O Γιώργος Παπανδρέου τελείωσε με πολύ ωραίο τρόπο την ομιλία του στη ΔΕΘ. «Λένε ότι την Ιστορία τη γράφουν οι ηγέτες. Αλλά δεν είναι αλήθεια». Ο επαγγελματίας, ο αγρότης, η νοσοκόμα, ο δάσκαλος έχουν δικαίωμα στην Ιστορία, άρα και ευθύνη απέναντί της. Η Ιστορία είναι συνισταμένη των μικρών ιστοριών των απλών ανθρώπων. Η αφήγηση Παπανδρέου, που ανακαλεί τον βιβλικό λόγο του προέδρου Ομπάμα, περιέχει μια δόση αλήθειας, αλλά κυρίως εμπεριέχει νόημα. Πολιτική ηγεσία και κράτος χρειάζεται να ξανακερδίσουν την αποδοχή του πολίτη, όπως έγραφε ο Γιάννης Βούλγαρης στα «ΝΕΑ» του Σαββατοκύριακου: «Η ανάκτηση του κύρους του κράτους θα είναι μια μακρόχρονη διαδικασία που θα προκύπτει περισσότερο σαν παράπλευρο όφελος μιας επίπονης κεντρικής πολιτικής προσπάθειας, παρά σαν αποτέλεσμα των επιμέρους μεταρρυθμίσεων όσο αναγκαίων και αν είναι». Δηλαδή, εδώ τελειώνουν τα ωραία και αρχίζουν τα δύσκολα.

Επιπλέον, κάθε συζήτηση που δεν λαμβάνει υπόψη της τη σημερινή δημοσιονομική κατάσταση της χώρας και τις προβολές της στο διάστημα των επόμενων μηνών θα είναι άγονη. Και το συγκεκριμένο ερώτημα είναι: Από πού θα αρχίσουμε; Η απάντηση του Γιώργου Παπανδρέου είναι ότι προέχει η αναθέρμανση της πραγματικής οικονομίας. Τα άμεσα μέτρα για την «στήριξη του πραγματικού εισοδήματος», από τις λελογισμένες αυξήσεις που «θα καλύπτουν τον πληθωρισμό» και από το «έκτακτο επίδομα αλληλεγγύης» μέχρι τη «γενναία επιδότηση» των ασφαλιστικών εισφορών των νεοεισερχομένων στην εργασία για τέσσερα χρόνια, είχαν προαναγγελθεί και σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως η προστασία των δανειοληπτών, αποτελέσει αντικείμενο σχεδίων νόμου του ΠΑΣΟΚ. Τα μέτρα, που χρειάζεται να κοστολογηθούν, συνεπάγονται βραχυπρόθεσμα την αύξηση των δημοσίων εξόδων και άρα θα απαιτήσουν αύξηση του εξωτερικού δανεισμού. («Βεβαίως υπάρχει μια διαδικασία δανεισμού που είναι σε εξέλιξη» παραδέχθηκε στη χθεσινή του συνέντευξη ο Γ. Παπανδρέου). Με αυτά τα δεδομένα, το επόμενο ερώτημα που τίθεται είναι αν η σημαντική μεταρρύθμιση της φορολογίας και ο πολυθρύλητος περιορισμός της σπατάλης του Δημοσίου θα αποδώσουν χωρίς μεγάλη χρονική υστέρηση και αν μπορούμε να πείσουμε για τούτο την Κομισιόν, υποβάλλοντας ένα νέο εθνικό Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, με το οποίο η Ελλάδα, από Μποτσουάνα του Βορρά, θα καταστεί Δανία του Νότου.

Σε γενικές γραμμές, οι εκτιμήσεις πολιτικών αναλυτών ότι προτεραιότητα για την επόμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα αποτελούσε ο έλεγχος των δημοσίων οικονομικών διαψεύσθηκαν. Ο προσανατολισμός της οικονομικής πολιτικής είναι πολύ αισιόδοξα «κεϊνσιανικός» και ελάχιστα «φιλελεύθερος». Αν προσθέσουμε την παραδοχή ότι ο κεϊνσιανισμός επιτυγχάνει σε οικονομίες με στοιχειωδώς υγιή παραγωγική βάση, το εγχείρημα καθίσταται ακόμα περισσότερο φιλόδοξο. Βεβαίως, κανείς δεν μπορεί να προδικάσει την έκβασή του. Αλλά θα ήταν ρεαλιστικότερο αν περιελάμβανε τη θαρραλέα αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν τη δομή της αγοράς εργασίας και το Ασφαλιστικό. Και πάλι, με δεδομένο ότι ο βασικός σχεδιασμός, επιμερισμένος σε πέντε νομοσχέδια άμεσης προτεραιότητας, έχει ολοκληρωθεί, το βάρος της απόδειξης πέφτει στους ώμους των προσώπων που θα κληθούν να τον εφαρμόσουν.

O συνολικός σχεδιασμός της οικονομικής πολιτικής έχει έντονο άρωμα Κατσέλη. Αλλά θα είχε ενδιαφέρον αν ο άνθρωπος που θα τον εξειδικεύσει και θα τον εφαρμόσει ήταν ένα πρόσωπο με διεθνές κύρος και υπερεθνική πειθώ. Αλήθεια, θα μπορούσε να είναι ο κ. Λουκάς Παπαδήμος; Τούτο μάλλον προϋποθέτει ότι ο οικονομικός σχεδιασμός για τον οποίο δεσμεύθηκε ο αυριανός πρωθυπουργός έχει τη συναίνεση και ενδεχομένως την αφανή συνεργασία του σημερινού αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αν ο κ. Παπαδήμος αποδεχθεί (δηλαδή αν έχει ήδη, και μάλιστα από καιρό, αποδεχθεί), η απόφασή του, που μόνο με το αγαθό κίνητρο του πατριωτισμού μπορεί να ερμηνευθεί, θα δημιουργήσει ένα πραγματικό έρεισμα εθνικής αισιοδοξίας. Ο έπαινος θα επιμεριστεί και στον προτείνοντα, που θα έχει δώσει ένα πρώτο δείγμα του βάθους των πολιτικών σχεδιασμών του. Και αυτό θα αντισταθμίσει κάπως τις εντυπώσεις από τον αδέξιο και, σε κάθε περίπτωση, ατυχή χειρισμό της υπόθεσης της βουλευτικής υποψηφιότητας του τέως πρωθυπουργού.

Όμως, το ζήτημα δεν είναι οι εντυπώσεις αλλά η ουσία. Και η ουσία προϋποθέτει συναίσθηση της πραγματικότητας. Όλα αυτά θα αποδειχθούν πολύ σύντομα, αρχίζοντας από την ανακοίνωση στις επόμενες ώρες του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ και φτάνοντας μέχρι την αποτίμηση της κατάστασης της χώρας υπό τη νέα διακυβέρνηση τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Υπό το βάρος της πραγματικότητας, ο πολιτικός χρόνος θα συμπιεστεί. Και θα συμπέσει με τον πραγματικό.

ΜΕ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΥΡΟΣ

Θα είχε ενδιαφέρον αν ο άνθρωπος που θα εξειδικεύσει τον σχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ και θα τον εφαρμόσει ήταν ένα πρόσωπο με διεθνές κύρος και υπερεθνική πειθώ

Τελευταία Νέα