Η απαισιοδοξία τείνει να κυριαρχήσει στη ζωή μας. Η δήλωση του υπουργού Οικονομικών ότι η κατάρτιση και εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2010 ισοδυναμεί με τετραγωνισμό του κύκλου δεν βελτιώνει τις προδιαθέσεις. Ενδεχόμενη επιτυχία του κ. Παπακωνσταντίνου θα αξίζει δύο Νόμπελ μαζί, των μαθηματικών και της οικονομίας. Και αυτό φαίνεται χλωμό. Η αλήθεια είναι ότι για πρώτη φορά στα τελευταία είκοσι χρόνια η Ελλάδα μπαίνει και αριθμητικά σε τροχιά απόκλισης από την Ευρώπη. Ωστόσο, το παιχνίδι δεν έχει χαθεί. Η εικόνα για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης θα συμπληρωθεί στο επόμενο τρίμηνο. Και τότε θα γνωρίζουμε ασφαλώς αν προτίθεται να ανατρέψει τις κατεστημένες νοοτροπίες και πρακτικές που κρατούν τη χώρα σε υστέρηση. Από την ίδια πολιτική βούληση θα κριθεί η συνολική επιτυχία, που περιλαμβάνει κρίσιμους τομείς στους οποίους έχουν δοθεί ελπιδοφόρες κατευθύνσεις.

Στους αμέσως επόμενους μήνες θα παρουσιαστεί το πακέτο της αναμόρφωσης του εκλογικού συστήματος και της διοικητικής αναδιάρθρωσης της χώρας. Κατά βάση, πρόκειται για μια μεγάλη τομή που θα αλλάξει τους όρους πολιτικής αντιπροσώπευσης και ανάδειξης του πολιτικού προσωπικού και ταυτόχρονα θα ορίσει εκ νέου τη φθαρμένη έννοια της αποκέντρωσης. Βεβαίως, είναι δύσκολο να επιτευχθούν «δημοσιονομικά ουδέτερες» ρυθμίσεις για έναν επόμενο ουσιαστικό «Καποδίστρια». Ωστόσο, οι ρυθμίσεις μπορεί να αποδειχθούν δημοσιονομικά θετικές σε βάθος χρόνου, εφόσον η μεταφορά πόρων στην τοπική αυτοδιοίκηση συνδυαστεί με τον έλεγχο των δαπανών αλλά και με τον περιορισμό του πλήθους των σημερινών έμμισθων αιρετών.

Στον τομέα της παιδείας, η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη «να τηρήσει τις προεκλογικές δεσμεύσεις» της. Αν και αυτό που προβάλλεται είναι η δραστική αύξηση των κονδυλίων, το αναμενόμενο είναι ότι η κρατική επένδυση θα συνοδεύεται από δομικές μεταρρυθμίσεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, οι οποίες θα αποτελέσουν και προϋπόθεση για κάθε πρόσθετη εκταμίευση, αν εξαιρέσουμε την κάλυψη ορισμένων άμεσων, τρεχουσών αναγκών. Η αλήθεια είναι πως η υποχρηματοδότηση δεν αποτελεί το μόνο πρόβλημα της ελληνικής παιδείας. Άνθρωποι που γνωρίζουν τη σχετική προεργασία της σημερινής υπουργού από τον καιρό της αντιπολίτευσης εκτιμούν ότι το 2010 θα είναι χρονιά θεσμικών αλλαγών ώστε η επερχόμενη δημόσια δαπάνη να αποτελέσει πραγματική επένδυση για το μέλλον του τόπου.

Παρόμοια, στον τομέα της υγείας η επικοινωνιακή έμφαση δίδεται στην αύξηση του νοσηλευτικού προσωπικού. Και πράγματι, είναι σκανδαλώδες σημαντικές νοσοκομειακές υποδομές να υπολειτουργούν ή να μένουν αναξιοποίητες. Ωστόσο, όπως πολύ καλά γνωρίζει η νέα ηγεσία του υπουργείου, αν δεν επιβληθεί ένα πραγματικό μοντέλο διοίκησης και ελέγχου των δαπανών του συστήματος, η δημοσιονομική αιμορραγία θα εξακολουθήσει να συνδυάζεται με την αποστέρηση του δημόσιου αγαθού της υγείας από αυτούς που κυρίως το έχουν ανάγκη.

Αντίστοιχα, για την πράσινη ανάπτυξη έχει δοθεί μια γενική πολιτική κατεύθυνση που εκφράζεται με την ίδρυση ενός υπουργείου και την ανακατανομή αρμοδιοτήτων. Όμως, ανεξαρτήτως χρώματος, η ανάπτυξη προϋποθέτει μεταρρυθμίσεις στην αγορά, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς εργασίας. Ο αναπροσανατολισμός της ελληνικής οικονομίας δεν είναι μόνο ζήτημα περιεχομένου, αλλά και δομών της επιχειρηματικότητας. Προφανώς, το άνοιγμα νέων πεδίων δίνει την ευκαιρία για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου της.

Μέσα στον δημοσιονομικό ορυμαγδό πέρασε σχετικά απαρατήρητη η επιβεβαίωση της βούλησης του Πρωθυπουργού να απαλλάξει τη χώρα από το όνειδος της ρατσιστικής μεταχείρισης των μεταναστών και των παιδιών τους που γεννήθηκαν σ΄ αυτήν. Η χορήγηση της ιθαγένειας στους συμμαθητές των Ελληνοπαίδων είναι ένα αποφασιστικό βήμα προς την ανοιχτή, εξωστρεφή και μη φοβική κοινωνία που μετασχηματίζει τον εαυτό της. Αυτή η κοινωνία θα μπορέσει ευκολότερα να ξεφύγει από τις γενικότερες ιδεοληπτικές καθηλώσεις της. Τελικά, θα είναι μια κοινωνία καλύτερα εξοπλισμένη στις προκλήσεις της οικονομίας που τώρα μας φαίνονται τόσο αναντίστοιχες με τις δυνάμεις μας.

Συμπερασματικά, η κυβέρνηση έχει θέσει αρκετές από τις κρίσιμες συντεταγμένες για την αλλαγή πορείας της χώρας. Πράγματι, πολλά εξαρτώνται από τους άμεσους χειρισμούς της δραματικής οικονομικής μας κατάστασης. Αλλά το παράθυρο ευκαιρίας είναι ανοιχτό. Η αποφασιστικότητα θα αποδώσει, ακόμα κι αν παρουσιάζεται ως ωμότητα από τους αυτόκλητους υπερασπιστές μιας ψευδώνυμης κοινωνικής ευαισθησίας. Το γεγονός ότι η κυβέρνηση κρίνεται ήδη αυστηρά προσμετράται υπέρ της. Διότι η αυστηρή κριτική γίνεται στη βάση ενός θετικού (ανέλπιστα για πολλούς) δείγματος γραφής. Το συνολικό μεταρρυθμιστικό πακέτο της προοδευτικής διακυβέρνησης θα ξαναγυρίσει στην οικονομία. Όμως, για να μπούμε σ΄ έναν ενάρετο κύκλο, πρέπει να σπάσουμε τον σημερινό φαύλο. Τώρα είναι η ώρα.

ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ

Η κυβέρνηση έχει θέσει αρκετές από τις κρίσιμες συντεταγμένες για την αλλαγή πορείας της χώρας. Η αποφασιστικότητα θα αποδώσει, ακόμα κι αν παρουσιάζεται ως ωμότητα από τους αυτόκλητους υπερασπιστές μιας ψευδώνυμης κοινωνικής ευαισθησίας

Τελευταία Νέα