«Προσαρμογή» με… καταιγίδα φόρων σε καύσιμα, ποτά και τσιγάρα θα

επιδιώξει η κυβέρνηση, προκειμένου να υποχωρήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα

κάτω από 3% του ΑΕΠ το 2006, από τα επίπεδα του 6% και πλέον που διαμορφώθηκε

με την απογραφή και τις υπερβάσεις του προϋπολογισμού του 2004.

Το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης που συνέταξε και υποβάλλει σήμερα η

κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενσωματώνει προβλέψεις για μείωση του

ελλείμματος, οι οποίες στηρίζονται σε νέα φορολογικά μέτρα που επεξεργάζεται

ήδη το οικονομικό επιτελείο και πρόκειται να επιβάλει το επόμενο διάστημα υπό

τις υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για νέους φόρους που θα

επιβληθούν φέτος και το 2006, παρά τις αρχικές υποσχέσεις της κυβέρνησης ότι

δεν θα προχωρήσει σε αύξηση των φόρων. Το… χαράτσι της φορολογίας μαζί με τη

συνέχιση της εισοδηματικής πολιτικής λιτότητας στους μισθούς και τις συντάξεις

– η οποία άρχισε ήδη από φέτος – το 2006 και το 2007 θα πλαισιώσουν την

πολιτική σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής που σκοπεύει να εφαρμόσει η

κυβέρνηση την επόμενη τριετία, παραπέμποντας στις ελληνικές καλένδες τις

δεσμεύσεις περί ήπιας προσαρμογής.

Το Πρόγραμμα, που τελεί υπό την έγκριση των Βρυξελλών, συντάχθηκε με την

παραδοχή ότι το 2004 το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα έκλεινε σε 6,1% του

εθνικού προϊόντος, δηλαδή προτού η κυβέρνηση δεχθεί το ηχηρό χαστούκι της

Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), η οποία την Παρασκευή ουσιαστικά

προανήγγειλε τη διαμόρφωσή του σε υψηλότερα επίπεδα. Πρόκειται για εξέλιξη που

δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την προσπάθεια μείωσης του ελλείμματος σε

3,5%-3,7%, όπως προβλέπουν για φέτος τα σενάρια του Προγράμματος που υποβάλει

σήμερα η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τις

υποδείξεις προς την κυβέρνηση, την περασμένη Παρασκευή (μετά τη δημοσιοποίηση

των στοιχείων της Eurostat) από την εκπρόσωπο Τύπου του αρμόδιου κοινοτικού

επιτρόπου κ. Αλμούνια, για τη λήψη πρόσθετων μέτρων το 2005, προμηνύει ότι θα

ληφθούν άμεσα νέα μέτρα (τα οποία πλέον δεν αποκλείουν τα αρμόδια στελέχη του

οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης).

Τα τρία φοροεισπρακτικά μέτρα

Τα μέτρα «πρώτης γραμμής» για την αύξηση των φορολογικών εσόδων, τα οποία –

σύμφωνα με πληροφορίες – μελετά να επιβάλει φέτος η κυβέρνηση, είναι η αύξηση

της φορολογίας σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης – τα οινοπνευματώδη ποτά, τα

τσιγάρα και τα καύσιμα. H τροπολογία για την αύξηση της φορολογίας στα τσιγάρα

έχει ήδη συνταχθεί και είναι ζήτημα χρόνου η κατάθεσή της στη Βουλή. Θα

προβλέπει – σύμφωνα με πληροφορίες – την επιβολή ελάχιστου ποσού φόρου ανά

πακέτο τσιγάρων, καταργώντας τον σημερινό αναλογικό φόρο και τη θέσπιση

ανώτατης λιανικής τιμής ανά πακέτο. H αλλαγή αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα να

αυξηθεί η λιανική τιμή των λεγόμενων φθηνών τσιγάρων, από 0,8-1 ευρώ που

πωλούνται σήμερα σε 1,4-1,5 ευρώ (αύξηση τιμής έως και 80%). H αύξηση αυτή θα

εισφέρει στα ταμεία του Δημοσίου ετησίως περί τα 400 εκατομμύρια ευρώ, τα

οποία θα πληρώσουν κυρίως τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Από την άλλη, η

ανώτατη λιανική τιμή των τσιγάρων ενδεχομένως να αυξηθεί από 2,7 σε 2,8 ευρώ,

πλήττοντας ακόμη και τους καταναλωτές που επιλέγουν τα «επώνυμα» τσιγάρα.

Το δεύτερο φοροεισπρακτικό μέτρο που εξετάζεται να εφαρμοστεί εντός του 2005,

είναι η αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης που επιβάλλεται στα

οινοπνευματώδη ποτά. Πρόκειται για μέτρο άμεσης εισπρακτικής απόδοσης, λόγω

της υψηλής κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών.

Εκτός από τα ποτά, στις επιλογές του οικονομικού επιτελείου βρίσκεται και η

αύξηση της φορολογίας στα καύσιμα. H αύξηση του φόρου κατανάλωσης που

επιβάλλεται στα καύσιμα, εφόσον οριστικοποιηθεί, θα παρουσιαστεί από την

κυβέρνηση ως μέτρο εναρμόνισης της ελληνικής φορολογίας καυσίμων προς την

αντίστοιχη, υψηλότερη φορολογία άλλων χώρων. Ωστόσο, δεδομένου ότι τους

τελευταίους μήνες οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου κινούνται σε επίπεδα ρεκόρ,

έχοντας βάλει «φωτιά» και στις τιμές που διατίθενται τα καύσιμα στους

καταναλωτές, πιθανή αύξηση της φορολογίας των καυσίμων θα επιφέρει νέο πλήγμα

για τους καταναλωτές.

ΦΠΑ και πετρέλαιο θέρμανσης

ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ του Προγράμματος Σταθερότητας για την αύξηση των

φορολογικών εσόδων το 2006 και το 2007 (από 7,8% έως 9,3% το 2006 και από 7,4%

έως 8,5% το 2007, ανάλογα με τον βαθμό… αισιοδοξίας του δημοσιονομικού

σεναρίου), δημιουργούν την προοπτική να επιβληθούν μέτρα για την αύξηση της

φορολογίας και το 2006. Το οικονομικό επιτελείο δεν έχει αποκλείσει για το

2006 το ενδεχόμενο να αυξηθούν οι συντελεστές ΦΠΑ κατά μία εκατοστιαία μονάδα

και να μεταταγούν προϊόντα ευρείας κατανάλωσης από τον χαμηλό σε υψηλότερο

συντελεστή.

Εξετάζεται ακόμη η εξίσωση της φορολογίας του πετρελαίου θέρμανσης με εκείνη

του πετρελαίου κίνησης, γεγονός που θα επιχειρηθεί να παρουσιαστεί ως

παρέμβαση για τον περιορισμό του λαθρεμπορίου και της νοθείας πετρελαίου.

Ουσιαστικά, η κίνηση αυτή θα προκαλέσει αύξηση της λιανικής τιμής του

πετρελαίου θέρμανσης κατά 60%-70%. Από το υπουργείο θα επιχειρηθεί να

αντισταθμιστεί αυτή η αύξηση με την παροχή επιδόματος θέρμανσης.

Οι προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας για τις δαπάνες προαναγγέλλουν,

ουσιαστικά, τη συνέχιση και τα επόμενα δύο χρόνια της πολιτικής λιτότητας που

εφαρμόζεται φέτος από την κυβέρνηση. Οι συνολικές θα αυξηθούν το 2006 από 6%

έως 7,8% και το 2007 από 6,2% ές 7,1% ανάλογα με το δημοσιονομικό σενάριο που

επιλέγεται. Πρόκειται για προβλέψεις που θεωρούνται ωστόσο ιδιαίτερα

αισιόδοξες, γεγονός που δεν αποκλείει νέες υπερβάσεις στο μέλλον. «Κλειδί» θα

είναι ο ρυθμός ανάπτυξης φέτος και τα επόμενα δύο χρόνια. Τα δύο σενάρια

προβλέπουν επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης σε επίπεδα ακόμη και κάτω του 3%

φέτος και 3,3% για το 2006 και το 2007.