Τα αρχαιότερα και ισχυρότερα σαγόνια του κόσμου ανακάλυψαν επιστήμονες.

Ανήκουν σε ένα προϊστορικό πλάσμα που ήταν ο φόβος και ο τρόμος των θαλασσών

πριν από 400 εκατομμύρια χρόνια.

Το αρχαίο θαλάσσιο τέρας, του οποίου το επιστημονικό όνομα είναι Dunkleosteus

terrelli, είχε το ισχυρότερο δάγκωμα από οποιοδήποτε άλλο γνωστό πλάσμα.

Μπορούσε να κλείνει τα σαγόνια του με δύναμη 5 τόνων – δηλαδή τετραπλάσια από

τη δύναμη του Βασιλικού τυραννόσαυρου. Το τρομερό ψάρι, του οποίου το μήκος

έφτανε τα 10 μέτρα και το βάρος τους 4 τόνους, μπορούσε να κόψει έναν καρχαρία

στα δύο με μία μονάχα δαγκωνιά. Επίσης μπορούσε να τρώει ζώα που ήταν κατά

πολύ μεγαλύτερα από το άνοιγμα του στόματός του.

«Αυτό το πλάσμα μπορούσε να καταβροχθίζει τα πάντα στο περιβάλλον του», λέει ο

Φίλιπ Άντερσον, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας του Πανεπιστημίου του

Σικάγου που ασχολήθηκε με το θαλάσσιο τέρας. Ήταν ένα από τα θαλάσσια

αρπακτικά που κυριαρχούσαν κατά τη δεβόνια γεωλογική περίοδο, πριν από την

εμφάνιση των δεινοσαύρων. Εκείνη την περίοδο οι καρχαρίες αφθονούσαν στις

θάλασσες. Τα πρώτα έντομα και αμφίβια, όπως ο ιχθυόστεγος, έκαναν την πρώτη

εμφάνισή τους. Σχηματίζονταν τα πρώτα δάση από σποριόφυτα, όπως οι γιγαντιαίες

φτέρες και τα βρύα, καθώς και οι πρώτοι ψαμμίτες στις ερήμους.

Ήταν δυσκίνητο

Η ανάλυση του απολιθωμένου κρανίου του ψαριού αποκάλυψε ότι είχε το ισχυρότερο

δάγκωμα από όλα τα γνωστά πλάσματα. Το Dunkleosteus terrelli ανήκε στην

κατηγορία των πλακοδέρμων, μιας ομάδας θωρακισμένων αρπακτικών. Όμως, μολονότι

ήταν το μεγαλύτερο μέλος της, πιστεύεται ότι τελικά «ηττήθηκε» από τους

μικρότερους ανταγωνιστές του. Λόγω του μεγέθους και του βάρους του ήταν

δυσκίνητο. Τα πλακόδερμα εξαφανίστηκαν εν μέρει επειδή τα εκτόπισαν οι

ελαφρύτεροι και πιο ευκίνητοι καρχαρίες.

Στην έρευνά τους, που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Επιστολές Βιολογίας», ο δρ

Άντερσον και ο Μαρκ Γουέστνιτ, έφορος του Τμήματος Ιχθύων στο Μουσείο του

Σικάγου, ανέπλασαν το μυϊκό σύστημα των εκπληκτικών σαγονιών του ψαριού

χρησιμοποιώντας ένα απολιθωμένο κρανίο. Διαπίστωσαν ότι διέθετε έναν μοναδικό

μηχανισμό στα σαγόνια του, τον οποίο αποτελούσαν τέσσερις περιστροφικές

αρθρώσεις που συνεργάζονταν αρμονικά, ασκούσαν τεράστια ισχύ και επέτρεπαν στο

ζώο να δαγκώνει με μεγάλη ταχύτητα. Μπορούσε να ανοίγει το στόμα του μέσα σε

ένα πέμπτο του δευτερολέπτου. Είναι ασυνήθιστο για ψάρι να συνδυάζει τόσο

μεγάλη ταχύτητα και δύναμη στο δάγκωμα.

«Αυτή η έρευνα δείχνει πόσο χρήσιμη μπορεί να αποβεί η θεωρία της μηχανικής

στη μελέτη της συμπεριφοράς απολιθωμένων ζώων» λέει ο δρ Άντερσον. «Δεν

μπορούμε φυσικά να παρακολουθήσουμε αυτά τα ζώα να τρώνε, αλλά μπορούμε να

κατανοήσουμε τις δυνατότητές τους εξετάζοντας τη διαμόρφωση και τη λειτουργία

των διατηρημένων μελών τους».

©The Times, 2006