Τις προάλλες…

… στο Παρίσι, το ψυχιατρικό νοσοκομείο της Αγίας Άννας άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό. Οι επισκέπτες μπόρεσαν να ρίξουν μια ματιά σε κάτι που δεν κατάφεραν να δουν ποτέ οι ναζί στη διάρκεια της κατοχής: τις κατακόμβες που βρίσκονται σε βάθος τριάντα μέτρων κάτω από το ψυχιατρείο. Εκεί συναντιόταν μυστικά μια αντιστασιακή οργάνωση γιατρών. Κάτω από την Πόλη του Φωτός, υπάρχει μια άλλη πόλη τυλιγμένη στα σκοτάδια.

Σε μήκος…

… 300 χιλιομέτρων απλώνονται σαν δίχτυ οι παρισινές κατακόμβες. Υπάρχουν εκεί μέσα παλιά ορυχεία γύψου και ασβεστόπετρας- υλικά με τα οποία χτίστηκε η πόλη. Στις σκοτεινές στοές, μυριάδες οστά από πολλές γενιές σκεπάζουν τα τοιχώματά τους. Στις δεκαετίες του 1960 και του 1970, οι νέοι χρειάστηκε να ανακαλύψουν ξανά τις κατακόμβες. Ήταν επικίνδυνο και απαγορευμένο, αλλά οι φοιτητές του Μάη του ΄68 τρύπωναν εκεί μέσα για να ξεφύγουν από τα ΜΑΤ του Ντε Γκωλ. Κυνηγημένος, ένας ολόκληρος νεανικός πληθυσμός ζούσε μια παράλληλη ζωή μέσα στις κατακόμβες. Η εξέγερση του Μάη έσβησε, οι νέοι άρχισαν πάλι να ξαναβγαίνουν σιγά σιγά στον απάνω κόσμο, ώσπου στη δεκαετία του 1990 δεν είχαν απομείνει στις κατακόμβες παρά μονάχα καμιά τρακοσαριά. Τον τελευταίο καιρό που ξαναφουντώνουν οι καταλήψεις στα πανεπιστήμια, ο νεανικός πληθυσμός στις κατακόμβες αυξάνεται πάλι. Μόλις πέφτει ο ήλιος, φοιτητές σε μικρές συντροφιές χώνονται μέσα στις σήραγγες που τους οδηγούν στα έγκατα του Παρισιού. Πρέπει να είναι προσεκτικοί, γιατί παντού παραμονεύουν οι αστυνομικοί, τα ατυχήματα και η λεπτοσπείρωση από τα ποντίκια. «Ανταλλάσσουμε πληροφορίες και συναντιόμαστε με φίλους», λέει η φοιτήτρια Τάρα. «Νιώθουμε σαν εξερευνητές που συναντιόμαστε στην άλλη άκρη του κόσμου». Οι τρωγλοδύτες…

… αυτοί κρύβουν τα πραγματικά τους ονόματα. Είναι η Μαύρη Αράχνη, ο Καταστρούμφ, ο Πρίγκιπας του Σκότους, ο Φρανκ Ενστάιν. Στις ιστοσελίδες που έχουν ανοίξει στο Ίντερνετ καλούν κι άλλους να πάνε κοντά τους και δημοσιεύουν χάρτες με τις σήραγγες. Όμως αυτοί οι χάρτες είναι παλιοί κι εύκολα μπορεί να χαθεί κανείς μέσα στις στοές. Ένα από τα αγαπημένα παιχνίδια αυτών των σύγχρονων τρωγλοδυτών είναι να αναζητούν στοές που συνδέουν τις κατακόμβες με τις σήραγγες του παρισινού μετρό.

Ο υπόγειος…

… κόσμος δεν είναι ποτέ απομονωμένος από τον επιφανειακό, έλεγε ο Γάλλος κοινωνικός ανθρωπολόγος Μαρκ Οζέ, γράφοντας για τις σήραγγες του μετρό. Οι «υπόγειοι» συμπυκνώνουν και μεγεθύνουν όσα συμβαίνουν στην επιφάνεια. Σε αυτές τις σήραγγες φαίνεται το περιθώριο, γιατί στα σπλάχνα τους βρίσκουν καταφύγιο οι απόβλητοι της πόλης. Από πάνω τους, οι διαβάτες περπατούν στο φως της ημέρας ανυποψίαστοι για την ανθρώπινη παρουσία κάτω από τα πόδια τους. Θα χρειαζόταν να τρυπώσουν τριάντα μέτρα κάτω από τη γη για να καταλάβουν γιατί δεν μπορούν να συναντηθούν με τους νέους στον απάνω κόσμο και γιατί από αυτό το φως οι σημερινοί νέοι προτιμούν τα σκοτάδια.