Οι επιστήμονες έμειναν έκπληκτοι όταν η ανάλυση του DΝΑ από ένα μικρό θραύσμα οστού που βρέθηκε σε σπήλαιο στη Ρωσία αποκάλυψε την ύπαρξη ενός έως τώρα άγνωστου συγγενούς μας, της «Χ-Woman».


Το εκπαιδευμένο μάτι του παλαιοντολόγου εντόπισε πως το μικρό θραύσμα απολιθωμένου οστού προερχόταν από το μικρό δάκτυλο παιδιού που είχε ζήσει πριν από περίπου 40.000

χρόνια στα Όρη Αλτάι της Νότιας Σιβηρίας. Όμως στα χέρια των μοριακών βιολόγων, το οστό αποκάλυψε ότι ανήκε σε ένα νέο είδος ανθρώπων, σ΄ έναν άγνωστο ανθρωπίδη που, αν και άνθρωπος, δεν ανήκε στο δικό μας είδος, τον Ηomo sapiens.

Το οστό ανακαλύφθηκε το 2008 στο σπήλαιο Ντενίσοβα, το οποίο υπήρξε καταφύγιο αρχαίων ανθρώπων επί αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Τώρα, έπειτα από εξαντλητική έρευνα του DΝΑ που εξήχθη από το οστό, επιστήμονες ανακαλύπτουν ότι την εποχή εκείνη έζησε στη Σιβηρία ένα ώς τώρα άγνωστο είδος ανθρώπου που δεν ήταν ούτε Ηomo sapiens ούτε Νεάντερταλ, το μοναδικό άλλο ανθρώπινο είδος που ξέρουμε ότι ζούσε τότε στην περιοχή. Είναι λοιπόν πιθανό τρία είδη ανθρώπου να ζούσαν πριν από 40.000

χρόνια στο μέρος αυτό της Κεντρικής Ασίας, το ένα δίπλα στο άλλο, ίσως επί χιλιάδες χρόνια. Τίποτε δεν είναι γνωστό για την αλληλεπίδρασή τους ούτε για το αν υπήρξαν επιμειξίες, όμως είναι σαφές πως μόνο ένα από τα τρία είδη επιβίωσε, ο ανατομικά σύγχρονος άνθρωπος.

Οι επιστήμονες δεν ξέρουν αν αυτός ο μυστηριώδης ανθρωπίδης ήταν άνδρας ή γυναίκα, όμως το μέγεθος του οστού δείχνει ότι ανήκε σε παιδί επτά ή οκτώ ετών. Η χρονολόγηση των ιζημάτων που το περιέβαλλαν δείχνει ότι έζησε πριν από 48.000 ώς 30.000 χρόνια. Εντόπισαν αυτό τον άγνωστο πρόγονο ανακαλύπτοντας την ακολουθία του μιτοχονδριακού DΝΑ- βρίσκεται στα μιτοχόνδρια του κυττάρου, κληρονομείται από τη μητέρα και είναι απλούστερο από το DΝΑ στον πυρήνα του κυττάρου. Ονόμασαν το απολίθωμα Χ-Woman (Γυναίκα-Χ) για να υποδηλώσουν ότι το κληρονομημένο από τη μητέρα μιτοχονδριακό DΝΑ είναι αυτό που αποκάλυψε την ύπαρξη ακόμη ενός ανθρώπινου είδους, το οποίο έζησε την τελευταία Εποχή των Παγετώνων σ΄ αυτά τα απομακρυσμένα όρη της Σιβηρίας. Η γενετική

Ο Γιοχάνες Κράουζε του Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Μαξ Πλανκ στη Λειψία της Γερμανίας ανέλυσε τη γενετική ακολουθία του μιτοχονδριακού DΝΑ από το απολιθωμένο οστό- τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Νature». «Ήταν κάτι που δεν είχαμε ξαναδεί», λέει. Με βάση τις διαφορές που διαπιστώθηκαν στις γενετικές ακολουθίες, «μπορούμε να πούμε πολύ γενικά ότι η Χ-Woman διέφερε από μας περίπου δύο φορές περισσότερο απ΄ ό,τι διέφεραν οι Νεάντερταλ. Όμως τι σημαίνει αυτό σε όρους συμπεριφοράς ή εμφάνισης, δεν έχουμε ιδέα».

Αφού ήλεγξε τα αποτελέσματά του, ο δρ Κράουζε τηλεφώνησε στον συνάδελφό του Σβάντε Πάαμπο, μια αυθεντία στην ανάκτηση DΝΑ από απολιθωμένα οστά. «Έμεινα έκπληκτος», λέει ο τελευταίος. «Στην αρχή δεν το πίστεψα. Νόμισα ότι ήθελε να αστειευτεί μαζί μου»

ΑΠΟ ΕΝΑ ΔΑΧΤΥΛΑΚΙ

Το μέγεθος του οστού δείχνει ότι ανήκε σε παιδί επτά ή οκτώ ετών που έζησε πριν από 48.000- 30.000 χρόνια

Οι μεταναστεύσεις από την Αφρική


ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΝΤΑΣ τον χρόνο που πρέπει να χρειάσθηκε για να εμφανιστούν οι γενετικές διαφορές, οι επιστήμονες μπόρεσαν να υπολογίσουν την ηλικία του προγόνου της Χ-Woman που μετανάστευσε στην Ασία από την Αφρική. Υπολόγισαν πως ο πρόγονος αυτός πρέπει να αποδήμησε από την Αφρική πριν από περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια, σχεδόν ένα εκατομμύριο χρόνια μετά την πρώτη γνωστή μετανάστευση ανθρώπων από την Αφρική, εκείνη του Ηomo erectus, και περίπου μισό εκατομμύριο χρόνια πριν από την μετανάστευση των Νεάντερταλ.

Η ανακάλυψη

Ο Ηomo sapiens μετανάστευσε πριν από λιγότερα από 100.000 χρόνια. «Το μιτοχονδριακό DΝΑ της Χ-Woman «είναι πολύ διαφορετικό», λέει ο δρ Σβάντε Πάαμπο. «Ο κοινός πρόγονος είναι πολύ παλαιότερος, σχεδόν δύο φορές πιο παλιός από τον πρόγονο του Νεάντερταλ. Δεν είναι Ηomo erectus. Είναι κάποιο νέο πλάσμα, την ύπαρξη του οποίου δεν γνωρίζαμε μέχρι τώρα. Αυτό το μιτοχονδριακό DΝΑ πρέπει να ήρθε από κάποια άγνωστη έως τώρα μετανάστευση από την Αφρική» Η άποψη των παλαιοντολόγων ήταν ότι είχαμε μια μετανάστευση πριν από περίπου δύο εκατομμύρια χρόνια που έδωσε τον Ηomo erectus, μετά ήρθαν οι πρόγονοι του Νεάντερταλ, πριν από περίπου μισό εκατομμύριο χρόνια, και στο ενδιάμεσο δεν έγιναν άλλες μεταναστεύσεις από την Αφρική. Όμως βλέπουμε τώρα ξεκάθαρα ότι μετανάστευσε και κάποιο άλλο είδος από την Αφρική ανάμεσα σ΄ αυτά τα δυο χρονικά σημεία».

Τώρα προγραμματίζονται περαιτέρω έρευνες στο σπήλαιο Ντενίσοβα, καθώς και μελέτη του οστού του δακτύλου μήπως ανακαλυφθούν περισσότερα για τη φύση αυτού του νέου κλάδου των ανθρώπων. «Θα γίνει και άλλη ανασκαφή στο σπήλαιο το καλοκαίρι και είναι πιθανό να βρεθεί κάτι ακόμα», λέει ο δρ Πάαμπο. «Μπορεί να υπάρχει ακόμη κάτι εκεί που να σχετίζεται με την Χwoman»