Οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες της ακτινοθεραπείας είναι ποικίλες και

ανεξάρτητες από την περιοχή του σώματος που ακτινοβολείται ή τη δόση της

ακτινοβολίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις υποχωρούν σύντομα μετά την

ολοκλήρωση της θεραπείας, ενώ σε άλλες χρειάζεται λίγος χρόνος για να

περάσουν. Το πρώτο βήμα για να αντιμετωπισθούν καλύτερα είναι να ενημερωθεί

γι’ αυτές ο θεράπων ιατρός. Ωστόσο, είναι αρκετά αυτά που μπορεί να κάνει ο

ίδιος ο ασθενής για να τις αμβλύνει. Αν, λ.χ., αναπτύξει κόπωση, πρέπει να

φροντίσει να κοιμάται αρκετά και να εναλλάσσει τις καθημερινές δραστηριότητές

του με διαλείμματα για ξεκούραση. Αν ο ασθενής παρουσιάσει ναυτία και έμετο,

μπορεί να ζητήσει από τον γιατρό του ένα φάρμακο κατά της ναυτίας, αλλά και να

κάνει τροποποιήσεις στη διατροφή του (λ.χ. να αποφεύγει τα μπαχαρικά). Οι

ασκήσεις χαλάρωσης επίσης μπορεί να βοηθήσουν. Οι ασθενείς που παρουσιάζουν

ανορεξία, μπορούν να βοηθηθούν φροντίζοντας να τρώνε συχνά αλλά λίγο – και σε

όσο το δυνατόν πιο ευχάριστο περιβάλλον. Αν η ακτινοθεραπεία προκαλέσει

αλλαγές στη γεύση του ασθενούς (δίχως όμως ναυτία και έμετο), τα καρυκεύματα

μπορεί να βοηθήσουν. Το ίδιο και το βούρτσισμα των δοντιών πριν από το φαγητό.

H ακτινοθεραπεία μπορεί επίσης να προκαλέσει διάρροια, αν γίνεται χαμηλά στην

κοιλιά – σε τέτοια περίπτωση, ο ασθενής πρέπει να πίνει πολλά υγρά και να

αποφεύγει τα πλούσια σε φυτικές ίνες τρόφιμα, όπως τα φρέσκα φρούτα, τα ωμά

λαχανικά και τα όσπρια. Οι ασθενείς που κάνουν ακτινοθεραπεία στο κεφάλι ή

στον λαιμό μπορεί να παρουσιάσουν ερεθισμό στο στόμα ή στον φάρυγγα, που

μπορεί να αντιμετωπισθεί με συχνό βούρτσισμα των δοντιών (με οδοντόβουρτσα με

μαλακές τρίχες) και αποφυγή των διαλυμάτων για στοματικές πλύσεις που

διατίθενται στο εμπόριο. Όταν, τέλος, πέφτουν τα μαλλιά, μόνη λύση είναι η

χρήση περούκας, φουλαριού ή καπέλου έως ότου τελειώσει η θεραπεία και

επανέλθει η τριχοφυΐα.

Ο Παναγιώτης Παντελάκος είναι πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας

Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας