Αναζήτηση
Νέες τιμές, που θα είναι σημαντικά αυξημένες σε σχέση με τις αντικειμενικές
τιμές των ακινήτων και δεν θα είναι οι αγοραίες, ετοιμάζει το υπουργείο
Οικονομικών, προκειμένου επ’ αυτών να επιβάλλεται ο ΦΠΑ στις νέες οικοδομές,
στην περίπτωση που θα αποφασισθεί τελικά η εισαγωγή του φόρου, το 2003.
Οι νέες τιμές θα ονομάζονται «ενδεικτικές τιμές» και θα αντιστοιχεί μία τιμή
σε κάθε δήμο ή κοινότητα της χώρας. Τις τιμές επεξεργάζονται, αυτή την
περίοδο, στο υπουργείο Οικονομικών, ώστε να είναι όλα έτοιμα για την επιβολή
του φόρου, αν ληφθεί τέτοια απόφαση.
Οι ενδεικτικές τιμές θα βασίζονται στις τιμοληψίες που έχουν ήδη κάνει οι
υπηρεσίες του υπουργείου, οι οποίες έχουν συγκεντρώσει τις αγοραίες τιμές των
ακινήτων που θα ισχύσουν σε κάθε περιοχή της χώρας. Εξετάζεται, όμως, και ένα
άλλο σενάριο σχετικά με τη διαμόρφωση των νέων ενδεικτικών τιμών. Αυτό
προβλέπει οι ενδεικτικές τιμές να προκύπτουν από την αυτόματη αύξηση, κατά
30%, των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων. Όσο για τις αντικειμενικές τιμές
των ακινήτων, θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται ως βάση για τον υπολογισμό των
φόρων στις μεταβιβάσεις, στις γονικές παροχές, στις κληρονομιές και στον Φόρο
Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας.
Σύγχυση στην αγορά ακινήτων
Η τροπή που πήρε η υπόθεση της επιβολής ΦΠΑ στα νέα ακίνητα με τη
δημοσιοποίηση, κατά λάθος, στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομίας, στο
Διαδίκτυο, σχεδιασμών που γίνονται από την ηγεσία του οικονομικού επιτελείου
για το θέμα έχει φέρει αναστάτωση στην αγορά ακινήτων. Η αποκάλυψή τους, την
ίδια στιγμή που αρμόδια στελέχη του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών
διαβεβαίωναν (σε ανεπίσημο επίπεδο) ότι δεν πρόκειται να επιβληθεί το 2003 ΦΠΑ
στα ακίνητα ούτε να αυξηθούν οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων, προκαλεί
ερωτηματικά αλλά και εντείνει τη σύγχυση στην αγορά ακινήτων και κυρίως στους
υποψήφιους αγοραστές, για το τι πρόκειται τελικά να ισχύσει το επόμενο έτος.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ.
Νίκος Χριστοδουλάκης, ακόμη και μετά την αποκάλυψη των σχεδιασμών για τον ΦΠΑ,
είπε ότι «δεν έχουν ληφθεί ακόμη οριστικές αποφάσεις για το θέμα». Την ίδια
ώρα, όμως, οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών εργάζονται πυρετωδώς,
προκειμένου οι νέες ενδεικτικές τιμές για την εισαγωγή του φόρου να είναι
έτοιμες μέχρι το τέλος του έτους!
Είναι σαφές ότι, έπειτα απ’ όλα αυτά, το τοπίο στην αγορά ακινήτων είναι
ομιχλώδες και θα παραμείνει έτσι όσο δεν ξεκαθαρίζονται οι προθέσεις του
υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών. Οι φορολογούμενοι, υποψήφιοι αγοραστές,
είναι οι χαμένοι από την αβεβαιότητα που επικρατεί.
Καθώς δεν γνωρίζουν τα δεδομένα που θα ισχύσουν στην αγορά ακινήτων το 2003,
κινδυνεύουν να κάνουν σήμερα βιαστικές επιλογές, αναλαμβάνοντας το ρίσκο, ενώ
αν μεταθέσουν τις αποφάσεις τους για αργότερα, δεν αποκλείεται να βρεθούν
μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις. Και αυτό, γιατί εκτιμάται ότι, στον βαθμό που
θα επιβληθεί τελικά ο ΦΠΑ στα νέα ακίνητα, θα ενταθούν οι πιέσεις για άνοδο
των αγοραίων τιμών των ακινήτων.
Οι δύο όψεις του νομίσματος
Σύμφωνα με τους φορείς της αγοράς ακινήτων αλλά και με οικονομικούς αναλυτές,
η επιβολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές θα συμβάλει στο να περιορισθεί η
φοροδιαφυγή στον τομέα αυτόν, η οποία σήμερα προσλαμβάνει μεγάλες διαστάσεις.
Από αυτή την άποψη, η επιβολή του φόρου θα έχει θετικές επιπτώσεις στην
οικονομία και στα έσοδα του προϋπολογισμού. Από την άλλη, όμως, εκφράζεται
ανησυχία ότι, στον βαθμό που όλοι οι συμμετέχοντες στο κύκλωμα της οικοδομής
θα επιβαρυνθούν με τον ΦΠΑ, θα επιχειρήσουν να μετακυλίσουν την αύξηση της
φορολογικής επιβάρυνσης που θα προκύψει από τον νέο φόρο στις τελικές τιμές
των ακινήτων. Οπότε, στην περίπτωση αυτή, χαμένοι θα βρεθούν οι αγοραστές των
ακινήτων.
Αύξηση στην τελική τιμή αγοράς ακινήτου θα προκύψει, ούτως ή άλλως, από την
επιβολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, αν αυτός επιβληθεί στις νέες ενδεικτικές
τιμές των ακινήτων. Δηλαδή, σε τιμές που θα είναι αυξημένες σε σχέση με τις
αντικειμενικές τιμές των ακινήτων. Άρα, η επιβολή ΦΠΑ 18% επί των τιμών αυτών
σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συμψηφιστεί με την κατάργηση του συντελεστή
11% του φόρου μεταβίβασης, ο οποίος επιβάλλεται επί των χαμηλότερων
αντικειμενικών τιμών των ακινήτων.
Σημειώνεται ότι το σχέδιο για την επιβολή ΦΠΑ στα νέα ακίνητα προβλέπει την
ταυτόχρονη κατάργηση του φόρου μεταβίβασης για τα ακίνητα αυτά. Όσον αφορά
στην πρώτη κατοικία, η απόφαση που έχουν λάβει στο υπουργείο Οικονομικών είναι
να απαλλάσσεται εξ ολοκλήρου από τον ΦΠΑ, όταν αυτός εφαρμοσθεί.
Οι αντικειμενικές τιμές
Στο κείμενο με τις προτάσεις του υπουργείου για τις αλλαγές στους φόρους των
ακινήτων, που δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική σελίδα του υπουργείου Οικονομικών
στο Διαδίκτυο, προβλεπόταν ότι, μαζί με την εισαγωγή του ΦΠΑ, θα αυξηθούν και
οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων με βάση τον τιμάριθμο. Κάτι τέτοιο,
ανάλογα με το συγκεκριμένο ποσοστό της αύξησης των αντικειμενικών τιμών, θα
ροκανίσει τις μειώσεις στους φόρους γονικών παροχών και κληρονομιών που
ανακοίνωσε το οικονομικό επιτελείο στο πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης
και που θα ισχύσουν από το 2003. Πάντως, παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών
εκτιμούν ότι, στην περίπτωση που αποφασισθεί τελικά η επιβολή ΦΠΑ στα ακίνητα,
το 2003 δεν θα αυξηθούν οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων και το
αντίστροφο. Και σε αυτό το θέμα, όμως, όλα είναι ανοικτά.
