AΦIEPΩMA Mικρασιατική καταστροφή Οι «σύμμαχοι» υπονομεύουν

Ποια η εικόνα των «συμμάχων», κατ’ εξουσιοδότηση των οποίων ο Ελληνικός

Στρατός βρίσκεται στη Μικρά Ασία έναντι του ελληνικού εγχειρήματος;

* H Ιταλία εκφράζει ανοικτά την επιθυμία της να επεκταθεί στα

Μικρασιατικά Παράλια και μάλιστα προς την περιοχή της Σμύρνης. Το Μάρτιο του

1919 ιταλικά στρατεύματα, χωρίς την έγκριση του Ανωτάτου Συμμαχικού

Συμβουλίου, αποβιβάζονται και καταλαμβάνουν την περιοχή της Αττάλειας.

Ταυτόχρονα με την ελληνική απόβαση στη Σμύρνη, η Ιταλία επιλέγει να συμπλεύσει

με τον πρωτοεμφανιζόμενο τουρκικό εθνικισμό, το Κίνημα του Κεμάλ. Χρησιμοποιεί

κάθε μέσο υπονόμευσης της ελληνικής προσπάθειας.

* H Γαλλία από την πρώτη στιγμή θεωρεί την ελληνική παρουσία στη Μικρά

Ασία ως εκτελεστικό όργανο της βρετανικής πολιτικής. H αντίθεσή της

κλιμακώνεται βαθμιαία και μετά την αποχώρηση του Κλεμανσώ μετεξελίσσεται σε

ανθελληνική διάθεση. Αποσύρεται από την Κιλικία και εγκαταλείπει το σύνολο του

οπλισμού των γαλλικών στρατευμάτων στις δυνάμεις του Κεμάλ. H γαλλική πολιτική

επανήλθε στην πατροπαράδοτη φιλοτουρκική κατεύθυνση αμέσως μετά την αποχώρηση

του Κλεμανσώ

* H Βρετανία πιεζόμενη από τα τεράστια εσωτερικά προβλήματα, που είχε

κληροδοτήσει στο Λονδίνο ο πόλεμος, και με το βλέμμα στραμμένο στις περιοχές

του πετρελαίου της Μοσούλης και του Καυκάσου, αλλά και ευρισκόμενη σε πλήρη

αδυναμία να διατηρήσει στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή, αναζητεί

υποκατάστατες λύσεις στο πρόσωπο της «φίλης και πάντα πιστής συμμάχου»

Ελλάδας, που διαθέτει έναν εμπειροπόλεμο και αποτελεσματικό στρατό και της

οποίας τα εθνικά συμφέροντα εστιάζονται στα Μικρασιατικά Παράλια. Στη διάρκεια

της Μικρασιατικής Εκστρατείας η Βρετανία κινείται επιδέξια, προφορικώς δίδει

τις πιο ενθαρρυντικές υποσχέσεις, αλλά ποτέ δεν προσφέρει την αναμενόμενη

υλική βοήθεια, ούτε στην κυβέρνηση Βενιζέλου ούτε στις κυβερνήσεις που

ακολούθησαν.

* Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, κατά τη διάρκεια του Μεγάλου

Πολέμου, κάνουν την παρθενική τους εμφάνιση ως Μεγάλη Δύναμη. Παραπαίουν όμως,

μεταξύ του ρομαντισμού και των φιλάνθρωπων αισθημάτων του προέδρου Ουίλσον και

του μεγάλου οικονομικού ενδιαφέροντος των αμερικανικών επιχειρήσεων για την

περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

* H νεαρή Σοβιετική Ένωση, στην προσπάθειά της να σπάσει την απομόνωση

που της είχε επιβληθεί από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις και στο όνομα του αγώνα

κατά του «δυτικού ιμπεριαλισμού», σφιχτοδένεται με το κεμαλικό κίνημα και

αναδεικνύεται στον σημαντικότερο συμπαραστάτη.

Πηγές

Ι. Πηγές ως προς τις μαρτυρίες:

1. H Έξοδος, Τόμ. A’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες των δυτικών

παραλίων της Μικρασίας. Πρόλογος: Γ. Τενεκίδης. Εισαγωγή, επιλογή

κειμένων, επιμέλεια: Φ.Δ. Αποστολόπουλος, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών,

1980.

2. H Έξοδος, Τόμ. B’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες της

Κεντρικής και Νότιας Μικρασίας. Εισαγωγή – εποπτεία: Πασχάλης M.

Κιτρομηλίδης. Επιμέλεια: Γιάννης Μουρέλος, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών

Σπουδών, 1982.

3. H Έξοδος, Τόμ. Γ’ και Δ’: Μαρτυρίες από τις επαρχίες του

Παράλιου και Μεσογειακού Πόντου, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.

(Υπό έκδοση)

II. Πηγές ως προς τις φωτογραφίες:

1. Φωτογραφικό Αρχείο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών.

2. [OCTAVE MERLIER]

Ο τελευταίος Ελληνισμός της Μικράς Ασίας. Το έργο του Κέντρου

Μικρασιατικών Σπουδών, 1930 – 1973, Αθήνα, Κέντρο Μικρασιατικών

Σπουδών, 1974.

3. Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών. Εξήντα πέντε χρόνια

επιστημονικής προσφοράς. Αποτίμηση και Προοπτική. Πρόλογος –

επιμέλεια: Πασχάλης M. Κιτρομηλίδης, Αθήνα, Κέντρο

Μικρασιατικών Σπουδών, 1996.

4. Υπουργείο Πολιτισμού / Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού – Κέντρο

Μικρασιατικών Σπουδών – Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Ο

τελευταίος Ελληνισμός της Μικράς Ασίας [Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, 2

Δεκεμβρίου 2002 – 18 Απριλίου 2003], Αθήνα, 2002.