Ακόμα ένας Ιούλιος, ακόμα ένας χρόνος χωρίς λύση του κυπριακού προβλήματος. Τριάντα έξι χρόνια μετά την τουρκική εισβολή ψάχνουμε ακόμα τη λύση. Σαν να μην πέρασε μια μέρα.

Συνήθως το Κυπριακό προσεγγίζεται μονοδιάστατα μέσα από τις αυστηρά γεωπολιτικές και διεθνείς διαστάσεις του. Αυτή είναι μια αναγκαία προσέγγιση η οποία, όταν γίνεται σωστά, μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα τις συγκυρίες και να προσαρμόσουμε ανάλογα τις πολιτικές μας. Αλλά πέραν αυτής υπάρχει και μια άλλη διάσταση, η πολιτικοκοινωνική η οποία δεν έχει αναλυθεί επαρκώς. Ενώ συζητάμε για τις πολιτικές και διεθνείς πτυχές του Κυπριακού είναι σημαντικό να εξετάσουμε και τις επιπτώσεις της διαιώνισης του προβλήματος στην πολιτική και κοινωνική ανάπτυξη της κυπριακής πολιτείας.

Χωρίς αμφιβολία, το «κυπριακό πρόβλημα» έχει «αποικιοποιήσει» σχεδόν όλες τις εκφάνσεις της πολιτικής, κοινωνικής, ακόμα και της οικονομικής ζωής της Κύπρου. Εάν ρίξουμε μια ματιά στην καθημερινή ειδησεογραφία και θεματολογία των δημοσίων συζητήσεων θα δούμε ότι το Κυπριακό και οι προεκτάσεις του κυριαρχούν.

Η ηγεμονία του Κυπριακού είναι, σε μεγάλο βαθμό, αναμενόμενη και κατανοητή: η παρουσία των κατοχικών στρατευμάτων, η διαχωριστική γραμμή, οι απανωτές αποτυχίες εξεύρεσης λύσης δεν επιτρέπουν στον κύπριο πολίτη να απαγκιστρωθεί από το πρόβλημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η πρόοδος της κοινωνίας να καθυστερεί, αφού η μη λύση επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη των πολιτικοκοινωνικών δομών του νησιού. Ετσι, δεν αφήνει: (α) την κοινωνία να συντονίσει τον βηματισμό της με τις ραγδαίες παγκόσμιες εξελίξεις και (β) το πολιτικό σύστημα να συμμετάσχει ολοκληρωμένα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Οδηγεί την Κύπρο στην εσωστρέφεια την ώρα που οι διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις δημιουργούν ευκαιρίες για μια ενεργητική και, γιατί όχι, πρωταγωνιστική συμμετοχή της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ταυτόχρονα, η διαιώνιση του διαχωρισμού έχει δημιουργήσει συμφέροντα τα οποία είναι δυνατόν να απειληθούν από μια λύση του προβλήματος στη βάση της διζωνικής- δικοινοτικής ομοσπονδίας. Κάποιοι, δε, έχουν επενδύσει στην ενίσχυση του διχοτομικού στάτους κβο και έχουν συμβιβαστεί με τη σημερινή κατάσταση. Δεν είναι τυχαίες οι αντιδράσεις, πολλές φορές λυσσαλέες, στις προσπάθειες τόσο του Προέδρου Χριστόφια όσο και άλλων δυνάμεων για λύση του Κυπριακού.

Η κυπριακή κοινωνία έχει το υλικό για να προχωρήσει μπροστά. Ακριβώς γι΄ αυτό η σύντομη λύση του Κυπριακού δεν είναι μόνο πολιτική αλλά και κοινωνική αναγκαιότητα. Είναι προϋπόθεση για να δοθεί ώθηση και να επιταχυνθεί ο εκσυγχρονισμός της κοινωνίας και των θεσμών. Για να μπορέσει η Κύπρος, ως επανενωμένη ευρωπαϊκή πολιτεία, να παίξει τον ρόλο που της αναλογεί τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Ο Φίλιππος Σαββίδης είναι πολιτικός επιστήμονας- διεθνολόγος.