Επειδή τώρα αρχίζουν τα πιο δύσκολα σε µια κρίση που θα δοκιµάσει τις αντοχές της οικονοµίας, του πολιτικού συστήµατος και του κοινωνικού ιστού στη χώρα µας. Ε, θα βοηθούσε να αποκτήσουµε µια καθαρή εικόνα τού τι διακυβεύεται και ποιες είναι οι εναλλακτικές επιλογές.

Ας ξεκινήσουµε µε µια απλή, κοινότοπη παραδοχή. Εχουµε ένα τεράστιο δηµόσιο χρέος και ένα πολύ µεγάλο τρέχον έλλειµ µα, ένα ασφαλιστικό σύστηµα χωρίς µέλλον και µια µη ανταγωνιστική οικονοµία. Το βιοτικό µας επίπεδο δεν υπολείπεται πλέον πολύ του βιοτικού επιπέδου των πλουσιότερων ευρωπαϊκών χωρών, αλλά µε τεράστιες ανισότητες και το µέλλον των παιδιών µας υποθηκευµένο σε ξένους κυρίως δανειστές.

Η Ελλάδα βρίσκεται στο µάτι του κυκλώνα, όχι γιατί µας µισούν ή µας ζηλεύουν, αλλά γιατί οι αριθµοί είναι αµείλικτοι. Σίγουρα, η διεθνής συγκυρία δεν είναι διόλου ευνοϊκή και µερικές αγορές χειραγωγούνται από κερδοσκόπους. Αλλά το πιο σηµαντικό είναι ότι η βάση των οικονοµικών µας δεδοµένων είναι σαθρή. Αυτή η θλιβερή διαπίστωση δεν αλλάζει µε λόγια, χρειάζεται πράξεις διαρκείας.

Στον κόσµο που ζούµε δεν µπορείς να αναγκάσεις κανέναν να σε δανείσει αν δεν το θέ λει, ούτε και να του επιβάλλεις τους όρους του δανεισµού. Οι όροι γίνονται πλέον απαγορευτικοί για την Ελλάδα, κατάσταση εξαιρετικά δύσκολα αναστρέψιµη µε τα σηµερινά δεδοµένα. Αρα, ο δρόµος για την ενεργοποίηση του ευρωπαϊκού µηχανισµού στήριξης, µε τη συµµετοχή του Διεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου, έχει καταστεί µονόδροµος και σύντοµος.

Εγιναν και λάθη χειρισµών στην πορεία. Εδώ που είµαστε όµως δεν έχουµε πολλές εναλλακτικές λύσεις, αν θέλουµε το κράτος να µπορεί να συνεχίσει να πληρώνει µισθούς και συντάξεις (έστω µειούµενους) και οι τράπεζες να συνεχίσουν να αναπνέουν, έστω µε τη βο ήθεια του αναπνευστήρα που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οσοι απλώς καταγγέλλουν, οφείλουν να εξηγήσουν τι θα συµβεί αν πάψουν όλα αυτά. Αλλιώς, δηµαγωγούν µετ’ ευτελείας.

Το ΔΝΤ «ηγέρθη εκ νεκρών» µετά τη διεθνή οικονοµική κρίση µε γάλλο σοσιαλιστή επικεφαλής. Πολλοί δικοί µας έχουν ήδη έτοιµο τον αποδιοποµπαίο τράγο για τα όσα δεινά επακολουθήσουν. Αλλοι µιλάνε για τις κόκκινες γραµµές που πρέπει να τραβήξουµε. Οπωσδήποτε, θα πρέπει να αποφύγουµε τον φαύλο κύκλο ύφεσης και χρέους. Καλό θα ήταν επίσης να αποφασίσουµε εµείς οι ίδιοι πώς θα µειώσουµε το δηµοσιονοµικό έλλειµµα και θα δηµιουρ γήσουµε τις συνθήκες για µια βιώσιµη ανάπτυξη. Μπορεί να µη χρειαστούν νέα δηµοσιονοµικά µέτρα στο άµεσο µέλλον, εφόσον αποδειχτεί ότι το πρόγραµµα σταθερότητας και ανάπτυξης αποδίδει τα προσδοκώµενα. Αλλά χωρίς αυταπάτες και φτηνά συνθήµατα: η δηµοσιονοµική σταθεροποίηση θα είναι και µακρόχρονη και επώδυνη. Το κρίσιµο ζητούµενο είναι πώς θα επιµεριστεί το κόστος της προσαρµογής και σε ποιες κοινωνικές συµµαχίες θα στηριχτεί ένα νέο µοντέλο ανάπτυξης. Μαζί µε τον επιµερισµό του κόστους µάλλον θα χρειαστεί και επιµερισµός ευθυνών για τη σηµερινή κατάντια. Κάποιοι θα πρέπει να πάνε επιτέλους φυλακή, άλλοι απλώς σπίτι τους.

Μερικοί αναλυτές, κυρίως στο εξωτερικό, άρχισαν να µιλούν για την αναπόφευκτη αναδιάρθρωση ή επαναδιαπραγµάτευση του δηµόσιου χρέους της χώρας µας. Το φορτίο είναι, αλήθεια, δυσβάστακτο και η ανηφόρα µπροστά µας µεγάλη. Θα προσπαθήσουµε να την ανεβούµε, φτάνει να ξέρουν οι υπεύθυνοι τον δρόµο, να ξέρουν επίσης από διαχείριση φορτίου, αλλά και να πείσουν και τους υπόλοιπους που σπρώχνουν από πίσω. Μια στάση πληρωµών, µια επαναδιαπραγµάτευση, ή όπως αλλιώς την ονοµάζαµε, θα είχε σοβαρότατες συνέπειες για την οικονοµία και τις εξωτερικές µας σχέσεις. Δεν µπορούµε να τις προβλέ ψουµε µε ακρίβεια γιατί δεν υπάρχει προηγούµενο στον δυτικό κόσµο εδώ και πολλές δεκαετίες, πόσω µάλλον εντός της ευρωζώνης. Δυστυχώς, οι επιλογές που διαθέτουµε είναι πολύ σκληρές, τις άλλες τις µοιράζουν τζάµπα πολιτικοί πραµατευτάδες.

«Ας πούµε και µια αλήθεια και ας πέσει στον γιαλό» τραγουδούσε στη γενιά µου ο λαϊκός τροβαδούρος. Υστερα από τόσα χρόνια υποκρισίας και ανευθυνότητας, ας αρχίσουµε να µαζεύουµε µερικές αλήθειες, όσοι και όπως µπορούν. Μπορεί στο τέλος κάτι να γίνει. Για να αλλάξει αυτή η χώρα…

Ο Λουκάς Τσούκαλης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήµιο Αθηνών και πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ.

ΟΙΕΠΙΛΟΓΕΣ

που διαθέτουµε είναι πολύ σκλη ρές, τις άλλες τις µοιράζουν τζά µπα πολιτικοί πραµατευτάδες

Τελευταία Νέα