Πρόσωπα Ο τόπος όπου οι γυναίκες κυβερνούν

Είναι ένα χωριό στην Αφρική όπου τον νόμο τον επιβάλλουν οι γυναίκες και οι

άνδρες μένουν να κοιτούν, ανήμποροι, από γειτονικές καλύβες.

Ουμότζα είναι το όνομα του χωριού, που στα σουαχίλι θα πει «ενότητα». Το

ίδρυσε πριν από δέκα χρόνια, στη Βόρεια Κένυα, μια κοινότητα γυναικών που

είχαν υποστεί βιασμό και γι’ αυτό οι σύζυγοί τους τις είχαν διώξει. Σιγά σιγά

το πείραμα πέτυχε, το χωριό άνθησε οικονομικά, έγινε κέντρο υποδοχής για

δεκάδες άλλες γυναίκες και τώρα αποτελεί έναν προμαχώνα του αφρικανικού

φεμινισμού. Αρχηγός του χωριού είναι η Ρεμπέκα Λολοζόλι.

«H γυναίκα δεν μετράει καθόλου στην κοινωνία μας», λέει η Ρεμπέκα στην

«Ουάσινγκτον Ποστ». «Δεν μπορούμε να απαντάμε στους άνδρες ούτε να μιλάμε

μπροστά τους. Δεν έχει σημασία αν έχουμε δίκιο ή άδικο. Όλα αυτά πρέπει να

αλλάξουν». H Ρεμπέκα δέχεται συνεχώς απειλές κατά της ζωής της, αλλά προχωράει

πεπεισμένη για το δίκιο του αγώνα της. Τον άρχισε πόρτα πόρτα, από τα γύρω

χωριά έως τη γειτονική πόλη Άρτσερς Ποστ -και πριν από λίγο καιρό έφτασε μέχρι

τη Νέα Υόρκη, στην Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για τις Γυναίκες. «Τα δικαιώματα

πρέπει να τα διεκδικούμε» λέει, «ο σεβασμός θα έλθει ως επακόλουθο. Αν

μείνουμε σιωπηλές, κανείς δεν θα σκεφτεί ότι έχουμε κάτι να πούμε».

H τελευταία προστατευόμενη του χωριού είναι μια 13χρονη, την οποία είχαν

υποσχεθεί για νύφη σε έναν άνδρα που έχει τρεις φορές την ηλικία της και είναι

αδελφός της Ρεμπέκα. Κανένας ενδοιασμός. «Εσύ είσαι κοριτσάκι», είπε στη

νεοαφιχθείσα, «και εκείνος γέρος. Οι γυναίκες δεν πρέπει να αποδέχονται τέτοια

πράγματα». Οι άνδρες φυσικά δεν είναι ευχαριστημένοι. Σε μια πρόκληση προς το

Ουμότζα, ίδρυσαν δίπλα του ένα χωριό μόνο με άνδρες. «Ο άνδρας είναι το

κεφάλι», υποστηρίζει ο αρχηγός του χωριού, Σεμπάστιαν Λέζινικ, «η γυναίκα

είναι ο σβέρκος. Πώς μπορεί το κεφάλι να δέχεται συμβουλές από τον σβέρκο;».

Οι γυναίκες του διπλανού χωριού είναι «σημάδι των καιρών» προσθέτει, «γυναίκες

που δημιουργούν προβλήματα, όπως η Ρεμπέκα».

Το Ουμότζα διαθέτει πολιτιστικό και τουριστικό κέντρο και οι γυναίκες ζουν από

τα χρήματα που αφήνουν οι τουρίστες, οι οποίοι επισκέπτονται το γειτονικό

καταφύγιο του Σαμπούρου. Οι άνδρες του χωριού-ανταγωνιστή προσπάθησαν να

φτιάξουν ένα παρόμοιο τουριστικό κέντρο, αλλά απέτυχαν και πολλοί αναγκάστηκαν

να αναζητήσουν αλλού δουλειά. Αντίθετα η κοινότητα της Ρεμπέκα πάει θαυμάσια.

Οι γυναίκες της Ουμότζα κατέκτησαν σταδιακά οικονομική αυτονομία που τους

επιτρέπει να στέλνουν τα παιδιά στο σχολείο, να αρνούνται οικονομικές

προσφορές για να παντρέψουν τα κορίτσια από μικρά και να αποκρούουν πρακτικές

ταπεινωτικές, τις οποίες στις κοινότητες όπου ζούσαν προηγουμένως ήταν

υποχρεωμένες να αποδέχονται: από τον ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων τους

ώς την αποδοχή της πολυγαμίας των συζύγων τους και τους βιασμούς, που έμεναν

σχεδόν πάντα ατιμώρητοι.