Αλαλούμ έχει προκαλέσει ο νόμος για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων. Η ρύθμιση όχι μόνο δεν λύνει το πρόβλημα, αλλά δημιουργεί ένα ακόμα μεγαλύτερο, αφού οι μεταβιβάσεις των τακτοποιημένων ημιυπαίθριων χώρων υπό το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο ουσιαστικά είναι στον… αέρα.


Oι πολίτες τηρούν στάση αναμονής αποφεύγοντας να υποβάλουν αιτήσεις τακτοποίησης στις Πολεοδομίες, παρά τις «απειλές» του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιά για έναρξη ελέγχων από τον Σεπτέμβριο.

Οι συμβολαιογράφοι, που από την αρχή είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους στην τακτοποίηση των ημιυπαίθριων προειδοποιώντας ότι σε καμία περίπτωση δεν εξισώνεται με τη νομιμοποίησή τους, στην πράξη έχουν βγάλει «κόκκινη κάρτα» σε τέτοιου είδους μεταβιβάσεις. Και αυτό γιατί, όπως εξηγούν, τα συμβόλαια μεταβίβασης τακτοποιημένων ημιυπαίθριων χώρων είναι άκυρα και δεν καλύπτουν τους φορολογούμενους πολίτες ακόμη και αν πριν φτάσουν στο συμβολαιογραφικό γραφείο έχουν περάσει από τις Πολεοδομίες και έχουν πληρώσει την «εισφορά τακτοποίησης». Στην πράξη, όπως λένε και δικηγόροι που ασχολούνται με τέτοιες υποθέσεις, οι υποψήφιοι πωλητές και αγοραστές θα ήταν προτιμότερο να μεταθέσουν τη σύνταξη των συμβολαίων που αφορούν σε μεταβιβάσεις ακινήτων με ημιυπαίθριους χώρους για μετά τον Σεπτέμβριο. Μέχρι τότε οι συμβολαιογράφοι… σηκώνουν τα χέρια ψηλά και αναμένουν να έχει εκδοθεί η γνωμοδότηση της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, την οποία έχουν ζητήσει οι ίδιοι λόγω του χάους που έχει προκληθεί μετά τον νόμο για την «τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων».

Υπεύθυνες δηλώσεις

Σε κάθε περίπτωση για τους πιο βιαστικούς οι ειδικοί συνιστούν να συντάσσουν υπεύθυνες δηλώσεις ότι στο υπό μεταβίβαση ακίνητο δεν έχουν γίνει αλλαγές χρήσης χώρου, αναλαμβάνοντας οι συμβαλλόμενοι την ευθύνη, γνωρίζοντας μάλιστα εκ των προτέρων πως αν το περιεχόμενο απέχει από την πραγματικότητα θα έχουν κυρώσεις.

«Το πρόβλημα της κυβέρνησης», όπως σημειώνουν συμβολαιογράφοι, «είναι ότι θέλει να λύσει το πρόβλημα και να εισπράξει χρήματα, χωρίς όμως να έρθει σε σύγκρουση με το Συμβούλιο της Επικρατείας».

Για τον λόγο αυτόν, λένε οι καλά γνωρίζοντες, η ρύθμιση περιορίζεται στην τακτοποίηση και δεν γίνεται κουβέντα για νομιμοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων. «Η τακτοποίηση δεν συνιστά νομιμοποίηση. Για τον λόγο αυτόν δεν μπορεί να γίνει μεταβίβαση. Μόνο οι νόμιμοι χώροι μπορούν να μεταβιβάζονται. Για τον λόγο αυτόν θέλουμε συγκεκριμένη διάταξη νόμου που να επιτρέπει τη μεταβίβαση των τακτοποιημένων χώρων», ξεκαθαρίζει με δήλωσή του στα «ΝΕΑ» το μέλος του προεδρείου του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου κ. Γ. Ρούσκας, δείχνοντας το μέγεθος του προβλήματος που δεν αφορά τον στενό πυρήνα των συναδέλφων του, αλλά του χιλιάδες αντισυμβαλλόμενους που θα θελήσουν να μεταβιβάσουν ημιυπαίθριους χώρους.

«Η συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση κατά την άποψη που εκφράστηκε από επιστημονικούς φορείς, μεταξύ των οποίων και ο συμβολαιογραφικός, δεν “νομιμοποιεί” τις αυθαίρετες αυτές κατασκευές και αλλαγές χρήσεως των κτιρίων και συνεπώς καθιστά αδύνατη και μη νόμιμη την εν γένει μεταβίβασή τους, διότι αυτό ρητώς απαγορεύεται από συγκεκριμένες διατάξεις», τονίζουν οι συμβολαιογράφοι στο έγγραφο ερώτημα που έθεσαν στον φυσικό προϊστάμενό τους, εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Ιωάννη Τέντε ζητώντας τη γνωμοδότησή του για να βγουν από το αδιέξοδο που ο ίδιος ο νόμος τους έχει οδηγήσει.

Επισημαίνουν μάλιστα ότι «μετά τη δημοσίευση του νόμου ένα μέρος του νομικού κόσμου έχει την άποψη ότι σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, βάσει των οποίων επιτρέπεται η διατήρηση της αλλαγής της χρήσης του “τακτοποιημένου κτίσματος “ είναι δυνατή πλέον εμμέσως πλην σαφώς και η “ελεύθερη- νόμιμη” μεταβίβασή του».

Η ερμηνεία αυτή όμως, δεν θεωρείται αρκετή εκ μέρους των συμβολαιογράφων ούτε για τη δική τους κάλυψη ούτε για την κάλυψη των συναλλασσομένων και για τον λόγο αυτόν ζητούν και επισήμως να τοποθετηθεί η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου στο ερώτημα εάν με βάση τις διατάξεις του νέου νόμου «επιτρέπονται οι μεταβιβάσεις ακινήτων που άλλαξαν τη χρήση των χώρων τους και διατηρούν τη νέα χρήση των χώρων αυτών και κατά τη μεταβίβασή τους».

«ΔΕΝ ΤΟ ΣΩΖΕΙΣ»

Το να δηλωθούν οι ημιυπαίθριοι δεν συνεπάγεται νομιμοποίησή τους, ξεκαθαρίζουν οι νομικοί

«Οι χώροι παραμένουν αυθαίρετοι»


ΦΡΕΝΟ ΣΤΙΣ μεταβιβάσεις των τακτοποιημένων ημιυπαίθριων χώρων βάζει ο ίδιος ο νόμος, όπως προκύπτει από το έγγραφο του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου προς τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου με το οποίο τού ζητείται να γνωμοδοτήσει για το μείζον θέμα που έχει ανακύψει. Απαριθμώντας μάλιστα το πλέγμα των νομοθετικών διατάξεων, οι συμβολαιογράφοι εξηγούν γιατί κατά την άποψή τους είναι απαγορευτική η μεταβίβαση των τακτοποιημένων ημιυπαίθριων χώρων. Συγκεκριμένα αναφέρουν:

Με το προτεινόμενο μέτρο της τακτοποίησης, οι ημιυπαίθριοι και λοιποί χώροι (υπόγεια, πιλοτές κ.λπ.)

δεν νομιμοποιούνται ούτε εξαιρούνται της κατεδάφισης, ουδεμία δε μεταβολή επέρχεται στη σχετική νομοθεσία, βάσει της οποίας: Απαγορεύεται ρητά η μεταβίβαση των αυθαιρέτων ή η σύσταση εμπράγματων δικαιωμάτων επ΄ αυτών επί ποινή ακυρότητας κάθε μεταβίβασης που γίνεται κατά παράβαση των διατάξεων αυτών. Οι συμβολαιογράφοι που συντάσσουν τα συμβόλαια κατά παράβαση των διατάξεων αυτών, οι δικαιοπρακτούντες, οι μεσίτες που μεσολαβούν, οι υποθηκοφύλακες που μεταγράφουν, οι δικηγόροι που παρίστανται σε τέτοια συμβόλαια υπέχουν ποινική ευθύνη.

Καμία αίτηση δεν έχει φτάσει στις Πολεοδομίες

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Νικολέττα Μουτούση


ΕΠΙΦΥΛΑΚΤΙΚΟΙ εμφανίζονται οι πολίτες, οι οποίοι μπροστά στις ασάφειες της ρύθμισης αποφεύγουν προς το παρόν να προχωρήσουν σε τακτοποίηση των ημιυπαίθριων. Ενδεικτικό είναι πως καμία αίτηση δεν έχει μέχρι στιγμής υποβληθεί στις πολεοδομικές υπηρεσίες μεγάλων νομαρχιών όπως της Αθήνας και της Ανατολικής Αττικής. «Γρίφο» αποτελούν εξάλλου οι διατάξεις της ρύθμισης και για τα ίδια τα στελέχη των νομαρχιών, που περιμένουν να σταλεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ διευκρινιστική εγκύκλιος για σειρά ερωτημάτων- τεχνικών και διοικητικών- που έχουν προκύψει.

«Ούτε ενδιαφέρον από τους πολίτες υπάρχει άμεσο, αλλά και εμείς περιμένουμε την εγκύκλιο», αναφέρει χαρακτηριστικά ο αρμόδιος αντινομάρχης Ανατολικής Αττικής Χ. Δαμάσκος, εκτιμώντας πως θα υπάρξει ανταπόκριση από το υπουργείο μετά τις 20 Αυγούστου. Τα παράβολα

Μεταξύ των προβληματισμών που διατυπώνονται από τις Πολεοδομίες είναι για παράδειγμα πώς θα χειριστούν περιπτώσεις όπου ιδιοκτήτης ακινήτου υποβάλλει αίτηση τακτοποίησης για 3 παραβάσειςημιυπαίθριο χώρο, υπόγειο και άλλο χώρο όπου έχει γίνει αλλαγή χρήσης. «Σε αυτή την περίπτωση θα πληρώνει ένα παράβολο ή πρέπει να καταθέτει τρία ξεχωριστά;», αναρωτιέται ο κ. Δαμάσκος.

Διευκρινίσεις ζητούν οι νομαρχίες και επί τεχνικών θεμάτων όπως εάν αρκεί μια απλή κάτοψη σε περίπτωση αλλαγής χρήσης ενός υπόγειου χώρου ή κατά πόσο σοφίτες που εντάσσονται μέσα στον νόμιμο όγκο ακινήτου θα δηλώνονται και θα περιλαμβάνονται στη ρύθμιση τακτοποίησης. Στο μεταξύ στελέχη της Νομαρχίας Αθηνών έχουν διαπιστώσει και έναν επιπλέον λόγο για τον οποίο λειτουργεί αποτρεπτικά για τους πολίτες και η προσφυγή περί αντισυνταγματικότητας της ρύθμισης. «Εάν κριθεί θετικά, θα χάσουν τα 250 ή 350 ευρώ που θα έχουν καταθέσει για το παράβολο, καθώς δεν προβλέπεται επιστροφή τους», σχολιάζουν.

«Όμηροι οι πολίτες»


Η ΑΥΘΑΙΡΕΤΗ δόμηση αποτελεί ένα από τα μείζονα προβλήματα της χώρας, σε συνδυασμό κυρίως με την παράλειψη κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών που συνοδεύεται συνήθως σε περιόδους προεκλογικές από τις εξαγγελίες για τη νομιμοποίησή τους.

Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής είναι να διατηρείται στο διηνεκές η εύλογη πεποίθηση των πολιτών ότι μπορούν να αυθαιρετούν και στη συνέχεια να πληρώνουν για να νομιμοποιούν ό,τι αυθαίρετα κατασκευάζουν. Οι πολίτες- ιδιοκτήτες ακινήτων με κλειστούς ημιυπαίθριους χώρους έχουν καταστεί τελικά όμηροι των διαθέσεων των εκάστοτε κυβερνήσεων, που φαίνεται να παρουσιάζουν ένα φιλικό πρόσωπο και να κλείνουν το μάτι σε παρανομίες που χρεώνουν σε αυτούς που είναι τελικά οι λιγότερο υπεύθυνοι. Οι ίδιοι πολίτες υπήρξαν όμηροι των εργολάβωνκατασκευαστών, καθώς όταν αποφάσισαν να προβούν σε αγορά ακινήτου δεν είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν ακίνητο χωρίς πολεοδομική παρανομία, αφού στη συντριπτική τους πλειονότητα όλα τα νεόδμητα ακίνητα έχουν κλειστούς ημιυπαίθριους χώρους.

Αυτή προφανώς η κατασκευαστική παρανομία δεν αποτελεί αυθαιρεσία των ιδιοκτητών, αν και η αποδοχή της αποτελεί μονόδρομο γι΄ αυτούς, που μάλιστα κοστίζει ακριβά, αφού η «διαδρομή του» πληρώνεται σε τρεις διαφορετικούς αποδέκτες: στον εργολάβο, στην Εφορία και πλέον στο ΥΠΕΧΩΔΕ.

«Νέα ρύθμιση»


ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ είναι καθαρά τυπικό. Το ΥΠΕΧΩΔΕ θα πρέπει να κάνει μία νομοθετική ρύθμιση που να ξεκαθαρίζει- και τυπικά – ότι μπορεί να γίνει χωρίς νομικό πρόβλημα απο τους συμβολαιογράφους η μεταβίβαση.

«Βάσιμες οι ενστάσεις»


ΣΤΟ ΙΔΙΟ κείμενο του νόμου ο νομοθέτης εκφράστηκε πολύ στενότερα απ΄ ό,τι ήταν αναγκαίο, για τους ίδιους λόγους που η «τακτοποίηση» δεν ονομάστηκε «νομιμοποίηση». Συνεπώς η ανησυχία που εκφράστηκε με την πρόσφατη απόφαση του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου για ενδεχόμενες ακυρότητες στα μεταβιβαστικά συμβόλαια, τυπικά φαίνεται βάσιμη. Γι΄ αυτό οι υπουργικές δηλώσεις στη Βουλή είναι αναγκαίο, το συντομότερο δυνατόν, να συμπεριληφθούν και σε ρητή νομοθετική διάταξη, ώστε να μην υπάρξει οποιαδήποτε αμφισβήτηση στις συναλλαγές.