Αναζήτηση
|
|
Τα σχέδια της NASA δεν σταματούν στη Σελήνη και τον Άρη. Επεκτείνονται στην
εξερεύνηση και κατάκτηση άλλων κόσμων μακρινών, πέρα από το ηλιακό μας
σύστημα. Εκείνους που μόνο το πλήρωμα του Σταρ Τρεκ έχει αντικρύσει. Για να
φτάσουν όμως εκεί κάποτε οι άνθρωποι, δεν αρκεί να είναι προετοιμασμένοι για
κάθε ενδεχόμενη στενή επαφή τρίτου τύπου. Θα πρέπει πρώτα από όλα, να έχουν
αναπτύξει προστασία ενάντια σε έναν μεγάλο μας εχθρό: τις γαλαξιακές κοσμικές
ακτίνες.
|
|
Οι ακτίνες αυτές είναι ταχύτατα κινούμενα ενεργά σωματίδια (πρωτόνια,
ηλεκτρόνια και ατομικοί πυρήνες), που μπορούν να διαπεράσουν τα πάντα και
φυσικά το ανθρώπινο σώμα, προκαλώντας βλάβη στο DNA, κάτι που τελικά μπορεί να
οδηγήσει στην ανάπτυξη καρκίνου. Πρόσφατα, οι αστρονόμοι κατάφεραν να
εντοπίσουν την πηγή των σωματιδίων αυτών, τα οποία η NASA πιστεύει ότι
προέρχονται από «συνταξιούχα» κβάζαρ, δηλαδή γαλαξίες που περιέχουν μαύρες
τρύπες τεράστιας μάζας, που έριχναν κάποτε το λαμπρό τους φως στο Σύμπαν. Οι
ερευνητές μελέτησαν αρκετούς γαλαξίες που βρίσκονται κοντά στη Μεγάλη Άρκτο.
Καθένας από τους γαλαξίες αυτούς έχει μία κεντρική μαύρη τρύπα με μάζα ίση με
100 εκατομμύρια ήλιους. Αν περιστρέφονταν οι μαύρες τρύπες, θα εκτόξευαν
ατομικά σωματίδια προς τη Γη με μεγάλη ταχύτητα που θα πλησίαζε αυτή του
φωτός.
Οι «συνήθεις ύποπτοι». Τα σουπερνόβα, γιγαντιαία αστέρια που
εκρήγνυνται, θεωρούνται οι συνήθεις ύποπτοι για την πρέλευση των περισσότερων
διαστημικών ακτίνων. Όμως, ο εντοπισμός της πηγής των ακτίνων υψηλής ενέργειας
είναι δυσκολότερος. Οι κοσμικές ακτίνες είναι από τις ελάχιστες πηγές που
μεταφέρουν στο ηλιακό μας σύστημα υλικά από τον υπόλοιπο γαλαξία και από
άλλους γαλαξίες. Διαφέρουν στη σύνθεση και την προέλευσή τους από τις ηλιακές
κοσμικές ακτίνες, που αποτελούνται κυρίως από πρωτόνια και πυρήνες ηλίου, οι
οποίοι αποκτούν ταχύτητα από την ηλιακή δραστηριότητα. Τα μαγνητικά πεδία που
βρίσκονται διάσπαρτα στον γαλαξία και το ηλιακό μας σύστημα και περιβάλλουν τη
Γη, παρεμβάλλονται στον δρόμο τους και αλλοιώνουν τις κινήσεις τους. Έτσι οι
επιστήμονες δεν μπορούν να χαρτογραφήσουν με σιγουριά την προέλευσή τους
ακριβώς.
Έκρηξη αστέρων. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το μόνο που έχει γλιτώσει τη
Γη από εκρήξεις των αστέρων είναι η τύχη. Θα μπορούσαν να συμβαίνουν πολύ πιο
κοντά μας, στη δική μας γειτονιά. Σύμφωνα με έρευνες, αν γινόταν μία τέτοια
έκρηξη αρκετά κοντά στη Γη, σε απόσταση 50 ετών φωτός, η ατμόσφαιρα της Γης θα
«έπαιρνε φωτιά» και η θερμοκρασία των ωκεανών θα έφτανε στα ύψη εξαφανίζοντας
κάθε ίχνος ζωής στον πλανήτη.
Οι ερευνητές της NASA και του Πανεπιστημίου του Πρίνστον αναγνώρισαν τέσσερις
ελλειπτικούς γαλαξίες οι οποίοι ενδεχομένως συνδέονται με την παραγωγή
κοσμικών ακτίνων υψηλής ενέργειας. Υποθέτουν πως αυτοί οι τεράστιοι γαλαξίες
ήταν κάποτε κβάζαρ, όπου μαύρες τρύπες κατάπιαν ό,τι βρέθηκε στο διάβα τους
και εκτόξευσαν έντονη ακτινοβολία σε όλο το Σύμπαν.
«Για πρώτη φορά, βλέπουμε τα ίχνη μίας πιθανής σύνδεσης ανάμεσα στις διαδρομές
των κοσμικών ακτίνων και γαλαξίες με μαύρες τρύπες», εξηγεί ο καθηγητής του
Πρίνστον Ντιέγκο Τόρες. Κατά τους επιστήμονες, αν αυτοί οι γαλαξίες έχουν τώρα
περιστρεφόμενες μαύρες τρύπες, θα διαθέτουν το κατάλληλο περιβάλλον για να
παράγουν κοσμικές ακτίνες σκορπώντας τες με μεγάλες ταχύτητες στο Διάστημα.
«Κοσμικά ρολόγια». Οι εκρήξεις των σουπερνόβα επιταχύνουν τις κοσμικές
ακτίνες. Τα απομεινάρια των εκρήξεων – νέφη αερίων και μαγνητικά πεδία –
διαρκούν χιλιάδες χρόνια. Εκεί, οι κοσμικές ακτίνες ανεβάζουν ταχύτητες και
δραπετεύουν προς όλες τις κατευθύνσεις. Στο εσωτερικό των νεφών που αφήνουν
πίσω τους οι αστρικές αυτές εκρήξεις, υπάρχουν αστρονομικά σώματα (όπως είναι
τα πάλσαρ και οι μαύρες τρύπες), τα οποία εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες
ακτινοβολιών υψηλής ενέργειας (ακτίνες χ και γ). Οι ακτινοβολίες αυτές με τον
χρόνο μειώνονται. Οι μετρήσεις αυτών των αστρονομικών σωμάτων, κάτι «σαν
κοσμικά ρολόγια», θα μπορούσαν να μας πουν πότε δημιουργήθηκε αυτό το υλικό
στο γαλαξιακό μαγνητικό πεδίο πριν ξεφύγει και πάρει τον δικό του δρόμο.
Επιμέλεια: Στέφανος Κρίκκης, Εύη Ελευθεριάδου
