Το νόημα του Πολυτεχνείου προκαλεί σήμερα αμηχανία. Ξεχωρίζω δύο «αποτυπώματα» που συμβάλλουν σ’ αυτό: (α) Πέρα από τον κρίσιμο αντιδικτατορικό χαρακτήρα, το Πολυτεχνείο σημαδεύει τον μετασχηματισμό των συμπεριφορών που είχαν τεθεί σε τροχιά τη δεκαετία που προηγήθηκε. Η αντικομφορμιστική ρητορική του θα μετατραπεί στον αυθάδη ηδονισμό των lifestyles και στη μαζική καταναλωτική κουλτούρα της δεκαετίας του 1980. Το Πολυτεχνείο αποτελεί μια μεθόριο διπλής όψεως: κλείνει την αυλαία των μαζικών εξεγέρσεων του 20ού αιώνα με κοινό όραμα που συνεπαίρνει και, ταυτόχρονα, ανήκει στον πυρήνα ενός εκσυγχρονισμού που θέτει στο επίκεντρο τους τρόπους ζωής, την εκπαίδευση, την εργασία, το σώμα, τη σεξουαλικότητα, τα μέσα ενημέρωσης και την πολιτισμική παραγωγή. Από εδώ αντλεί και η αμφιθυμία μας απέναντί του. Εκείνο που ακολούθησε είναι η διαχειριστική φαντασίωση της πολιτικής και των κοινοτικών προγραμμάτων, με τα γνωστά επακόλουθα, και ένας καθωσπρεπισμός που οι πρωταγωνιστές του είχαν αμφισβητήσει προηγουμένως.

(β) Το δεύτερο «αποτύπωμα» του Πολυτεχνείου είναι η υπερπολιτικοποίηση όλων των μορφών εμπειρίας. Αυτό συστήνει πρωτίστως την κουλτούρα του. Αν κάτι ενοχλεί είναι ο «γκροτέσκο» χαρακτήρας του πολιτικού πληθωρισμού, που σήμερα έγινε φανερός σε όλους. Και εδώ έχουμε ένα μεταίχμιο διπλής όψεως: την ταυτόχρονη διαστολή και το τέλος της πολιτικής όπως τη γνωρίζαμε. Η διάχυση της πολιτικοποίησης αποτέλεσε μια γοητευτική απάντηση στη φτώχεια της εμπειρίας, για να καταστεί γρήγορα ισοδύναμό της. Οι «κατακτήσεις» συνοδεύτηκαν από εξίσου σοβαρούς «αναχρονισμούς». Επειδή δυσκολευόμαστε να παραδεχτούμε ότι κάθε γενιά έχει τον δικό της τρόπο να αποτυγχάνει, μας βαραίνουν τόσο τα τεκμήρια που άφησε αυτή η αποτυχία ως κληρονομιά.

Ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης είναι αρχιτέκτονας, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Την παραμονή του Πολυτεχνείου, μαθητής Γυμνασίου στα Πατήσια, είχε κατεβεί

στον δρόμο με τους συμμαθητές του

Τελευταία Νέα