Τον αρχαιότερο σκελετό παιδιού από το οικογενειακό δέντρο των προγόνων των

σύγχρονων ανθρώπων ανακάλυψαν επιστήμονες στην Αιθιοπία, προσθέτοντας έτσι

άλλο ένα κομμάτι στο παζλ της εξέλιξης.

Το κρανίο του… αρχαιότερου παιδιού στον κόσμο που οι επιστήμονες «βάφτισαν»

με δύο ονόματα: Σέλαμ (στα αιθιοπικά σημαίνει ειρήνη), αλλά και Μικρή Λούσι.

Στην ένθετη φωτό η απεικόνιση της… πιτσιρίκας στο εξώφυλλο του «National Geographic»

Ο σκελετός – το κρανίο, ο κορμός και τα άνω και κάτω άκρα – βρέθηκε σχεδόν

ολόκληρος και ανήκει σε ένα μικρό κορίτσι του είδους Australopithecus

afarensis, το οποίο πέθανε σε ηλικία 3 ετών πριν από 3,3 εκατομμύρια χρόνια.

Το κορίτσι ονομάστηκε Σέλαμ, που στα αιθιοπικά σημαίνει ειρήνη, και ο σκελετός

του αποτελεί το αρχαιότερο απολίθωμα ανθρωποειδούς παιδιού. Ήταν μέλος της

οικογένειας Australopithecus afarensis που σύμφωνα με τους επιστήμονες έζησε

στην Αφρική πριν από περίπου 3-4 εκατομμύρια χρόνια και στον κατάλογο της

εξελικτικής διαδικασίας βρίσκεται στο μεταίχμιο ανάμεσα στον πίθηκο και στον

άνθρωπο.

Ονομάστηκε επίσης Μικρή Λούσι, γιατί σε απόσταση περίπου 3 χιλιομέτρων από το

σημείο στο οποίο ανακαλύφθηκε, είχε βρεθεί το 1974 το πρώτο απολίθωμα

afarensis, η Λούσι, η οποία είχε βαπτιστεί έτσι γιατί οι επιστήμονες τη στιγμή

που την εντόπισαν άκουγαν το τραγούδι των Beatles «Lucy in the Sky with

Diamonds».

Σε όρθια στάση

Από την πρώτη ανάλυση που έκαναν οι ειδικοί στο σκελετό του κοριτσιού

συμπεραίνουν ότι τα ανατομικά της χαρακτηριστικά εμπίπτουν τόσο στην κατηγορία

των ανθρώπων όσο και των πιθήκων κι αυτό γιατί διακρίνονται προσαρμογές στο

σώμα που προφανώς έγιναν για να περπατά σε όρθια στάση στα δύο πόδια,

ταυτόχρονα όμως υπάρχουν και στοιχεία που δείχνουν ότι σκαρφάλωνε στα δέντρα.

Για τους επιστήμονες αυτό σημαίνει πως το είδος στο οποίο ανήκει το τρίχρονο

κορίτσι έζησε στη μεταβατική χρονική περίοδο που τα ανθρωποειδή εξελίσσονταν

σε δίποδα.

Ο σκελετός της βρέθηκε στην περιοχή Ντικίκα της Βορειοανατολικής Αιθιοπίας

στις 10 Δεκεμβρίου του 2000 από τον Τιλαχούν Γκεμπρεσελάσι, μέλος της ομάδας

του Αλεμσέγκεντ. Έκτοτε, οι επιστήμονες χρειάστηκαν σχεδόν έξι χρόνια για να

βγάλουν με μεγάλη προσοχή τα κομμάτια των οστών της Σέλαμ, χρησιμοποιώντας

συχνά οδοντιατρικά εργαλεία για να απομακρύνουν τις πέτρες και την άμμο

κόκκο-κόκκο.

Λεπτομέρειες για το απολίθωμα που ανακαλύφθηκε στην Αιθιοπία δημοσιεύονται

στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature».

Με πόδια ανθρώπου και μυαλό πιθήκου

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ του εγκεφάλου της Σέλαμ, ή αλλιώς της μικρής Λούσι,

φαίνεται πως ενώ η νοητική της κατάσταση παρέπεμπε μάλλον σε πίθηκο παρά σε

άνθρωπο, ο εγκέφαλος του είδους που εκπροσωπεί είχε ήδη αρχίσει να εξελίσσεται

στην κατεύθυνση που στη συνέχεια θα παρήγε τη σύγχρονη ανθρώπινη νοημοσύνη. Τα

οστά των ποδιών της δείχνουν ότι περπατούσε όρθια στην ηλικία των τριών ετών.

Τα οστά των δαχτύλων της όμως είναι μακριά και καμπυλωτά, όπως των χιμπατζήδων

και βάσει αυτού οι επιστήμονες εκτιμούν ότι είναι πολύ πιθανό η μικρή Λούσι να

μοίραζε τον χρόνο της περπατώντας στο έδαφος και σκαρφαλώνοντας στα δέντρα.

Άλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο προέρχεται από το υοειδές οστό (βρίσκεται μεταξύ

της βάσης της γλώσσας και του λάρυγγα), το οποίο δεν είχε βρεθεί ποτέ μέχρι

τώρα σε είδος αρχαιότερο από τον Νεάντερταλ. Το οστό αυτό στη Σέλαμ θυμίζει

και πάλι πίθηκο, ωστόσο η ερευνητική του αξία είναι μεγάλη γιατί θα βοηθήσει

τους ειδικούς στις έρευνές τους για τις αρχές του ανθρώπινου λόγου. Από τα

μέχρι στιγμής στοιχεία, οι ειδικοί πιστεύουν ότι η Σέλαμ είχε χάσει τη ζωή της

σε πλημμύρες…

«Το γεγονός ότι η Σέλαμ βρέθηκε σχεδόν ολόκληρη, σε συνδυασμό με την

παλαιότητά της και την ηλικία κατά τον θανάτο της, καθιστά αυτό το εύρημα

μοναδικό στην ιστορία της παλαιοανθρωπολογίας, ενώ ανοίγει και νέους δρόμους

έρευνας για την παιδική ηλικία των πρώιμων προγόνων του ανθρώπου» επισήμανε ο

Ζερεσενάι Αλεμσέγκεντ, ο Αιθίοπας επιστήμονας του γερμανικού Ινστιτούτου Μαξ

Πλανκ, ο οποίος ηγήθηκε της ομάδας που βρήκε και εξέτασε τη Σέλαμ.