Ο Ηρακλής Λάιος έκοψε το τσιγάρο για χάρη της κόρης του και ήδη μετρά σαράντα ολόκληρα χρόνια αποχής από το κάπνισμα. «Κάπνιζα από το 1945 μέχρι το 1965 ογδόντα τσιγάρα τη μέρα. Η κόρη μου άρχισε να βήχει και να παραπονιέται ότι φταίω εγώ γι΄ αυτό. Το έκοψα μαχαίρι, όπως λένε. Πέταξα τα τσιγάρα στα σκουπίδια και από τότε δεν το ξανάβαλα στο στόμα μου».


OΒασίλης Ιωαννίδης δεν τα κατάφερε το ίδιο καλά. «Έκοψα το τσιγάρο για μια εβδομάδα και μετά το ξανάρχισα. Με τη γυναίκα μου έχουμε αποφασίσει από κοινού να μην καπνίζουμε στο σπίτι και στο αυτοκίνητο, αλλά παρ΄ όλα αυτά η μυρωδιά ενοχλεί τα παιδιά μας που συνεχώς διαμαρτύρονται και μας ζητούν να κόψουμε το κάπνισμα», λέει στα «ΝΕΑ».

Η περίπτωση του κ. Ιωαννίδη είναι και η πιο συνηθισμένη αφού παρά τις προσπάθειες και τις διαφορετικές βοηθητικές μεθόδους που υπάρχουν, στην πλειονότητά τους οι καπνιστές δεν καταφέρνουν να κόψουν το τσιγάρο.

Τρίτο σκληρό ναρκωτικό. «Μετά την ηρωίνη και την κοκαΐνη, η νικοτίνη είναι το τρίτο σκληρό ναρκωτικό που αφαιρεί τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων και απαιτεί απεξάρτηση με ιατρικές μεθόδους», αναφέρει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Πνευμονολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Παν. Μπεχράκης.Βελονισμός, τσίχλες, τσιρότα και σπρέι έχουν επιστρατευθεί για τη διακοπή του καπνίσματος αλλά σύμφωνα με τους ειδικούς βοηθούν το πολύ το 30% των καπνιστών να κόψει το κάπνισμα. Όπως εξηγεί ο καθηγητής, «τίποτα δεν γίνεται εάν δεν υπάρχει πραγματική βούληση του καπνιστή να απεξαρτηθεί. Και πάλι πάντως τα ποσοστά δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. Μόλις το 25% με 30% όσων επιχειρούν να κόψουν το τσιγάρο απαλλάσσεται οριστικά από αυτή την κακή και βλαβερή συνήθεια. Και αυτό επειδή το τσιγάρο συνδέεται πολλές φορές με άλλες συνήθειες και γίνεται μέρος καθημερινών διαδικασιών, όπως ο καφές, το φαγητό ή και το σεξ. Χρειάζεται πολύ μεγάλη προσπάθεια και ψυχολογική στήριξη για να απαλλαγεί κάποιος οριστικά από το τσιγάρο».

Σε όλη τη χώρα λειτουργούν σήμερα πάνω από 20 Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος σε δημόσια νοσοκομεία- τα μισά στην Αττική

Στα ειδικά ιατρεία. Ο κ. Μπεχράκης θεωρεί ότι «ο καλύτερος τρόπος για να διακόψει κανείς το κάπνισμα είναι να απευθυνθεί στα ειδικά ιατρεία που έχουν συσταθεί στα δημόσια νοσοκομεία. Αυτά συστήνω και στους ασθενείς μου που θέλουν να κόψουν το τσιγάρο, επειδή πρόκειται για μια ολοκληρωμένη μέθοδο που περιλαμβάνει και φαρμακευτική αγωγή και ψυχολογική στήριξη από ειδικούς». Σε όλη τη χώρα λειτουργούν σήμερα πάνω από 20 Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος σε δημόσια νοσοκομεία- τα μισά βρίσκονται σε νοσοκομεία της Αττικής. Οι επισκέψεις γίνονται μια φορά την εβδομάδα, όπου κάθε ενδιαφερόμενος παρακολουθεί εξατομικευμένο πρόγραμμα διακοπής. Η εντατική παρακολούθηση περιλαμβάνει 15 επισκέψεις και σύμφωνα με τους υπευθύνους των ιατρείων το ποσοστό επιτυχίας μπορεί να φτάσει το 45%.

Τσίχλες και τσιρότα. Άλλοι πάντως καταφεύγουν σε πιο… γρήγορες λύσεις: «Καθημερινά έρχονται στο φαρμακείο και μου ζητούν τσίχλες με νικοτίνη για να κόψουν ή να ελαττώσουν το κάπνισμα. Κάπως λιγότερη ζήτηση έχουν τα τσιρότα. Συνήθως τέτοια προϊόντα ζητούν άνδρες μεταξύ 30 και 45 χρόνων», αναφέρει ο φαρμακοποιός κ. Νικόλας Αλεξόπουλος. Οι τσίχλες και τα αυτοκόλλητα τσιρότα θεωρούνται υποκατάστα της νικοτίνης και χρησιμοποιούνται συνήθως για 12 εβδομάδες (δεν είναι απαραίτητη η συνταγή γιατρού).

Το αντικαταθλιπτικό φάρμακο. Το πρώτο αντικαπνιστικό φάρμακο που κυκλοφόρησε ήταν ένα ήπιο αντικαταθλιπτικό, η βουπροπιόνη, που αρχικά χρησιμοποιήθηκε μόνο ως τέτοιο και στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι προκαλεί απέχθεια για το τσιγάρο. Χορηγείται μόνο με συνταγή γιατρού και η θεραπεία διαρκεί από 7 έως 19 εβδομάδες.

Πώς βοηθάει ο βελονισμός. «Ο βελονισμός βοηθάει τον καπνιστή να νιώσει ευφορία χωρίς το τσιγάρο προκαλώντας έκκριση συγκεκριμένων ορμονών που ονομάζονται ενδορφίνες», αναφέρει ο κ. Μπεχράκης. «Ο βελονισμός δρα σε τρία επίπεδα: Σε πρώτο επίπεδο παράγονται στον οργανισμό ενδογενείς ουσίες που μοιάζουν με τη νικοτίνη και δεν υπάρχει στέρηση. Στη συνέχεια ο καπνιστής χαλαρώνει, απαλλάσσεται από το άγχος, το στρες και την υπερένταση που τον κάνουν συνήθως να ζητάει τσιγάρο και σε τρίτο επίπεδο δημιουργείται υπεραιμία στη βλεννογόνο του στόματος και της μύτης με αποτέλεσμα να προκαλείται απέχθεια προς το τσιγάρο», λέει ο κ. Χρήστος Μαρκόπουλος, διευθυντής της Κλινικής Έρευνας και Εφαρμογής Παραδοσιακού Βελονισμού. Σύμφωνα με τους βελονιστές, τα ποσοστά επιτυχίας της μεθόδου για τη διακοπή του καπνίσματος είναι 60%- 80%.