Περιθώριο 14 μηνών- μέχρι να λήξει η θητεία του Τζορτζ Μπους- έδωσαν εαυτούς στην Αννάπολη Ισραηλινοί, Παλαιστίνιοι και Αμερικανοί ώστε να επιτύχουν την ειρήνη. Νέες ελπίδες και παλιές επιφυλάξεις συμπορεύονται έπειτα από μια διεθνή ειρηνευτική διάσκεψη πλούσια σε συμβολισμό, χειραψίες αλλά και αοριστολογίες.


Πρώτα συναντήθηκε στον Λευκό Οίκο με τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς, έπειτα με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Εχούντ Ολμέρτ, στο τέλος και με τους δύο μαζί. Με τον τρόπο αυτό, ο Αμερικανός πρόεδρος έκλεισε χθες την τριήμερη διάσκεψη για τη Μέση Ανατολή και εγκαινίασε τις πρώτες επίσημες ισραηλινοπαλαιστινιακές διαπραγματεύσεις από το 2000. «Αυτή είναι η αρχή της διαδικασίας, όχι το τέλος», είχε δηλώσει ο Μπους ένα εικοσιτετράωρο νωρίτερα στην Αννάπολη του Μέριλαντ, διαβάζοντας το «κοινό μνημόνιο κατανόησης» στο οποίο κατέληξαν Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι- μετά πολλών πιέσεων- την τελευταία στιγμή, ακριβώς οκτώ λεπτά πριν ανέβει στο βήμα. Οι δύο

ΤΖΟΡΤΖ ΜΠΟΥΣ:

«Θα αφιερώσω το υπόλοιπο της προεδρικής μου θητείας στο να κάνω ό,τι μπορώ για να βοηθήσω στην επίτευξη αυτού του στόχου»

πλευρές συμφώνησαν να αρχίσουν «καλή τη πίστει, διμερείς διαπραγματεύσεις», το κείμενο ωστόσο ήταν τόσο αόριστο που έκανε πολλούς παρατηρητές να δηλώσουν πως «οι Ισραηλινοί αναχώρησαν με περισσότερα από όσα ζητούσαν σε σχέση με τους Παλαιστινίους». «Δεσμεύομαι να αφιερώσω το υπόλοιπο της προεδρικής μου θητείας στο να κάνω ό,τι μπορώ για να σας βοηθήσω να επιτύχετε αυτόν τον φιλόδοξο στόχο», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος απευθυνόμενος στον Αμπάς και τον Ολμέρτ. «Είχα πολλούς καλούς λόγους να μην έρθω. Η ανάμνηση των αποτυχιών στο πρόσφατο και παλαιότερο παρελθόν πέφτει βαριά επάνω μας», δήλωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός απευθυνόμενος στα εβραϊκά στους αντιπροσώπους 45 χωρών, ανάμεσά τους και 16 αραβικά έθνη- όπως η Σαουδική Αραβία και η Συρία, που δεν αναγνωρίζουν το Ισραήλ. Ο Ολμέρτ δήλωσε έτοιμος για τον απαραίτητο «επώδυνο συμβιβασμό» – η λέξη «κατοχή», ωστόσο, δεν αναφέρθηκε στην ομιλία του. «Ούτε εμείς ούτε εσείς πρέπει να ικετεύουμε για την ειρήνη ο ένας από τον άλλον. Η ειρήνη είναι κοινό μας συμφέρον», δήλωσε (στα αραβικά) ο Αμπάς, απαριθμώντας τις πάγιες αξιώσεις των Παλαιστινίων από τους Ισραηλινούς: απελευθέρωση κρατουμένων, πάγωμα οικισμών… Οι τρεις ηγέτες ολοκλήρωσαν τις ομιλίες τους, αντάλλαξαν (σε διάφορους συνδυασμούς) τις απαραίτητες χειραψίες και αποχώρησαν από τη Ναυτική Ακαδημία της Αννάπολης, αφήνοντας τους συμμετέχοντες να συζητούν επί ώρες.

Βίαιες διαδηλώσεις στη Γάζα

Νέες ελπίδες, παλιές επιφυλάξεις: η Χαμάς διακήρυξε πως η Αννάπολη δεν θα φέρει «κανένα αποτέλεσμα», βίαιες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας πραγματοποιήθηκαν τόσο στη Γάζα όσο και στη Δυτική Όχθη, ένας νεκρός και 35 τραυματίες ήταν ο απολογισμός στη Χεβρώνα, «μηδαμινή» χαρακτήρισε την πιθανότητα να επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία μέσα στο 2008 ο (σκληροπυρηνικός) Ισραηλινός υπουργός Άβιγκντορ Λίμπερμαν.

[ ΓΝΩΜΗ ] Η ειρήνη των φοβισμένων


Η Μέση Ανατολή βιώνει κάτι που δεν έχουμε δει εδώ και πολύ καιρό: οι μετριοπαθείς ορθώνουν διστακτικά το ανάστημά τους. Αν αυτό ακούγεται κάπως, ανεπαρκές, φταίει που… είναι.

Όμως σε μια περιοχή όπου οι εξτρεμιστές φτάνουν μέχρι τέλους και οι μετριοπαθείς συνήθως απλώς παρακολουθούν, είναι τα πρώτα καλά νέα εδώ και χρόνια- μια όαση σε μια έρημο απελπισίας.

Το μόνο πρόβλημα είναι πως αυτή η διστακτική προέλαση των μετριοπαθών καθοδηγείται κυρίως από τον φόβο, όχι από κάποιο κοινό όραμα μιας περιοχής στην οποία σουνίτες και σιίτες, Άραβες και Εβραίοι, θα συναλλάσσονται, θα αλληλεπιδρούν, θα συνεργάζονται και θα συμβιβάζονται.

Μέχρι στιγμής, «αυτή είναι η ειρήνη των φοβισμένων», λέει ο Χισάμ Μέλεμ, υπεύθυνος του γραφείου του δορυφορικού δικτύου Αλ Αραμπίγια στην Ουάσιγκτον.

Ο φόβος μπορεί να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο. Ο φόβος της Χαμάς οδήγησε τη Φατάχ σε στενότερη συνεργασία με το Ισραήλ. Ο φόβος της εξάπλωσης της ιρανικής επιρροής έκανε τα αραβικά κράτη- ιδίως τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και την Ιορδανία- να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ και (σιωπηλά) με το Ισραήλ. Ο φόβος μήπως καταρρεύσει η Φατάχ και κληρονομήσει εσαεί το Ισραήλ την ευθύνη για τον παλαιστινιακό πληθυσμό της Δυτικής Όχθης, έφερε το Ισραήλ πίσω στο διαπραγματευτικό τραπέζι της Ουάσιγκτον. Ο φόβος της απομόνωσης έφερε στην Αννάπολη τη Συρία.

Ο φόβος όμως έχει πεπερασμένες δυνατότητες. Για να οικοδομηθεί μια βιώσιμη ειρήνη, χρειάζεται κάτι που απουσιάζει οδυνηρά ύστερα από τον θάνατο του Ανουάρ Σαντάτ, του Γιτζάκ Ράμπιν και του Βασιλιά Χουσεΐν: μια κάποια ηθική τόλμη να κάνεις κάτι «αναπάντεχο». Δεν θα χρειαστείτε ειδικούς στο Μεσανατολικό τους επόμενους μήνες. Αν οι τίτλοι των εφημερίδων σάς φαίνονται αδιάφοροι, θα καταλάβετε πως η Αννάπολη γύρισε τη μίζα σε ένα αυτοκίνητο με σκασμένα λάστιχα. Αν όμως ανοίξετε την εφημερίδα και δείτε μετριοπαθείς Άραβες και Ισραηλινούς να κάνουν πράγματα που σας εκπλήσσουν, τότε θα καταλάβετε πως κάτι κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Τελευταία Νέα