«Το μανιτάρι είναι η αφορμή ώστε να έρθεις σε επαφή με τη φύση και να ξεφύγεις από την καθημερινότητα. Δεν είναι απλώς νόστιμο ως φαγητό, αλλά για μας, που χρόνια τα αναζητούμε στα δάση, είναι και ένας τρόπος ζωής».


O κ. Νίκος Παπανίκος είναι μέλος του Συλλόγου Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας. Ο Σύλλογος άρχισε τη λειτουργία του το 1999 από μια μικρή παρέα που μάζευαν μανιτάρια και τα έτρωγαν πάντα με τη συνοδεία μουσικής. «Άρχισα να μαζεύω μανιτάρια το 1980, όταν ήμουν στην τελευταία τάξη του λυκείου. Με την παρακίνηση ενός φίλου, πήγα μια φορά στο δάσος. Και έκτοτε ξαναπήγα, και ξαναπήγα…», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Παπανίκος. Σήμερα ο Σύλλογος Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας- ο πρώτος στην Ελλάδα- αριθμεί περίπου 500 μέλη, ενώ υπάρχουν τουλάχιστον άλλοι πέντε σύλλογοι φανατικών συλλεκτών μανιταριών.

«Η συλλογή των μανιταριών είναι μια ευχάριστη εμπειρία. Κάποιοι από εμάς διαθέτουμε πλέον και τρουφόσκυλα, συνήθως λαμπραντόρ, τα οποία είναι εκπαιδευμένα ώστε να μυρίζουν την τρούφα- είδος μανιταριού- που βρίσκεται κάτω από το έδαφος. Αφού την εντοπίσουμε τη βγάζουμε προσεκτικά με ένα σκαλιστήρι και στη συνέχεια την απολαμβάνουμε με την παρέα», λέει ο κ. Παπανίκος, σημειώνοντας πως «τα μανιτάρια μπορούν να καταναλωθούν με χίλιους δυο τρόπους. Ψητά στα κάρβουνα, τουρσί, σε μακαρονάδα, ακόμη και ως γλυκό που φτιάχνεται από ένα είδος μανιταριού, τον κανθαρίσκο».

Σύμφωνα με τον δάσκαλο στο επάγγελμα, μελετητή και συγγραφέα πέντε βιβλίων σχετικά με τα μανιτάρια, κ. Γιώργο Κωνσταντινίδη, στην Ελλάδα υπάρχουν καταγεγραμμένα και ταυτοποιημένα περίπου 2.500 είδη μανιταριών- από αυτά μπορούν να καταναλωθούν περίπου 1.000. «Μανιτάρια υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα. Από τον Έβρο έως την Ικαρία και την Κρήτη. Οι πιο δημοφιλείς μανιταρότοποι όμως βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Δυτική Μακεδονία, λόγω του μεγάλου ποσοστού των βροχοπτώσεων, της έκτασης και της ποικιλίας των δασών», σημειώνει ο μελετητής και συμπληρώνει: «Τα μανιτάρια από είδος σε είδος έχουν διαφορετικές απαιτήσεις για να καρποφορήσουν. Μπορούμε να βρούμε μανιτάρια σε μια αμμώδη θαλάσσια ακτή, σε ένα χορτώδες λιβάδι, στο φυλλόχωμα ενός δάσους- τα φύλλα που είναι σε στάδιο αποσύνθεσης…».

Η συλλογή

Η συλλογή των μανιταριών γίνεται με δύο τρόπος. Τον παραδοσιακό τρόπο της εμπειρικής γνώσης και τον σύγχρονο επιστημονικό τρόπο, που ακολουθούν τα μέλη των συλλόγων Μανιταρόφιλων. «Σύμφωνα με τον παραδοσιακό τρόπο, οι συλλέκτες γνωρίζουν δύο- τρία είδη μανιταριών και αυτά καταναλώνουν με ασφάλεια. Δεν αγγίζουν τα υπόλοιπα και αυτό τους προστατεύει. Οι σύγχρονοι συλλέκτες μανιταριών, αντιθέτως, έχουν σαν εργαλεία εξειδικευμένα βιβλία, αφίσες, ενημερωτικά φυλλάδια, και έχουν παρακολουθήσει σεμινάρια που πραγματοποιούν οι έξι σύλλογοι Μανιταρόφιλων που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχουν μανιταρόφιλοι που καταναλώνουν ακόμη και 100 είδη μανιταριών», εξηγεί ο κ. Κωνσταντινίδης, που όπως λέει είχε την τύχη από μικρό παιδί να περνάει τα καλοκαίρια βοσκώντας τα πρόβατα και τις αγελάδες της οικογένειας στα Γρεβενά, γνωρίζοντας έτσι τα δέντρα και τα λουλούδια. «Αργότερα, σε ηλικία 28 ετών δοκίμασα για πρώτη φορά άγρια μανιτάρια και εντυπωσιάστηκα από τη γεύση και το άρωμά τους. Διαπίστωσα όμως ότι δεν αισθανόμουν ασφαλής. Έτσι, αποφάσισα να τα μάθω για να τα καταναλώνω με μεγαλύτερη ασφάλεια, αλλά και να βρίσκω αφορμή να βγαίνω στα δάση και τα λιβάδια που μου είχαν λείψει όσο σπούδαζα».

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ

Η παροιμία «Φάε χόρτα όσα θες, μανιτάρια όσα ξέρεις», αποτελεί κανόνα για τους εμπειρικούς μανιταροσυλλέκτες

Συνταγή για μανιταρόπιτα


Υλικά

● 2 φύλλα έτοιμης σφολιάτας ● 250-300 γραμμάρια μανιτάρια ● 1 μεγάλο κρεμμύδι ● 5-6 φέτες ζαμπόν ή μπέικον ● 200 γραμμάρια κρέμα γάλακτος ● 1 κούπα τυρί τριμμένο ● Αλάτι, πιπέρι, φρέσκο άνηθο ● 1 αυγό χτυπημένο Εκτέλεση

Κόβουμε τα μανιτάρια, το ζαμπόν/μπέικον και το κρεμμύδι σε κομμάτια.

Τσιγαρίζουμε τα μανιτάρια με το κρεμμύδι σε λίγο λάδι μέχρι να ροδίσουν. Προσθέτουμε το ζαμπόν/μπέικον, την κρέμα γάλακτος, τον ψιλοκομμένο άνηθο και τα μπαχαρικά, και αφήνουμε τη σάλτσα να δέσει για περίπου 5-10 λεπτά. Κατεβάζουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε το τριμμένο τυρί ανακατεύοντας καλά. Ανοίγουμε το πρώτο φύλλο ζύμης πάνω σε ένα πυρέξ και απλώνουμε ομοιόμορφα τη γέμιση.

Σκεπάζουμε με το δεύτερο φύλλο, κλείνουμε καλά τις άκρες και αλείφουμε με το χτυπημένο αυγό κάνοντας τρυπίτσες με ένα πιρούνι πάνω στην πίτα. Ψήνουμε για περίπου 40-45 λεπτά στους 200 βαθμούς.

Κοσμοσυρροή στο Φεστιβάλ


ΓΙΑ ΕΒΔΟΜΗ συνεχόμενη χρονιά οι απανταχού φίλοι των μανιταριών από την Ελλάδα, την Κύπρο και τις ελληνόφωνες περιοχές της Σικελίας θα έχουν την δυνατότητα να βρεθούν από τις 21 έως τις 23 Αυγούστου στους Φιλιππαίους Γρεβενών για την Πανελλήνια Γιορτή Μανιταριού.

Είναι τόσο μεγάλη η απήχηση που έχει κάθε χρόνο η γιορτή αυτή, όπως σημειώνει ο κ. Παπανίκος, που «ο χώρος όπου έγινε πέρυσι η γιορτή αποδείχτηκε πολύ μικρός, καθώς μας επισκέφτηκαν περίπου 20.000 άνθρωποι».

Στον χώρο της γιορτής θα λειτουργήσουν ταβέρνες, αναψυκτήριο, καφενείο, τσιπουράδικο, παιδότοπος, εργαστήριο μυκητογνωσίας, παζάρι προϊόντων από μανιτάρια, καθώς και έργα τέχνης και έκθεση φωτογραφίας με θέμα το μανιτάρι.

«Είναι και αφροδισιακό»


ΕΙΔΙΚΟΣ στη συλλογή της τρούφας- είδος υπόγειου μανιταριού-, ο φαρμακοποιός κ. Γιώργος Σέτκος, που είναι και πρόεδρος των Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας, ασχολείται με τα μανιτάρια τα τελευταία 23 χρόνια, καθώς «είναι το μεράκι μου. Όταν αρχίζεις και ανακαλύπτεις τον μαγικό αυτό κόσμο δεν κάνεις πίσω». Και όπως σημειώνει «Η τρούφα εκτός από το ότι είναι ιδιαίτερα ακριβή, είναι και αφροδισιακή». Μπορεί τα μανιτάρια να είναι νόστιμα όταν σερβίρονται στο πιάτο, ωστόσο απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή κατά τη διαδικασία της συλλογής τους, καθώς στην ελληνική φύση υπάρχουν περίπου 15 είδη μανιταριών που μπορούν να επιφέρουν ακόμη και τον θάνατο- κάθε χρόνο καταγράφονται τουλάχιστον δύο θάνατοι και κατά μέσο όρο 150 περιστατικά δηλητηρίασης. Έτσι, η λαϊκή παροιμία «Φάε χόρτα όσα θες, μανιτάρια όσα ξέρεις», αποτελεί κανόνα για τους εμπειρικούς μανιταροσυλλέκτες.

Τελευταία Νέα