Συνηθίζεται στην Ελλάδα οι πρακτικές από τον διεθνή χώρο (και δη από τις προηγμένες δυτικές χώρες) να αντιμετωπίζονται με ένα μείγμα σεβασμού και θαυμασμούάσχετα εάν σπανίως προσαρμόζονται, αντιγράφονται ή υλοποιούνται επιτυχώς στη χώρα μας. Τούτο το φαινόμενο αφορά σχεδόν όλες τις αγορές- και συνεπώς τον Τύπο. Έτσι, το τελευταίο διάστημα έχει γίνει πολύς λόγος για το διαβόητο σχέδιο Σαρκοζί, δηλαδή για τη δέσμη μέτρων «διάσωσης του Τύπου» που ο Γάλλος πρόεδρος ανακοίνωσε πρόσφατα. Όπως οτιδήποτε κάνει ο εν λόγω πολιτικός, το πλάνο είναι εκ πρώτης όψεως εντυπωσιακό και ευμεγέθες, ενώ σε ένα πλαίσιο φρενήρους υπερδραστηριότητας δίνει την εικόνα της τολμηρής τομής.

Τούτο είναι φυσιολογικό, όταν το σχέδιο αγγίζει σειρά θεμάτων: πρώτον, άμεση οικονομική ενίσχυση εξακοσίων εκατομμυρίων ευρώ (σε τρία χρόνια), καθώς και διπλασιασμό της κρατικής διαφημιστικής δαπάνης. Κατά δεύτερο λόγο, υποστήριξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων των εκδοτών με τα συνδικάτα των πιεστηρίων (ώστε το κόστος παραγωγής να μειωθεί κατά το εν τρίτον) και επέκταση των σημείων διανομής Τύπου. Τέλος, εκτιμώντας προφανώς ότι το πρόβλημα του κλάδου εντοπίζεται στο μάρκετινγκ προς νέους αναγνώστες, την προσφορά δωρεάν ετήσιας συνδρομής σε κάθε νέο/α που συμπληρώνει τα δεκαοκτώ. Κι όλα αυτά έρχονται επιπρόσθετα σε μία πρώτη (έμμεση) βοήθεια που παρείχε προ μερικών εβδομάδων ο Σαρκοζί στους εκδότες: στο όνομα της ποιότητας του τηλεοπτικού προϊόντος, απαγόρευσε τις διαφημίσεις στην κρατική τηλεόραση τις ώρες αιχμής, δηλαδή ύψιστης τηλεθέασης. Το προβλεπόμενο αποτέλεσμα; Ακόμα και ένας πρωτοετής οικονομικής σχολής θα απαντήσει πως εξωγενής συρρίκνωση της προσφοράς ανεβάζει τις τιμές (της τηλεοπτικής διαφήμισης), κάνοντας έτσι τον Τύπο να φαίνεται σχετικά φθηνότερος, άρα ελκυστικότερος. Σε κάθε περίπτωση, επί του παρόντος η όποια ενδεχόμενη κριτική προς τη δέσμη μέτρων είτε χάνεται στο γενικότερο κλίμα κρατικής παρέμβασης και σωτήριων επιδοτήσεων είτε εξοστρακίζεται από το (γενικό και αόριστο) κάλεσμα του Γάλλου προέδρου προς τον Τύπο να «εκσυγχρονισθεί».

Και τούτο είναι ατυχές καθώς, σε δεύτερη ανάγνωση, το σχέδιο Σαρκοζί βρίθει προβλημάτων, αρχίζοντας από το παράδοξο του να επιλέγεται για στήριξη όχι η ποιοτική ειδησεογραφική λειτουργία, αλλά μία συγκεκριμένη πλατφόρμα συσκευασίας και διανομής της (το έντυπο)- και μάλιστα να καλείται ο φορολογούμενος (είτε είναι αναγνώστης είτε όχι) να πληρώσει γι΄ αυτό. Απόρροια της κρατικής επιδότησης είναι και ένα πλήγμα- ή, έστω, μία βολή- κατά της ελευθεροτυπίας, αφού διογκώνεται η εξάρτηση των εκδοτών από την κρατική διαφήμιση που άλλωστε ήδη ξεπερνά το 10% των συνολικών τους εσόδων. Ένα άλλο ζήτημα που οφείλει να προβληματίσει είναι η απόσταση από την πραγματικότητα (σε βαθμό εθελοτυφλίας) της δωρεάν συνδρομής σε δεκαοκτάχρονους: όπως δεν λειτουργούν τα σχολικά προγράμματα προώθησης της εφημερίδας (Νewspapers in Εducation) έτσι οποιαδήποτε ενέργεια που αγνοεί ότι το βασικότερο θέμα είναι το περιεχόμενο (κι όχι η διάθεση του προϊόντος) δεν θα έχει αξιοσημείωτη επιτυχία – γι΄ αυτό και αντίστοιχα η επέκταση των σημείων διανομής, που ευαγγελίζεται ο Γάλλος πρόεδρος, δεν είναι η ουσία.

Έτσι, η συγκεκριμένη δέσμη μέτρων κινδυνεύει να αποπροσανατολίσει τον Τύπο, δημιουργώντας μία προσωρινή ασφάλεια μέσω επιδοτήσεων, αλλά ουσιαστικά αναβάλλοντας την απαραίτητη επανεξέταση τόσο του περιεχομένου όσο και της ευρύτερης στρατηγικής. Στην πλευρά των δομικών αλλαγών, σαφώς περισσότερο ενδιαφέρον έχουν οι θέσεις των Βρετανών εκδοτών, όπως η Τrinity Μirror που, αντιδρώντας στα σενάρια περί κρατικής στήριξης, δήλωσε ότι το σημαντικότερο εντοπίζεται στην αλλαγή του (απαρχαιωμένου) θεσμικού πλαισίου ώστε να επιτραπούν οι εξαγορές και συγχωνεύσεις που θα οδηγήσουν στη δημιουργία ισχυρότερων οντοτήτων. Σίγουρα σοβαρότερη συνεισφορά στον κρίσιμο διάλογο για το μέλλον του Τύπου από την τοποθέτηση του Λορέν Ζοφρέν, διευθυντή της (σκληρότατα αντιπολιτευόμενης, κατά τα άλλα) γαλλικής «Liberation», που σχολίασε ότι «τα μέτρα Σαρκοζί είναι προς τη σωστή κατεύθυνση»… Ο Κων/νος Καμάρας είναι σύμβουλος της Διεθνούς Ένωσης Εφημερίδων και μέλος Δ.Σ. του ΙΑΒ Εurope, πανευρωπαϊκού οργανισμού για τη διαδραστική επικοινωνία

ΑΠΟΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ

Η συγκεκριμένη δέσμη μέτρων μπορεί να αποπροσανατολίσει τον Τύπο, δημιουργώντας μία προσωρινή ασφάλεια μέσω επιδοτήσεων, αλλά ουσιαστικά αναβάλλοντας την εξεύρεση στρατηγικής

Τελευταία Νέα