Το σύστηµα κοινωνικής ασφάλισης ως υποσύστηµα του ευρύτερου κοινωνικοοικονοµικού συστήµατος αποτελεί κοινωνικό και αναδιανεµητικό θεσµό των πόρων σε είδος και σε χρήµα, δηµιουργώντας παρούσες αλλά και µελλοντικές βεβαιότητες και προσδοκίες µε τη χορήγηση των παροχών στουςασφαλισµένους και τους συνταξιούχους.

Ετσι, στις σηµερινές συνθήκες της οικονοµικής κρίσης, της ύφεσης και της ανεργίας, εάν οι ρυθµίσεις του νέου ασφαλιστικού νοµοσχεδίου – που θα ανακοινωθούν επίσηµα στα τέλη Απριλίου – προσα νατολίζονται κυρίως στην αλλαγή του τρόπου υπολογισµού των συντάξεων, στην αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδό τη σης, στην αύξηση του χρόνου παραµονής στην εργασία, στην εισαγωγή κεφαλαιοποιητικών στοιχείων (βασική) και αποδοτική σύνταξη κ.λπ., µε κεντρικό στόχο την εξασφάλιση πόρων διαµέσου της µείωσης των συντάξεων (µέχρι 30%) για τη χρηµατοδότηση του µακροχρόνιου ελλείµµατος της κοι νωνικής ασφάλισης, εκτός του ότι οδηγούν σε συνθήκες πτωχοποίησης τους συνταξιούχους, δεν εξασφαλίζονται οι αναγκαίοι πόροι για τη χρηµατοδότηση του µακροχρόνιου ελλείµµατος και ως εκ τούτου δε ν συµβάλλουν οι ρυθ µίσεις αυτές, στον βαθµό που τις αφορούν, στη µείωση των υψηλών επιτοκίων δανεισµού της ελληνικής οικονοµίας.

Εξάλλου, η σύνδεση της χρηµατοδότησης και των οικονοµικών του συστήµατος κοινωνικής ασφάλισης µε τους όρους που απαιτούνται για την ενεργοποίηση του µηχανισµού στήριξης της ελληνικής οικονοµίας, στην ουσία, δηµιουργούν συνθήκες επιθανάτιου ρόγχου για τους ασφαλισµένους, τους συνταξιούχους και για την προοπτική της κοινωνικής ασφάλισης. Πράγµατι, το βάθος και το εύρος του δηµοσιονοµικού (ελλείµµατα, ανεργία, χρέος) αλλά και του παραγωγικού και τεχνολογι κού προβλήµατος της χώρας (παραγωγικότη τα, τεχνολογία, ανταγωνιστικότητα) δεν συνηγορούν στη διαµόρφωση της αντίληψης ότι η άµεση, βραχυπρόθεσµη και η µεσοπρόθεσµη µείωση των εισοδηµάτων και των συντάξεων του κόσµου της µισθωτής εργασίας θα αµβλύ νουν τα σοβαρά προβλήµατα της δηµοσιονοµι κής σφαίρας της ελληνικής οικονοµίας. Κι αυτό γιατί το δηµοσιονοµικό και το παραγωγικό πρόβληµα της χώρας δεν οφείλονται, όπωςέχει αποδειχθεί από την επιστηµονική έρευνα, στο ύψος των µισθών και των συντάξεων. Οφείλεται κατά κύ ριο και αποκλειστικό λόγο στη δανειακή µεγέθυνση της δηµόσιας και ιδιωτικής κατανάλω σης, στις υπερτιµολογήσεις των κρατικών προµηθειών, στις φοροαπαλλαγές προς τις επιχειρήσεις που στέρησαν από έσοδα τον κρατικό προϋπολογισµό, στην ανισοκατανοµή του ει σοδήµατος, στην απελευθέρωση της φοροδι αφυγής και στην κατάρρευση του µηχανισµού ελέγχου είσπραξης των εσόδων του κράτους, στην εισφοροδιαφυγή, στην ευέλικτη,αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία καθώς και στη συρ ρίκνωση του τεχνολογικού και καινοτόµου δυναµικού της χώρας.

Παράλληλα, τα οικονοµικά της κοινωνικής ασφάλισης δεν έχουν επηρεαστεί από το επίπεδο των συντάξεων αλλά από τη µη καταβολή στα ασφαλιστικά ταµεία των οφειλών του κράτους από το 1993 και µετά (µόνο για το ΙΚΑΕΤΑΜ προσεγγίζουν το 10 δισ. ευρώ), από την αύξηση της εισφοροδιαφυγής (8,3 δισ., 2009), από την αύξηση της ανεργίας (απώλεια ετήσιων εσόδων 3 δισ.) και από τη σταδιακή συρρίκνωση του κεφαλαιακού αποθέµατος της κοινωνικής ασφάλισης.

Ετσι, µε βάση αυτά τα δεδοµένα και ιδιαίτερα στις σηµερινές συνθήκες της οικονοµικής κρίσης και ύφεσης η κοινωνικο-ασφαλιστική πολιτική στην Ελλάδα θα ήταν οικονοµικά βιώσιµη και κοινωνικά αποτελεσµατική εάν µπορούσε να προσανατολιστεί άµεσα και αποκλειστικά σε δύο κατευθύνσεις: α) στην ανεύρεση νέων πόρων, εκτός του κρατικού προϋπολογισµού (αύξηση αντικειµενικών αξιών δηµόσιας και εκκλησιαστικής περιουσίας, τυχερά παιχνίδια, κερδοφορία τραπεζών και δηµοσίων επιχειρήσεων, καζίνα, κ.λπ.) σε συνδυασµό µε την αντιµετώπιση της εισφοροδιαφυγής, την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία, τον εξορθολογισµό της διαχειριστικής σπατάλης και τη σταδιακή καταβολή των οφειλών του κράτους για την ενίσχυση της χρηµατοδότησης και τη δηµιουργία κεφαλαιακού αποθέµατος του συστήµατος κοινωνικής ασφάλισης και β) στη λήψη οργανωτικο-λειτουργικών και διοικητικών µέτρων εξορθολογισµού των ενοποιηµένων ταµείων κοινωνικής ασφάλισης, προκειµένου να αποκατασταθούν οι συνθήκες βιωσιµότητας των Ταµείων και εξυπηρέτησης των ασφαλισµένων και των συνταξιούχων.

Διαφορετικά, ο όποιος άλλος προσανατολισµός της κοινωνικο-ασφαλιστικής πολιτικής θα αποδειχθεί εκτός χρόνου, προσδοκιών και βεβαιοτήτων των ασφαλισµένων, των συνταξιούχων και του συστήµατος κοινωνικής ασφάλισης. Ο Σάββας Ροµπόλης είναι καθηγητής του Παντείου Πανεπιστηµίου, επιστηµονικός διευθυντής του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ.

ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ…

Το δηµοσιονοµικό και το παραγωγι κό πρόβληµα της χώρας δεν οφεί λονται, όπως έχει αποδειχθεί, στο ύψος των µισθών και των συντάξεων