεί σε μεταγενέστερο στάδιο», ανέφερε ευρωπαίος αξιωματούχος στο Reuters. Άλλες δύο πηγές επιβεβαίωσαν την είδηση στο διεθνές πρακτορείο ειδήσεων.

Η αρχική πρόβλεψη ήταν ο ESM να τεθεί σε ισχύ στα μέσα του 2013. Ακαθόριστο παραμένει ακόμη εάν και πώς ο μηχανισμός θα λειτουργήσει παράλληλα με τον προσωρινό μηχανισμό, τον EFSF, στον οποίο έχουν ήδη προσφύγει Ιρλανδία και Πορτογαλία.

Ο ESM θα έχει «δύναμη πυρός» 500 δισ. ευρώ, χωρίς την οικονομική συμβολή της Βρετανίας.

Ο ESM θα αντικαταστήσει τον προσωρινό μηχανισμό EFSF, ο οποίος χρηματοδοτεί αυτή τη στιγμή τα προγράμματα διάσωσης της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Οι ηγέτες της ΕΕ ελπίζουν ότι ο ESM θα ενισχύσει τις άμυνες απέναντι στην κρίση χρέους, ωστόσο από άλλες πλευρές -όπως από τον Ιταλό πρωθυπουργό Μ.Μόντι, την επικεφαλής του ΔΝΤ Κρ.Λαγκάρντ και τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών Τ.Γκάιτνερ- εκφράζεται η άποψη ότι οι δυνάμεις του EFSF και του ESM θα πρέπει να συνδυαστούν κι όχι να λειτουργούν εκ παραλλήλου.

Ειδικότερα, το ΔΝΤ επισημαίνει πως εάν αυξηθεί η ευρωπαϊκή «δύναμη πυρός», χώρες εκτός ΕΕ θα πεισθούν να συνεισφέρουν περισσότερα στο Ταμείο, ώστε να ενισχυθεί η δυνατότητα αντιμετώπισης της κρίσης και να καθησυχαστούν οι αγορές.

Ωστόσο, η Καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ έχει δηλώσει ότι δεν είναι τώρα η στιγμή για να συζητηθεί αυτό το θέμα, παραπέμποντάς το στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τον Μάρτιο.

Την ίδια ώρα, με την ανεργία να πλήττει την Ευρώπη και τα μαύρα σύννεφα της ύφεσης να πυκνώνουν, οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να ανακοινώσουν μέτρα στήριξης της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης.

Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να ανακοινώσουν ότι 20 δισ. ευρώ από τους αναξιοποίητους πόρους, που περιλαμβάνονται στους προϋπολογισμούς της Ένωσης για τα έτη 2007 – 2013, θα κατευθυνθούν σε προγράμματα δημιουργίας θέσεων εργασίας, και ειδικά για τους νέους.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει στον προϋπολογισμό της 82 δισεκατομμύρια ευρώ που παραμένουν αδιάθετα και τα οποία προορίζονται για τη συγχρηματοδότηση έργων που υποστηρίζουν την ανάπτυξη και την απασχόληση, ανέφερε τη Δευτέρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Θα προτείνουμε να επαναδιατεθούν τα ποσά των διαρθρωτικών ταμείων που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί» δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται, επίσης, να δώσουν το «πράσινο φως» για παροχή ρευστότητας από τις τράπεζες σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Εξ άλλου, υψηλά στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ βρίσκεται το ελληνικό ζήτημα. Με δεδομένο ότι δεν έχει κλείσει η συμφωνία με τους ιδιώτες για το «κούρεμα» των ομολόγων, στη Σύνοδο Κορυφής δεν αναμένεται πρόοδος σε σχέση με τη νέα δανειακή σύμβαση, ύψους 130 δισ. ευρώ, που συμφωνήθηκε τον Οκτώβριο.

Όπως σχολιάζουν και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, η Αθήνα βρίσκεται ένα βήμα μακριά από το να κλείσει τη συμφωνία για το PSI, ωστόσο φαίνεται απίθανο αυτό να συμβεί έως τις 16:00 (ώρα Ελλάδας), όταν αρχίζουν οι εργασίες της Συνόδου Κορυφής.

Αυτό δεν σημαίνει ότι στη διάρκεια των εργασιών της Συνόδου Κορυφής, καθώς και στο περιθώριο των διαβουλεύσεων δεν θα τεθεί το ζήτημα του νέου προγράμματος της δανειακής σύμβασης.

Ο Πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος συναντήθηκε την Κυριακή με τους πολιτικούς αρχηγούς που στηρίζουν την κυβέρνηση και συμφωνήθηκαν οι βασικές γραμμές της διαπραγμάτευσης εν όψει της Συνόδου Κορυφής.

Υπό το φως των γερμανικών απαιτήσεων για επίτροπο στην Ελλάδα με αρμοδιότητα επί του προϋπολογισμού, οι πολιτικοί αρχηγοί συμφώνησαν ότι κάτι τέτοιο αποκλείεται να γίνει αποδεκτό. Παράλληλα, συμφώνησαν ότι δεν θα συναινέσουν σε περικοπή του 13ου και 14ου μισθού, καθώς και σε μείωση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Λουκάς Παπαδήμος έχει την εξουσιοδότηση να διαπραγματευτεί, βάσει αυτών των «κόκκινων γραμμών», ωστόσο εάν οι εταίροι επιμείνουν σε σκληρά και ταπεινωτικά μέτρα, θα πρέπει να διαβουλευθεί εκ νέου με τους τρεις πολιτικούς αρχηγούς πριν από την τελική απόφαση.

Επαφές Παπαδήμου

Αν και το ελληνικό ζήτημα δεν βρίσκεται επισήμως στην ημερήσια διάταξη, καθώς στην ατζέντα της συνάντησης είναι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) και το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, αναμένεται να κυριαρχήσει στις συζητήσεις στο περιθώριο της Συνόδου.

Ο Πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος γευμάτισε το μεσημέρι με τον Επίτροπο Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Όλι Ρεν.

Το κλίμα που έχει διαμορφωθεί για την Ελλάδα είναι ιδιαιτέρως βαρύ, μετά την γερμανική πρόταση περί επιτροπείας, τη στιγμή που η συμφωνία για το PSI παραμένει ανοιχτή και η τρόικα επιμένει στη σκληρή της γραμμή ως προς τις απαιτήσεις της και τις έγγραφες δεσμεύσεις των πολιτικών αρχηγών για την τήρηση των μέτρων που θα απορρέουν από τη σύναψη της νέας δανειακής σύμβασης.