H συνταγή γνωστή και… ιρλανδική: μείωση των φόρων για τους ξένους επενδυτές,

προκειμένου να έρθουν στη χώρα και να επενδύσουν. H Ελλάδα προσθέτει στο

οπλοστάσιό της και αυτό το όπλο, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί στη μάχη για την

απόκτηση μεριδίου από το περίπου ένα τρισεκατομμύριο ευρώ των άμεσων ξένων

επενδύσεων που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Μόνο που η

μείωση της φορολογίας, από μόνη της, δεν επαρκεί για την προσέλκυση ξένων

επενδύσεων.

Όπως δείχνουν διεθνείς μελέτες, οι επενδυτές, εκτός από χαμηλή φορολογία,

θέλουν και άλλα πράγματα: καλές υποδομές, ποιοτικό εργατικό δυναμικό με

ανταγωνιστικές αμοιβές και φιλική προς το επιχειρείν δημόσια διοίκηση. Την

τελευταία δεκαετία, η μόδα για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων είναι η

προσφορά φορολογικού χαρακτήρα κινήτρων προς τους επενδυτές, όπως μειωμένοι

φορολογικοί συντελεστές, φοροαπαλλαγές και ταχύτερες αποσβέσεις των

επενδυτικών δαπανών των επιχειρήσεων.

Παραδείγματα

Μερικά παραδείγματα: H Ιρλανδία, μια από τις πρώτες διδάξασες στη χρήση

φορολογικών κινήτρων για την προσέκλυση ξένων επενδύσεων, έφθασε φέτος να

μειώσει τον συντελεστή φορολόγησης των κερδών στο 12,5% για όλες τις

επιχειρήσεις. Παράλληλα, ισχύει ακόμη μικρότερος φορολογικός συντελεστής (10%)

για νέες επιχειρήσεις και για διάρκεια έως και δέκα ετών για νέες επιχειρήσεις

του κλάδου των χημικών, φαρμακευτικών και ηλεκτρονικών προϊόντων. Ας σημειωθεί

ότι ο μέσος συντελεστής παγκοσμίως κυμαίνεται μεταξύ 30% και 35%.

H Πορτογαλία έχει (από το 2000) μειώσει τη φορολογία των επιχειρήσεων έως και

15% για επενδύσεις που πραγματοποιούνται στον εμπορικό, τον βιομηχανικό και

τον αγροτικό τομέα. H Ισπανία μείωσε τον συντελεστή φορολογίας επιχειρήσεων

για ορισμένες επενδύσεις. Παράλληλα, προσφέρονται στις επιχειρήσεις

φορολογικές ελαφρύνσεις για ορισμένες δαπάνες, όπως έρευνα και ανάπτυξη

(R&D) και προγράμματα κατάρτισης, ενώ έχουν θεσπιστεί και ορισμένες

φοροεκπτώσεις για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στη Γερμανία ισχύουν

φοροεκπτώσεις ύψους 10% για την πραγματοποίηση επενδύσεων στις ανατολικές

περιοχές της χώρας.

Στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα εξαγγέλθηκε πρόσφατα ότι νέες επιχειρήσεις που θα πραγματοποιούν

μεγάλες παραγωγικές επενδύσεις (ύψους άνω των 30 εκατομμυρίων ευρώ) θα

επιβραβεύονται με χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή κερδών (25% αντί για 35%)

για διάρκεια δέκα ετών. Το ερώτημα είναι αν η παροχή φορολογικών κινήτρων

αποτελεί πράγματι μαγνήτη ξένων επενδύσεων.

Παραπλανητική σύγκριση

Το 1997 η Ιρλανδία προσείλκυσε 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια άμεσες ξένες

επενδύσεις, έχοντας από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 ξεκινήσει την παροχή

φορολογικών κινήτρων. Το ποσό αυτό δεκαπλασιάστηκε, φθάνοντας το 2000 στα 24,7

δισ. δολάρια. Δεν έγινε, όμως, το ίδιο με τη Βραζιλία. Ενώ έχει θεσπίσει από

τα μέσα της δεκαετίας του ’90 ειδικά φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση

ξένων επενδύσεων, δεν πέτυχε αυτά που προσδοκούσε. Το 1997 προσείλκυσε

επενδύσεις ύψους 18,9 δισ. δολαρίων, ενώ το 2000 το ποσό αυτό είχε απλώς

διπλασιαστεί. Ο διπλασιασμός αυτός, ωστόσο, συνοδεύτηκε από την απώλεια

μεγάλων φορολογικών εσόδων σε σχέση με τις επενδύσεις που έγιναν στη Βραζιλία.

Στη μέση η αλήθεια

H αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι,

πράγματι, το ύψος της φορολογίας επηρεάζει σημαντικά τις επενδύσεις. Όσο

χαμηλότερη είναι η φορολογία σε μια χώρα τόσο περισσότερες επενδύσεις

προσελκύει. Ωστόσο, η φορολογία δεν είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας

επηρεασμού των διεθνών επενδυτικών αποφάσεων. Μελέτη έδειξε ότι η μείωση της

διαφθοράς στο Μεξικό θα είχε το ίδιο αποτέλεσμα για την προσέλκυση επενδύσεων

με τη μείωση του συντελεστή φορολογίας κερδών κατά 30 εκατοστιαίες μονάδες.

Παράλληλα, μελέτη του ΟΟΣΑ έδειξε ότι το φορολογικό σύστημα είναι λιγότερο

σημαντικό από την ποιότητα της οικονομίας και των θεσμών σε μια χώρα.

Επιπλέον, σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 75 μεγάλες αμερικανικές

επιχειρήσεις, μόνο τέσσερις απάντησαν ότι η φορολογία είναι ο πιο σημαντικός

παράγοντας στη λήψη των επενδυτικών τους αποφάσεων.