Θα το σκέπτονται και θα γίνεται!

Οι ασθενείς που είναι παράλυτοι από τον λαιμό και κάτω θα έχουν τη

δυνατότητα να πιάσουν το κουτάλι και να φάνε μόνοι τους, προβλέπει ο

Αμερικανός καθηγητής Τζον Ντόνογκιου για τα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτό θα

πραγματοποιηθεί με τη βοήθεια εμφυτεύματος στον εγκέφαλο, το οποίο θα

διεγείρει τους μυς των ασθενών.

Τα εμφυτεύματα του εγκεφάλου που επέτρεψαν στους τετραπληγικούς να μετακινούν

τους κέρσορες των υπολογιστών με τη δύναμη της σκέψης, τα επόμενα χρόνια θα

μπορούν να διεγείρουν και τους μυς των ασθενών. Μάλιστα θα τους βοηθούν να

ελέγχουν έως ένα βαθμό τα άκρα τους, ώστε να μπορούν να πιάσουν και να

χειριστούν το κουτάλι του φαγητού.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Τζον Ντόνογκιου από το Πανεπιστήμιο Μπράουν στο Ρόουντ

Άιλαντ, κατά το πρώτο στάδιο οι κινήσεις του ασθενούς θα είναι περιορισμένες.

Με τη νέα τεχνολογία, δημιουργούνται οι προοπτικές για να αλλάξει ουσιαστικά η

ζωή πολλών ανθρώπων, οι οποίοι έχουν υποστεί κάκωση στην περιοχή του νωτιαίου

μυελού και στηρίζονται σε άλλους για βασικές καθημερινές ανάγκες, όπως να

σηκωθούν από το κρεβάτι, να πλυθούν και να ντυθούν. «Οι ασθενείς δεν θα

μπορούν να παίξουν πιάνο ή να γράψουν. Ωστόσο, η νέα τεχνολογία θα αποδείξει

ότι μπορεί να αποκατασταθεί η σύνδεση ανάμεσα στον εγκέφαλο και τους μυς»,

εξηγεί ο καθηγητής Ντόνογκιου και εκφράζει την αισιοδοξία του ότι «τα επόμενα

πέντε χρόνια θα τα έχουμε καταφέρει». Ο νωτιαίος μυελός αποτελεί μέρος του

κεντρικού νευρικού συστήματος και οι περισσότερες βλάβες του προέρχονται από

τραυματισμούς της σπονδυλικής στήλης.

Επόμενος στόχος

Να ξεπεραστούν οι τραυματισμοί που προκαλούν παράλυση και αρχικά να μπορέσει ο

ασθενής να αυτοεξυπηρετηθεί, είναι ο επόμενος μεγάλος στόχος του καθηγητή

Ντόνογκιου και της ομάδας του. Οι ερευνητές έχουν στα χέρια τους αυτό που

ουσιαστικά αποτελεί την πρώτη ύλη για το μακρόπνοο εγχείρημα: είναι ο

μηχανισμός BrainGate, ένα εμφύτευμα για τον εγκέφαλο μεγέθους ασπιρίνης, το

οποίο καταγράφει τα ηλεκτρικά σήματα από το τμήμα του εγκεφάλου που

επεξεργάζεται την κίνηση των άκρων.

Το τσιπάκι BrainGate ήταν αυτό που έκανε την ερευνητική επιστημονική ομάδα του

Πανεπιστημίου Μπράουν γνωστή διεθνώς. Τον Ιούλιο, η επιστημονική επιθεώρηση

«Nature» δημοσίευσε λεπτομέρειες για το τσιπάκι και για τους δύο πρώτους

ασθενείς στους οποίους εμφυτεύτηκε. Ο ένας από αυτούς είναι ο Ματ Νέιγκλ, 25

χρόνων από τη Μασαχουσέτη. Ο Νέιγκλ έμαθε σε εννέα μήνες να το χρησιμοποιεί

για να μετακινεί τον κέρσορα στον υπολογιστή του, να ανοίγει τις ηλεκτρονικές

επιστολές του, να παίζει παιχνίδια, ακόμη και να κινεί έναν ρομποτικό

βραχίονα, μέσω της σκέψης. Με δυο λόγια, το BrainGate διάβαζε τη σκέψη του

Νέιγκλ και τη μετέτρεπε σε κίνηση.

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Θα παρακολουθεί τους επιληπτικούς ασθενείς

ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ των ερευνών του, ο καθηγητής Ντόνογκιου προσπαθεί να

εμπλουτίσει τη συσκευή BrainGate τελειοποιώντας το λογισμικό της, ώστε να

παραχωρήσει περισσότερο έλεγχο στους ασθενείς. Για να πραγματοποιηθεί αυτό

απαιτείται η σύνδεσή της με έναν άλλο μηχανισμό, με τη βοήθεια του οποίου

κινούνται οι μύες που έχουν παραλύσει. Ο μηχανισμός αυτός ονομάζεται

Λειτουργική Ηλεκτρική Διέγερση (FES): με τη χρήση ηλεκτρισμού, προκαλεί

συσπάσεις στους μυς και έχει χρησιμοποιηθεί ήδη σε περίπου 300 ασθενείς με

περιορισμένη παράλυση. Για παράδειγμα, ασθενής που είναι παράλυτος από τη μέση

και κάτω κάνει χρήση της FES και μπορεί να σηκωθεί από την αναπηρική καρέκλα.

«Στόχος μας είναι να συνδέσουμε το BrainGate με το σύστημα FES και γι’ αυτό

πιστεύουμε ότι θα χρειαστούν πέντε χρόνια. Σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε τον

ασθενή να πιάσει το κουτάλι και να φάει μόνος του. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι

εφικτό», τόνισε ο καθηγητής Ντόνογκιου. Όπως ο ίδιος επισημαίνει, εξετάζεται

επίσης το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθεί η συσκευή BrainGate για τη διάγνωση και

τη θεραπεία και άλλων νευρολογικών διαταραχών. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι

ίσως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση επιληπτικών ασθενών

και για τα συμπτώματα που προειδοποιούν για επικείμενο επεισόδιο.

ΑΠΛΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

«Θέλω να ανάβω το φως, να απαντώ στο τηλέφωνο»

Η ΛΙΖ ΜΑΡΤΙΝ δεν ζητάει πολλά. Θα ήθελε όμως να είναι σε θέση να

βοηθήσει τον εαυτό της σε στιγμές που δυσκολεύεται να ζητήσει βοήθεια. «Δεν

καταλαβαίνουν οι άνθρωποι πως το να μην είσαι σε θέση να κάνεις απλά πράγματα

– όπως να ξυθείς όταν έχεις φαγούρα – μπορεί να σε τρελάνει. Απλά πράγματα θα

μπορούσαν να μου αλλάξουν τη ζωή, όπως να ανάβω μόνη το φως, να απαντώ στο

τηλέφωνο».

Η 57χρονη Μάρτιν εργαζόταν σε σταθμό της Πυροσβεστικής πολλά χρόνια. Το 1991

όμως έμεινε παράλυτη ύστερα από ένα τρομακτικό ατύχημα: χάλασε το αυτοκίνητό

της και ο οδηγός ενός φορτηγού, που δεν είχε δει το όχημά της ακινητοποιημένο

στον δρόμο, έπεσε πάνω της. Σήμερα μπορεί να κουνήσει λίγο μόνο το κεφάλι και

τον λαιμό της και κάθε μέρα χρειάζεται δύο άτομα για να τη βοηθήσουν να

σηκωθεί από το κρεβάτι.

Η Μάρτιν έχει ενημερωθεί για τις τελευταίες έρευνες των επιστημόνων. «Θα είναι

υπέροχο να διατεθεί στους ασθενείς αυτή η τεχνολογία», επισημαίνει για το

BrainGate. «Κάνω φυσικοθεραπεία κάθε πρωί, μερικές φορές και το βράδυ. Έτσι,

αν κάποια στιγμή στο μέλλον βρεθεί κάτι για να μας βοηθήσει, θέλω να είμαι

έτοιμη και να βρίσκομαι, σε όσο γίνεται καλή κατάσταση».