Η Ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα…

Βομβιστικές επιθέσεις, γιάφκες, συλλήψεις… Μία ακροδεξιά συνωμοσία για

την ανατροπή του κράτους στέλνει ανατριχιαστικά κύματα από το ένα άκρο της

«νέας» Νότιας Αφρικής στο άλλο. Είναι, άραγε, οι αναφορές περί τέλους του

απαρτχάιντ υπερβολικές;

Οι τίτλοι των εφημερίδων από τη Νότια Αφρική εισβάλλουν εδώ και καιρό ολοένα

και πιο τρομακτικά στο συνειδητό μας: «Λευκοί εξτρεμιστές πυροδοτούν βόμβες

στο Σοβέτο», «Δέκα άτομα κατηγορούνταν για συνωμοσία εναντίον της Πρετόρια»,

«Βρέθηκε κρυψώνα Αφρικάνερ με όπλα» και ούτω καθεξής. Μεμονωμένα, καθένας από

αυτούς τους εγκληματίες ίσως να μοιάζει ανάξιος λόγου. Όλοι μαζί όμως εγείρουν

ένα ερώτημα που ο κόσμος δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα θέσει και πάλι: μήπως

ζωντανεύει το φάντασμα του απαρτχάιντ; Θα επιχειρήσει άραγε η λευκή Δεξιά να

γυρίσει πίσω τον χρόνο και να καταστρέψει τα όνειρα του Νέλσον Μαντέλα περί

ενός έθνους – «ουράνιου τόξου»;

Η απάντηση. Υπήρξε πράγματι μια λευκή συνωμοσία η οποία, παρ’ όλο που

περιοριζόταν στα σύνορα της Νότιας Αφρικής, φιλοδοξούσε να αποκτήσει εύρος

αντάξιο εκείνου ενός Μπιν Λάντεν. Το ιδανικό για το οποίο αγωνίζονταν οι

συνωμότες είναι τόσο δαιμονικό, που κάνει το παλιό όνειρο του απαρτχάιντ περί

απόλυτου φυλετικού διαχωρισμού να φαίνεται ταπεινό. Σύμφωνα με πληροφορίες που

έχει στα χέρια της η αστυνομία, άντλησαν την έμπνευσή τους από την Κου Κλουξ

Κλαν και την 11η Σεπτεμβρίου.

Παρ’ όλο που ο κίνδυνος δεν έχει ακόμη αποσοβηθεί – πιστεύεται ότι οι

βομβιστές του Σοβέτο είναι ακόμη ελεύθεροι -, η συνωμοσία μοιάζει να έχει

παταχθεί. Την περασμένη Δευτέρα, η αστυνομία έπιασε έναν από τους θεωρούμενους

ως αρχηγούς της σπείρας, έναν πρώην αξιωματικό του στρατού ονόματι Τομ

Βόρστερ, ο οποίος κατεζητείτο επί έξι μήνες και πιστεύεται ότι βρισκόταν σε

επαφή τα τελευταία χρόνια με ρατσιστικές ομάδες των ΗΠΑ. Συνυπολογίζοντας τις

δύο ακόμη συλλήψεις που είχε κάνει την περασμένη εβδομάδα, η αστυνομία

πιστεύει πως έχει εξουδετερώσει όλους τους βασικούς συνωμότες.

Πρώτοι, τον περασμένο Απρίλιο, συνελήφθησαν ένας αγρότης, ένας πρώην

αστυνομικός και ένας πρώην πανεπιστημιακός λέκτορας, ο δρ Γιόχαν «Λετς»

Πρετόριους, όλοι δεξιοί Αφρικάνερ. Οι κατηγορούμενοι ως συνωμότες

αντεπιτέθηκαν ένα μήνα αργότερα, όταν ένας προδότης στους κόλπους τους, ένας

πληροφοριοδότης της αστυνομίας, βρέθηκε νεκρός με εννέα σφαίρες. Έκτοτε, η

αντιτρομοκρατική μονάδα που είναι επικεφαλής της έρευνας «Επιχείρηση Ζηλωτής»,

όπως έχει ονομαστεί, σημείωνε τη μία επιτυχία μετά την άλλη. Εντόπισε κρύπτη

όπλων σε αγρόκτημα, κατέσχεσε φορτηγό με χιλιάδες αυτόματα τουφέκια και

εξαπέλυσε ένα ανθρωποκυνηγητό το οποίο έχει οδηγήσει μέχρι στιγμής στη σύλληψη

18 υπόπτων, οι τρεις από τους οποίους είναι εν ενεργεία μέλη της

Νοτιοαφρικανικής Εθνικής Αμυντικής Δύναμης. Ο Βόρστερ προσήχθη στο δικαστήριο

την Τρίτη με τις κατηγορίες της τρομοκρατίας, της εθνικής προδοσίας και του

σαμποτάζ. Η δίκη και των 18 συλληφθέντων αναμένεται να ξεκινήσει στην Πρετόρια

τον ερχόμενο Μάιο, και η αστυνομία ευελπιστεί να πραγματοποιήσει σύντομα

περισσότερες συλλήψεις.

Δύναμη Μπόερ. Η εισαγγελία έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα στηριχθεί σε

περισσότερες από 200 σελίδες εγγράφων που βρέθηκαν στην κατοχή των υπόπτων –

είναι όλοι μέλη της παραστρατιωτικής οργάνωσης που αυτοαποκαλείται Μποερεμάγκ

ή Δύναμη Μπόερ. Τα έγγραφα αυτά φέρεται να αποκαλύπτουν ότι οι συνωμότες είχαν

εμπνευστεί το σχέδιό τους από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ:

κάθε στόχος έπρεπε να έχει, όπως έλεγαν στο παλιό κατεστημένο του απαρτχάιντ,

«υψηλή τρομοκρατική αξία».

Σκοπός της συνωμοσίας ήταν η ανατροπή της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής, η

εγκαθίδρυση λευκής χούντας και η εκδίωξη του έγχρωμου πληθυσμού. Τα μέσα που

θα χρησιμοποιούνταν για την επίτευξη αυτού του στόχου, στόχου που επεδίωξαν

αλλά δεν επέτυχαν διαδοχικές κυβερνήσεις απαρτχάιντ, ήταν τα ακόλουθα:

στρατολόγηση αντάρτικου στρατού. Δολοφονία λευκών «προδοτών» και έγχρωμων

υπουργών της κυβέρνησης. Απελευθέρωση των φυλακισμένων ηρώων Μπόερ. Διακοπή

της τροφοδότησης με ηλεκτρικό. Κατάληψη, μεταξύ άλλων, αεροδρομίων,

ραδιοσταθμών, χρυσωρυχείων και σφαγείων. Μαζικές φυλακίσεις, μαζικοί

εκτοπισμοί του έγχρωμου πληθυσμού.

«Επιχείρηση Ζηλωτής». Χάρη στην «Επιχείρηση Ζηλωτής», δέκα από τους

συνωμότες αντιμετωπίζουν την κατηγορία – ακριβώς όπως και ο Νέλσον Μαντέλα

πριν από μισό αιώνα – της εθνικής προδοσίας. Η εξέταση, ωστόσο, των κινήτρων

από τα οποία φαίνεται ότι καθοδηγούνται οι Μποερεμάγκ, οδηγεί σε τρεις

τουλάχιστον διαπιστώσεις: Πρώτον, πόσο παράφρονα είναι τα υπολείμματα της

λευκής ακροδεξιάς. Δεύτερον, πόσο σταθερή έχει γίνει η Νότια Αφρική μετά τις

ιστορικές εκλογές του 1994 (παρά τη φτώχεια, την εγκληματικότητα, το AIDS, ο

μεγάλος, αναμφισβήτητος θρίαμβος του έθνους είναι η ισχυροποίηση των πολιτικών

του θεμελίων). Και τέλος, πόσο δίκιο είχε ο Μαρξ όταν έλεγε ότι η Ιστορία

επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά ως τραγωδία και τη δεύτερη ως φάρσα…