Αναζήτηση
Στην Ελλάδα των τελευταίων 30 χρόνων μπορούμε να διακρίνουμε χονδρικά δύο
κυρίαρχες αντιλήψεις για την πολιτική. H πρώτη αντιλαμβάνεται την πολιτική με
όρους εξουσίας. Σύμφωνα μ’ αυτή ο πολιτικός επιδιώκει να είναι αρεστός και
στοχεύει πρωτίστως στη μακρόχρονη, αν είναι δυνατό, στη διαρκή παραμονή του
στην εξουσία. H κινητήριος δύναμη των πολιτικών αποφάσεων είναι είτε η
μανιώδης προσπάθεια να διασφαλιστεί η εκλογική δυναμική είτε το κυνήγι της
προσωπικής υστεροφημίας του ηγέτη. H δεύτερη αντίληψη αντιμετωπίζει την
πολιτική ως πράξη ευθύνης απέναντι στον πολίτη. Σύμφωνα με τη δεύτερη άποψη, η
πολιτική οφείλει να ξεπερνά τα όρια του αρεστού και να παίρνει σημαντικές
αποφάσεις αψηφώντας το πολιτικό κόστος και προτάσσοντας γενικότερους
συλλογικούς στόχους με βάση το συμφέρον της χώρας και των μελλοντικών γενεών.
Η αντίληψη της N.Δ. για το μεσαίο χώρο είναι απόρροια της πρώτης άποψης,
σύμφωνα με την οποία η πολιτική αποτελεί κυρίως ένα κυνήγι κατάκτησης,
διατήρησης και διαιώνισης της εξουσίας. Κατά συνέπεια, για τη Νέα Δημοκρατία,
ο μεσαίος χώρος δεν αποτελείται από ανθρώπους με συγκεκριμένα κοινωνικά
χαρακτηριστικά αλλά είναι το πεδίο στο οποίο κερδίζονται οι εκλογές. Είναι το
5%-10% των ψηφοφόρων που δεν ψηφίζουν με βάση παραδοσιακές κομματικές
ταυτίσεις. Είναι οι ψηφοφόροι των οποίων οι ιδεολογικές και κομματικές
προτιμήσεις κλίνουν προς το πολιτικό κέντρο. Υπ’ αυτή την έννοια ο μεσαίος
χώρος, όπως τον αντιλαμβάνεται η N.Δ., αποτελεί ένα κατασκεύασμα, ένα στοιχείο
εκλογικής τακτικής και συγχρόνως έναν όρο της πολιτικής γεωγραφίας χωρίς ουσία
και συνέπειες για την καθημερινότητα των πολιτών.
Σε αντίθεση όμως από το κατασκεύασμα του μεσαίου χώρου, υπάρχει η
πραγματικότητα της μεσαίας τάξης, της πλειοψηφίας δηλαδή του ελληνικού
πληθυσμού. Όλων αυτών που βρίσκονται μεταξύ των φτωχών και των εισοδηματικά
ανώτερων στρωμάτων. Σε αντιδιαστολή με το 5%-10% των μετακινούμενων ψηφοφόρων
του μεσαίου χώρου της N.Δ., η μεσαία τάξη πλησιάζει σε μέγεθος το 70% του
ελληνικού πληθυσμού. Μια πλειοψηφία που αναμφίβολα χαρακτηρίζεται από έντονη
διαφοροποίηση ως προς το εισόδημα, τα πιστεύω, τις αξίες και τις πολιτικές
πεποιθήσεις. Μια πλειοψηφία όμως που σε επίπεδο καθημερινότητας και
οικογενειακής ζωής αντιμετωπίζει κοινές προκλήσεις, επιδιώξεις και ανησυχίες.
Μια παραμελημένη πλειοψηφία.
Οι πολίτες που συνιστούν τη μεσαία τάξη σήμερα έχουν ξεπεράσει την αγωνία της
επιβίωσης από την οποία διακατέχονται τα φτωχά στρώματα, έχουν όμως φιλοδοξίες
και περιθώρια για κοινωνική άνοδο. Όλοι αυτοί μας στέλνουν ένα απλό μήνυμα:
αισθάνονται αυξημένη ανασφάλεια.
Οι πολίτες της μεσαίας τάξης δεν εστιάζουν πρωτίστως στα οικονομικά του
κράτους ή την «απογραφή». Θεωρούν ότι το ζήτημα της δημοσιονομικής
σταθεροποίησης έχει δρομολογηθεί και επιθυμούν η Πολιτεία να στραφεί στο
επίπεδο της «μικρο-οικονομίας» και του βιολογικού και κοινωνικού κύκλου ζωής
της οικογένειας. Περιμένουν από το κράτος να τους επιστρέψει ένα μέρος των
χρημάτων που επενδύουν για την εκπαίδευση των παιδιών τους και για την υγεία
της οικογενείας τους. Απαιτούν από την κυβέρνηση να τους διευκολύνει
περιορίζοντας την ταλαιπωρία που υφίστανται στις συναλλαγές τους με τις
υπηρεσίες, να δώσει δουλειά με προοπτική στα παιδιά τους, να επιτρέψει στην
οικονομία να κινηθεί ελεύθερα πραγματοποιώντας παράλληλα επενδύσεις και
παρεμβάσεις σε τομείς και περιοχές που το έχουν ανάγκη.
H μεσαία τάξη σήμερα, αν και δεν αποτελεί τάξη με την παραδοσιακή έννοια του
όρου, είναι ωστόσο μια συγκεκριμένη πραγματικότητα η οποία ξεπερνά τα στενά
όρια του μεσαίου χώρου όπως τον αντιλαμβάνεται η N.Δ. Ως τέτοια η ελληνική
μεσαία τάξη είναι παραμελημένη κοινωνικά, βρίσκεται στα πρόθυρα νευρικής
κρίσης οικονομικά ενώ αισθάνεται ότι δεν εκπροσωπείται πολιτικά. Οι πολίτες
των μεσαίων στρωμάτων θεωρούν ότι η συζήτηση περί μεταρρύθμισης διεξάγεται σ’
ένα αφηρημένο επίπεδο με πολλά προσχήματα και άπειρες υπεκφυγές. Οι πολίτες,
αυτοί και οι οικογένειές τους, απαιτούν αλλαγές και αποτελέσματα και δεν
μπορούν να περιμένουν την αναθεώρηση του Συντάγματος για να δουν βελτιώσεις
στην καθημερινότητά τους.
Σε αντίθεση με τη συντηρητική N.Δ., ένα προοδευτικό κόμμα όπως το ΠΑΣΟΚ που
αντιλαμβάνεται την πολιτική ως πράξη ευθύνης έχει χρέος και συμφέρον να μιλάει
για την πραγματικότητα της μεσαίας τάξης, να αποδομεί το κατασκεύασμα του
μεσαίου χώρου και να προτείνει λύσεις οι οποίες στη σημερινή ιστορική συγκυρία
δεν μπορεί παρά να είναι τολμηρές και αποτελεσματικές.
