Ένας ουρανός κατακόκκινος

Τα θεατρικά μονόπρακτα που παραστάθηκαν για δεύτερη χρονιά, στα πλαίσια της

Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, υπήρξαν μια εμπνευσμένη πρωτοβουλία, που η σύσσωμη

ανταπόκριση του κοινού την έκανε να φαντάξει μεγαλειώδης. Αν απομονώνω και

υπογραμμίζω το «Ο ουρανός κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη, είναι γιατί

ξεπερνά τα όρια ενός θεατρικού έργου και γίνεται μια πράξη ύψιστης πολιτικής

και ηθικής σημασίας.

Τι εννοώ: H ηρωίδα Σοφία Αποστόλου, που το βιογραφικό της το συγκροτούν ένας

πεθαμένος σύζυγος κομμουνιστής, μια σπάνια προσωπική ευγένεια, μια χαριτωμένη

ευφυΐα κι ένας άσχημος και ηλίθιος γιος, είναι αντιπροσωπευτική περίπτωση μιας

λαοθάλασσας ανώνυμων γυναικών. H απόφασή της να νοικιάσει ένα διαμερισματάκι

απέναντι από τις Φυλακές Κορυδαλλού, για να μένει δίπλα στον γιο της που

εκτίει μια πολύχρονη φυλάκιση, εικονογραφεί με τον πιο παραστατικό τρόπο τη

ρήξη με τις διατεταγμένες προδιαγραφές του καταναλωτικού προτύπου, που η ίδια

η Σοφία Αποστόλου κάποια στιγμή το καταγγέλλει με την υπέροχη φράση «Οι αστοί

με τις ηλίθιες εκδρομές τους τα Σαββατοκύριακα στα νησιά».

Όταν ευγενέστατη φίλη ηθοποιός ρώτησε, μετά τη δεύτερη παράσταση του «Ο

ουρανός κατακόκκινος», τη Λούλα Αναγνωστάκη ποια υπήρξε η αφορμή για να γράψει

το μυθικό ήδη μονόπρακτό της, η συγγραφέας απάντησε: «Ήταν μια εποχή που ήμουν

οργισμένη με όλους και με όλα».

Αξίζει να σταθεί κανείς στο σημείο που το έργο γίνεται ένας ύμνος στους

ποδοπατημένους, τσαλακωμένους ανθρώπους μιας καθημερινότητας που τρέχει δίπλα

μας δίχως να την υποψιαζόμαστε. Σε ανθρώπους που, σε πείσμα και αντίθεση με

ό,τι μας προβάλλεται ως η νόμιμη πραγματικότητα, οργανώνονται εσωτερικά μέσα

στην κοινωνική τους απαξίωση μεταβάλλοντας σε εύσημο την πιο αξιόμεμπτη πτυχή

της ζωής τους.

Δεν ντρέπομαι να γράψω ότι δεν ήμουν ο μόνος θεατής που έκλαιγε γοερά στο

άκουσμα της Σοφίας Αποστόλου (αναμιμνησκόμενης υπέροχων παλιών ημερών) να λέει

ότι κάνει τη δική της επανάσταση και κηρύσσει τον δικό της Οκτώβρη, με το να

φροντίζει τον φυλακισμένο ηλίθιο γιο της. Στα γρανάζια που έχει εμπλακεί η

υπόθεση «πολιτισμός», με συνέπεια να συνομολογούν οι πάντες σε συμβατικά

αποδεκτές αξίες, η μοναδική διέξοδος που μας προσφέρεται είναι να μη φοβηθούμε

να ομολογήσουμε πως ό,τι μας εκθέτει ανεπανόρθωτα, είναι εκείνο που μας

μεγαλώνει εσωτερικά.

H Σοφία Αποστόλου, που οι Φυλακές Κορυδαλλού γίνονται ο διάδρομος απογείωσής

της για μια ζωή που δεν θα την οσφρανθούν καν χιλιάδες πετυχημένοι απόφοιτοι

πανεπιστημίων, υπαινίσσεται πως έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τις

αξίες των αστών. Το προσωπικό «περιθώριο» του καθενός μας προοιωνίζεται τη

μεγάλη συλλογική αλλαγή στο μέλλον.

(Να είσαι καλά Λούλα Αναγνωστάκη, που απ’ την αετοφωλιά της οδού Καψάλη

έστειλες το μήνυμα μιας αειθαλούς επανάστασης).