Κάθε πρωί, ακολουθεί τον παραλιακό δρόμο από το σπίτι της για το Ενιαίο

Λύκειο της Λέρου. Ατενίζει τη θάλασσα και ονειρεύεται τον εαυτό της πάνω στη

γέφυρα ενός εμπορικού πλοίου. Το όνειρο της 17χρονης μαθήτριας Νίκης Καζιλιέρη

είναι να πετύχει στις εξετάσεις για τη Σχολή Εμποροπλοιάρχων.

«Υπάρχουν και μέρες που είμαι πολύ κουρασμένη από το σχολείο, ιδίως τις

Τρίτες που έχω ενισχυτική διδασκαλία. Τότε δεν βγαίνω με τον πατέρα μου για

ψάρεμα», λέει η Νίκη

Για τα περισσότερα παιδιά της ηλικίας της οι εξετάσεις για τις Ανώτερες και

τις Ανώτατες Σχολές αποτελούν τη βασική τους προτεραιότητα. H Νίκη όμως δεν

έχει αυτή την πολυτέλεια. H οικογένειά της είναι από τις πιο φτωχές του νησιού

και η 17χρονη κάθε απόγευμα βοηθά τον πατέρα της στο ψάρεμα.

H Νίκη ξέρει να κάνει τα πάντα πάνω στο οκτάμετρο οικογενειακό καΐκι. Να

μολάρει (δηλαδή να ρίχνει) τα δίχτυα, να λεβάρει (να τα σηκώνει), να τα

ξεψαρίζει και να τα μπαλώνει.

«Υπάρχουν και μέρες που είμαι πολύ κουρασμένη από το σχολείο, ιδίως τις Τρίτες

που έχω ενισχυτική διδασκαλία. Τότε δεν βγαίνω με τον πατέρα μου για ψάρεμα»,

λέει η Νίκη. «Οι γονείς μου δεν έχουν κανένα πρόβλημα που ασχολούμαι με το

ψάρεμα αφού όλοι μας ασχολούμαστε με αυτή τη δουλειά – ακόμη και η μητέρα μου,

η κυρία Βασιλική».

Βλέπουν την προσπάθεια όλοι

Όλοι στο νησί ξέρουν πόσο πολύ προσπαθεί η 17χρονη. «Το ψάρεμα διαρκεί συνήθως

γύρω στις έξι ώρες», εξηγεί η Νίκη. «Το πρωί, πριν από το σχολείο, αλλά και το

απόγευμα μόλις επιστρέψω γίνεται το μπάλωμα των διχτυών και το βράδυ πάμε και

τα ρίχνουμε».

Ο πατέρας της κυρ Αντώνης καμαρώνει για την κόρη του. «Μη σας φαίνεται ότι

κάνω κάτι δύσκολο και παράξενο. H θάλασσα μου αρέσει και με ξεκουράζει»

συνεχίζει η Νίκη. Ωστόσο διευκρινίζει: «Επαγγελματίας ψαράς δεν γίνομαι. Κι αν

δεν πετύχω στις εξετάσεις για τη Σχολή Εμποροπλοιάρχων θα ξαναδώσω του

χρόνου». H Νίκη έχει δύο μικρότερα αδέλφια. Τον 15χρονο Φώτη που αποφάσισε να

μη συνεχίσει στο Λύκειο και να γίνει ψαράς και τον 10χρονο Μάρκο που πηγαίνει

στο Δημοτικό Σχολείο του νησιού.

«Κάθε μέρα βοηθάω τον άντρα μου στο καΐκι»

«H δουλειά αυτή είναι πολύ δύσκολη και δεν πληρώνεται με τίποτα», λέει η

56χρονη Πόπη Αλέξη, που βοηθάει τον σύζυγό της στο ψάρεμα

ΑΠΟ THN HMEPA που παντρεύτηκε η 56χρονη Πόπη Αλέξη βοηθάει τον σύζυγό

της στο ψάρεμα και στις υπόλοιπες δουλειές στο οικογενειακό ψαροκάικο, που

είναι δεμένο στον Άγ. Νικόλαο της Κρήτης. «H δουλειά αυτή είναι πολύ δύσκολη

και δεν πληρώνεται με τίποτα. Όμως το καΐκι έχει μεγάλα έξοδα και αν δεν

βάλεις προσωπική δουλειά τα χρέη δεν εξοφλούνται», λέει. «Το ξεψάρισμα και το

ράψιμο των διχτυών είναι μερικές από τις δουλειές που τις κάνουμε μόνοι μας».

«Το γρι-γρι λειτουργεί από τον Μάρτιο έως τον Οκτώβριο. Τότε, φέρνουμε πλήρωμα

από την Αίγυπτο και δεν απασχολούμαι πολύ. Τον υπόλοιπο καιρό όμως, που

ψαρεύουμε κυρίως με παραγάδια, δεν έχουμε τη δυνατότητα να πληρώσουμε για

πλήρωμα και έτσι είμαστε μαζί με τον άντρα μου. Τότε, κάνω σχεδόν τα πάντα

πάνω στο καΐκι».

ΣΥΜΦΩΝΑ ME EPEYNA που πραγματοποίησε το 2003 (στα Δωδεκάνησα, τη Λέσβο,

την Εύβοια, την Αργολίδα και την Αιτωλοακαρνανία) η επίκουρη καθηγήτρια του

Τμήματος Θαλάσσιας Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ιωάννα

Καστρίτση-Καθαρίου για τις συζύγους των ψαράδων «οι γυναίκες που συμμετέχουν

στην αλιεία βοηθώντας τους συζύγους τους σε πολλές δουλειές αποτελούν τη χρυσή

εφεδρεία για την αντιμετώπιση του προβλήματος της γήρανσης που παρατηρείται

στους αλιείς».

Ένδειξη μαρασμού του επαγγέλματος αποτελεί το γεγονός ότι μόλις το 4,4% των

ψαράδων είναι νέοι στο επάγγελμα (εργάζονται έως πέντε χρόνια), ενώ το 41,2%

έχουν στη θάλασσα πάνω από 35 χρόνια, ενώ δεν παρατηρείται τάση ανανέωσης.

Όπως προκύπτει από την έρευνα, η πλειοψηφία των γυναικών των ψαράδων (76,2%)

δεν εργάζονται, αλλά ανήκουν στην κατηγορία των συμβοηθούντων και μη

αμειβομένων μελών της οικογένειας, φροντίζοντας το σπίτι, τα παιδιά και τους

ηλικιωμένους, ενώ προσφέρουν σημαντική βοήθεια (επί της ουσίας είναι ψαράδες)

στον σύζυγό τους στο καΐκι.

Λιγότερο μορφωμένες. Οι σύζυγοι των ψαράδων είναι αναλφάβητες σε ποσοστό 20%

έναντι 6% των ανδρών τους και απόφοιτες Δημοτικού σε ποσοστό 53,2% έναντι

60,9% των συζύγων τους.

Ετήσιο εισόδημα. Το 82,4% των συζύγων ψαράδων δήλωσε μηδενικό εισόδημα. Το

2,4% των γυναικών που ασχολείται πραγματικά με την αλιεία δηλώνει εισόδημα

10.000 ευρώ. Το μεγαλύτερο ωστόσο ποσοστό των απασχολουμένων γυναικών (12,1%)

δηλώνει ετήσιο εισόδημα από 3.000 έως 10.000 ευρώ.