Εν μέσω οικονομικής κρίσης οι πρωτοετείς φοιτητές και οι γονείς τους θέτουν νέες βάσεις.

Οι οικονομικότερες σπουδές στην Κύπρο- αντί για την ελληνική περιφέρεια- και η επιλογή μιας σχολής με ευρύτητα και ισχυρά επαγγελματικά δικαιώματα αποτελούν για τη 18χρονη Φαίη Γεωργάκη και τον συνομήλικό της Χρήστο Μίχα απάντηση στο αυξανόμενο κόστος σπουδών και τη συνεχώς συρρικνούμενη αγορά εργασίας. Η γενιά των αποφοίτων λυκείου του 2010 αρχίζει τις πανεπιστημιακές σπουδές της σε μια δυσοίωνη οικονομική συγκυρία. «Τα παιδιά ήδη γνωρίζουν την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους», λέει στα «ΝΕΑ» η ψυχολόγοςπαιδοψυχολόγος κ. Αλεξάνδρα Καππάτου, εξηγώντας ότι ο περιορισμός του οικογενειακού προϋπολογισμού ενδέχεται να αγχώσει τα παιδιά. «Οι γονείς πρέπει να τα διαβεβαιώνουν ότι όσο και αν πιέζονται, έχουν κάνει τους υπολογισμούς τους και θα τους εξασφαλίσουν αυτά που έχουν συμφωνήσει», συμπληρώνει η κ. Καππάτου.

«Καλύτερο επίπεδο σπουδών στην Κύπρο»


Ηδη από την ανακοίνωση των βαθμών της στις Πανελλαδικές Εξετάσεις 2010 στις αρχές του καλοκαιριού, ήξερε πως θα περνούσε σε κάποια σχολή της περιφέρειας και όχι στην Αθήνα. Ομως, όπως λέει η 18χρονη Φαίη Γεωργάκη από το Κορωπί Αττικής, η οικογένειά της είχε ήδη αποφασίσει να ακολουθήσει ένα «οικονομικότερο σχέδιο δράσης». Σήμερα, λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, η Φαίη έχει ήδη μετακομίσει στη Λευκωσία, όπου θα σπουδάσει Κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Οπως λέει, η απόφασή της, της εξασφαλίζει ένα καλύτερο επίπεδο σπουδών και εξοικονομεί χρήματα στην οικογένειά της. «Η φοίτηση στα κυπριακά πανεπιστήμια είναι δωρεάν, όπως και στην Ελλάδα», λέει η Φαίη, συμπληρώνοντας: «Στην Κύπρο, όμως, τελειώνεις υποχρεωτικά στα τέσσερα χρόνια, γνωρίζεις πότε είναι η εξεταστική σου από την αρχή του εξαμήνου και παίρνεις βιβλία αμέσως. Δίνεις εξετάσεις και τελειώνεις. Δεν υπάρχουν αναβολές».

Η ιδέα φοιτητικής μετανάστευσης στην Κύπρο γεννήθηκε, εξηγεί η Φαίη, στο γυμνάσιο όταν ο υπεύθυνος καθηγητής του επαγγελματικού προσανατολισμού της μίλησε για το «καλό επίπεδο σπουδών εκεί εξηγώντας τη διαδικασία εισαγωγής».

Οπως λέει η Φαίη, βρήκε και συμπλήρωσε- μαζί με τους γονείς της – όλα τα απαραίτητα έγγραφα για την εισαγωγή της στο Πανεπιστήμιο Κύπρου στον δικτυακό τόπο του πανεπιστημίου. Αναφέρει, μάλιστα, ότι η απάντηση αποδοχής της έφτασε ταχυδρομικά στο σπίτι της στις αρχές Αυγούστου, πολύ πιο σύντομα απ΄ ό,τι περίμενε. «Είναι λίγοι όσοι γνωρίζουν ότι τα πράγματα είναι απλά», λέει η Φαίη. «Το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να καταθέσεις ένα δεύτερο μηχανογραφικό μόνο για τα πανεπιστήμια της Κύπρου», συμπληρώνει.

Οικονομικότερη από οποιαδήποτε ελληνική επαρχιακή πόλη θεωρεί τη Λευκωσία και ο πατέρας της Φαίης, κ. Κώστας Γεωργάκης. Οπως λέει, το ενοίκιο σε μονόκλινο δωμάτιο σε μια από τις καινούργιες φοιτητικές εστίες είναι μόλις 105 ευρώ τον μήνα. «Είχαμε υπολογίσει πως τα συνολικά έξοδά της δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 600 ευρώ τον μήνα», λέει ο κ. Γεωργάκης. «Αν πάλι δεν τη δεχθούν στην εστία, θα αναγκαστούμε να νοικιάσουμε σπίτι. Και πάλι, όμως, ο μήνας θα μας κοστίζει το πολύ 800 ευρώ, όταν στην Κρήτη για παράδειγμα 1.000 ευρώ τον μήνα θεωρούνται λίγα, αν όχι ελάχιστα και μόνο για τα απαραίτητα», συμπληρώνει.

Η μόνη αγωνία της Φαίης είναι η επαγγελματική αποκατάσταση, όπως λέει. Παρόλα αυτά δηλώνει πως η Κύπρος ως επιλογή σπουδών καλύπτει και αυτόν τον τομέα. «Η Κοινωνιολογία στην Ελλάδα δεν έχει δουλειά. Υπάρχει πολλή ανεργία. Στην Κύπρο, αντίθετα, υπάρχουν περισσότερες εργασιακές ευκαιρίες και νομίζω αν μου προσφερόταν σε τέσσερα χρόνια μια δουλειά εκεί, θα έμενα για πάντα», λέει η Φαίη.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ


«Οι έφηβοι νιώθουν ένα αίσθημα ελευθερίας και ανεξαρτησίας στην προοπτική μετακόμισης σε μια άλλη πόλη, λέει στα «ΝΕΑ» η κ. Καππάτου. Συνήθως προσαρμόζονται γρήγορα.

Οι γονείς πρέπει πρώτα οι ίδιοι να συμφιλιώνονται με την ιδέα της απομάκρυνσης του παιδιού τους από το σπίτι, να το εμπιστευτούν και να το ενθαρρύνουν σε αυτή τη νέα εμπειρία», συμβουλεύει. Ωστόσο, όπως λέει, δεν έχουν όλοι οι νέοι καλή σχέση με τη διαχείριση των χρημάτων και αυτό οφείλεται συνήθως στην υπερπροστασία που προέρχεται από τους γονείς τους. «Η ελληνική οικογένεια είναι παιδοκεντρική, με τους γονείς να “τρέχουν” πίσω από τα παιδιά, φροντίζουν γι΄ αυτά πριν τα ίδια το ζητήσουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά να ενηλικιώνονται τυπικά, ουσιαστικά όμως να δυσκολεύονται».

«Σπουδές στην Ελλάδα με προοπτικές εξωτερικού»


Η περίπτωση του αριστούχου μαθητή Χρήστου Μίχα από τη Βαρυμπόμπη Αττικής είναι διαφορετική. Εχοντας πετύχει 68ος στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου συγκεντρώνοντας 19.531 μόρια στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, ο Χρήστος δηλώνει ανακουφισμένος που δεν θα χρειαστεί να μετακομίσει σε άλλη πόλη.

Οπως λέει, επέλεξε τη σχολή λόγω καλύτερων επαγγελματικών δικαιωμάτων και ποιότητας σπουδών. «Η μεγαλύτερη αγωνία μου δεν είναι οι σπουδές καθαυτές, αλλά η καλύτερη κατανομή του καθημερινού μου χρόνου.

Υστερα από μια πρώτη ματιά, το πρόγραμμα μαθημάτων φαίνεται ακατάστατο και με πολλές κενές ώρες μεταξύ των εργαστηρίων», λέει ο Χρήστος. Η μετακίνησή του από το σπίτι του στη Βαρυμπόμπη μέχρι το Πολυτεχνείο στου Ζωγράφου πρέπει να γίνεται με αυτοκίνητο και αυτό κοστίζει. Παρόλα αυτά, οι γονείς του θα τον υποστηρίξουν οικονομικά καθ΄ όλη τη διάρκεια των σπουδών του, λέει στα «ΝΕΑ» η μητέρα του κ. Χρυσούλα Παπαμελέτη.

Με άνεση

«Ο Χρήστος κατάφερε να έχει την άνεση να μπορεί να επιλέξει από τις λεγόμενες πρωτοκλασάτες σχολές όποια επιθυμεί. Η επιλογή του στηρίχθηκε στο ότι καλύπτει τα ενδιαφέροντά του», λέει η κ. Παπαμελέτη. «Η συμβουλή που του δώσαμε ως γονείς ήταν μόνον οι σπουδές να έχουν ευρύτητα, καλλιέργεια και όχι επιστημονική μονομέρεια», συμπληρώνει. Οπως λέει η κ. Παπαμελέτη, η εξειδίκευση θα καθοριστεί από ένα καλό μεταπτυχιακό στην Ελλάδα, αλλά κυρίως στο εξωτερικό.

Στην ερώτηση αν ο Χρήστος ήδη σκέφτεται επιπλέον τρόπους- εκτός πανεπιστημίου- για να εμπλουτίσει το βιογραφικό του, η μητέρα του απαντά: «Οσον αφορά τα επιπλέον εφόδια, έχει την ωριμότητα να κρίνει, αλλά και την υποστήριξή μας για να τα αποκτήσει».

ΣΥΜΒΟΥΛΗ


«Οι επαγγελματικές επιλογές του εφήβου πρέπει να γίνονται σεβαστές από τους γονείς ακόμη και όταν αυτοί έχουν διαφορετική άποψη», λέει η κ. Καππάτου, συμπληρώνοντας ότι δεν θα πρέπει να προβάλλουν στο παιδί τους δικές τους ανικανοποίητες επιθυμίες ή τις μη ρεαλιστικές για το ίδιο προσδοκίες. Οπως λέει η κ. Καππάτου, η καλύτερη προετοιμασία για την επαγγελματική πορεία ενός παιδιού πρέπει να περνά μέσα από το οικογενειακό περιβάλλον και οι γονείς να προσφέρουν δυνατότητες ενημέρωσης για τα διάφορα επαγγέλματα, κυρίως όμως γι΄ αυτό που επιθυμεί. «Μια καλή ιδέα είναι να το φέρουν σε επαφή με γνωστούς τους, οι οποίοι ασκούν το συγκεκριμένο επάγγελμα», λέει. Οπως τονίζει, η οικονομική ανεξαρτησία του προπτυχιακού φοιτητή μπορεί να τεθεί και σε δεύτερη μοίρα, ακόμα και εν μέσω κρίσης για χάρη της ποιότητας σπουδών. «Οταν ένα παιδί σπουδάζει, προτεραιότητα πρέπει να έχουν οι σπουδές του, η συστηματική παρακολούθηση των μαθημάτων του και η συμμετοχή του στις υποχρεώσεις της σχολής του. Οι γονείς, λοιπόν, πρέπει να είναι σαφείς ως προς τις προτεραιότητές του», λέει η κ. Καππάτου.

Το κόστος της επιτυχίας είναι… ακριβό


Η 21χρονη Ελπίδα Πανουργιά, αριστούχος τεταρτοετής φοιτήτρια γραφιστικής στη Σχολή Γραφιστικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών στα ΤΕΙ Αθήνας, γνωρίζει πολύ καλά ποιο είναι το κόστος της επιτυχίας.

«Στο μάθημα φωτογραφίας μάς ζήτησαν να πάρουμε μια καλή DSLR φωτογραφική μηχανή. Κανείς δεν μας υπέδειξε το μοντέλο ή το συνολικό κόστος. Από τη στιγμή, όμως, που όλοι οι καθηγητές κρίνουν τον φοιτητή από το αποτέλεσμα, αδικείται βαθμολογικά εκείνος που θα αγοράσει τη φτηνή ψηφιακή φωτογραφική μηχανή», λέει στα «ΝΕΑ» η Ελπίδα. Οπως λέει η Ελπίδα, επέλεξε συνειδητά τη σχολή της το 2007 με σκοπό να κάνει καριέρα ως εικονογράφος παιδικών βιβλίων. Είχε τη 10η μεγαλύτερη βαθμολογία πρόσβασης συγκεντρώνοντας 19.841μόρια, ενώ φέτος συγκέντρωσε την υψηλότερη βαθμολογία στο έτος της και βραβεύτηκε με την υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών για το 2009.

Παρόλο που δεν επέλεξε και το κόστος, όπως λέει, το υφίσταται, καθώς η γραφιστική είναι ένα ελεύθερο και ανταγωνιστικό επάγγελμα.

«Στην αγορά εργασίας κανείς δεν θα σε ρωτήσει ποιος είναι ο βαθμός πτυχίου σου, αλλά όλοι θα ζητήσουν ένα portfolio με δείγμα της δουλειάς σου», λέει η Ελπίδα. Οπως λέει, στη σχολή της το μέσο κόστος αγοράς αυθεντικών γραφιστικών προγραμμάτων επεξεργασίας εικόνας αγγίζει συχνά τα 1.000 ευρώ, ενώ μια εκτύπωση εργασίας εξαμήνου μπορεί να ανέλθει στα 150 ευρώ. «Αν σέβεσαι τον κόπο που ήδη έχεις κάνει, θα πληρώσεις και κάτι παραπάνω για να το κάνεις καλά», λέει η Ελπίδα. «Προτιμώ να μην κρατώ λογαριασμό των εξόδων κάθε εξαμήνου γιατί θα στενοχωρηθώ», συμπληρώνει.